Ο Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1860 (17 Ιανουαρίου με το παλαιό ημερολόγιο) στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ, στη νότια Ρωσία. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας και άσκησε μεγάλη επίδραση στη θεατρική λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Στα έργα του αποτυπώνεται η διαρκής φθορά της καθημερινής ζωής. Οι ήρωες του είναι άνθρωποι της ανώτερης κυρίως τάξης, που «ξοδεύουν» τη ζωή τους μέσα στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της ρώσικης επαρχίας.
Όλοι έχουν τον ίδιο Θεό. Μόνο οι άνθρωποι διαφέρουν.
Ήταν το τρίτο από τα έξι παιδιά της οικογένειάς του (Αλέξανδρος, Νικόλαος, Ιβάν, Μαρία, Μιχαήλ) και μεγάλωσε σε πολύ αυστηρό και θρησκευτικό περιβάλλον. Ο παππούς του Τσέχωφ ήταν δουλοπάροικος, που εξαγόρασε τη ελευθερία του. Ο πατέρας του (Πάβελ Εγκόροβιτς) δούλευε ως λογιστής και διατηρούσε τυροκομείο. Το ελάχιστο κέρδος του πατέρα ήταν αδύνατο να καλύψει τις ανάγκες της μεγάλης οικογένειας, γεγονός που τον ανάγκασε να δηλώσει πτώχευση. Τα δύο μεγαλύτερα αδέρφια του Τσέχωφ, ο Αλέξανδρος και ο Νικόλαος, αντιδρώντας στον αυταρχισμό του πατέρα τους και στην καθημερινή τους μιζέρια έφυγαν απ’ το σπίτι. Για να αποφύγει τη δικαστική δίωξη των δανειστών του, ο πατέρας του κατέφυγε στη Μόσχα. Λίγο αργότερα έφυγε και η μητέρα του με τα αδέρφια του, Μαρία και Μιχαήλ. Τα πρώτα του γράμματα ο Αντόν τα έμαθε στην προπαρασκευαστική τάξη του ενοριακού ελληνικού σχολείου του Ταγκανρόγκ και στη συνέχεια φοίτησε στο κλασικό γυμνάσιο της πόλης. Από την 6η τάξη του γυμνασίου αναγκάστηκε μόνος του να βγάζει το ψωμί του παραδίδοντας μαθήματα κατ’ οίκον. Πούλησε ό,τι είχε απομείνει από τα πράγματα του σπιτιού και έστειλε τα λεφτά στους γονείς του στη Μόσχα.
Όταν με ρωτούν πώς γνωρίζω τόσα πολλά για τους ανθρώπους, παίρνουν μια απλή απάντηση: Όλα όσα ξέρω για τους ανθρώπους τα έχω μάθει από τον εαυτό μου.
Το 1879 ο Τσέχωφ μπαίνει στο Ιατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Μόσχας, από όπου αποφοίτησε το 1884. Από τα χρόνια του γυμνασίου έγραφε χιουμοριστικές σκηνές, αφηγήσεις, μονόπρακτα και ως φοιτητής δημοσίευσε τα πρώτα του ευθυμογραφήματα. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ξυπνητήρι, Θεατής, Μόσχα, Φως και σκιά, Θραύσματα κ.α. με το ψευδώνυμο «Αντόσια Τσεχοντέ». Το 1884 κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο διηγημάτων, «Τα παραμύθια της Μελπομένης» και το 1885 τις «Φανταχτερές Ιστορίες».
Πρέπει να εμπιστεύεσαι και να πιστεύεις τους ανθρώπους, αλλιώς η ζωή γίνεται ανυπόφορη.
Παράλληλα με το επάγγελμα του ιατρού, αναπτύσσει μεγάλη και σημαντική συγγραφική δραστηριότητα. Το 1886 γράφει το πρώτο του μονόπρακτο με τίτλο «Κύκνειο άσμα». Το 1887 ανεβαίνει στη σκηνή του Θεάτρου Κορς στη Μόσχα το έργο του «Ιβάνοφ», το οποίο δέχεται αντικρουόμενες κριτικές. Γεγονός που τον οδήγησε να μη δώσει ποτέ σε επαγγελματικό θίασο το δεύτερο θεατρικό του έργο το «Δαίμονας του δάσους» (πρώτη μορφή του έργου Θείος Βάνιας). Το 1888 του απονέμεται το Βραβείο Πούσκιν. Το 1891 ταξιδεύει στην Ευρώπη.
Ένας ηθοποιός πρέπει να φλέγεται εσωτερικά με φαινομενική άνεση εξωτερικά.
Επιστρέφοντας στη Ρωσία εργάζεται εντατικά ως γιατρός για την καταπολέμηση της χολέρας. Εγκαθίσταται στο Μελίχοβο της Ουκρανίας, όπου ως γιατρός εξυπηρετεί 26 χωριά και 7 εργοστάσια. Προηγουμένως, έχει επισκεφτεί τη νήσο Σαχαλίνη, μελετώντας τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των καταδίκων. Το 1894 πραγματοποιεί το δεύτερο ταξίδι του στο εξωτερικό. Το 1896 ανεβαίνει ανεπιτυχώς στην Πετρούπολη, στο θέατρο Αλεξαντρίνσκι, το έργο του «Ο Γλάρος». Τη χρονιά εκείνη αντιμετωπίζει την πρώτη σοβαρή εκδήλωση της φυματίωσης. Επίσης, το 1896, με χρήματα που συγκεντρώνει από εράνους, φιλανθρωπίες και παραστάσεις, χτίζει ένα σχολείο στο Ταλέζ. Νέα κρίση της αρρώστιας του 1897, τον αναγκάζει να πάει στη Ριβιέρα της Νότιας Γαλλίας, ενώ ανεβαίνει στην ρωσική επαρχία ο «Θείος Βάνιας».
Δεν υπάρχει τίποτα νέο στην τέχνη εκτός από το ταλέντο.
Το 1898 και 1899 παρουσιάζονται στο κοινό της Μόσχας από το Θέατρο Τέχνης, με πολύ μεγάλη επιτυχία, τα έργα του «Ο Γλάρος» και «Ο θείος Βάνιας». Η συνεργασία του Τσέχοφ με το Θέατρο Τέχνης και τον Στανισλάφσκι στάθηκε καθοριστική στη διαμόρφωση της δραματουργίας του. Την εποχή αυτή εγκαθίσταται μόνιμα στη Γιάλτα της Κριμαίας, λόγω της υγείας του.
Αν φοβάστε τη μοναξιά, μην παντρευτείτε.
Το 1900 γίνεται μέλος της Ρωσικής Ακαδημίας και το 1901 παντρεύεται την ηθοποιό Όλγα Κνίππερ. Την ίδια χρονιά ανεβαίνουν στη Μόσχα «Οι τρεις αδελφές», πάλι από το Θέατρο Τέχνης. Το 1902 παραιτείται από τη Ρωσική Ακαδημία, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μη αποδοχή ως μέλους της του Γκόρκι. Το 1904, λίγο πριν τον θάνατό του, το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζει το έργο του «Ο βυσσινόκηπος».
Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, όταν είναι ευτυχισμένοι.
Μερικά από τα διηγήματα του: «Γυναίκα χωρίς προκαταλήψεις», «Η τρομερή νύχτα» (1884), «Η θλίψη» (1885), «Καστάνκα» (1887), «Μια ανιαρή ιστορία» (1889), «Το έγκλημα» (1895), «Τα φραγκοστάφυλα» (1898), «Το στοίχημα» (1899)
Μερικά θεατρικά έργα που έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα: Πλατόνοφ» (1881) (Φεβρουάριος 1980 από το Εθνικό θέατρο), «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού» (1887) (Φεβρουάριος 1930, θίασος Μ. Κουνελάκης σε μετάφραση του ίδιου, Ωδείο Αθηνών), «Το κύκνειο άσμα» (1887), (Απρίλιος 1929, θίασος Μ. Κουνελάκης), «Ιβάνοφ» (1887) (Νοέμβριος 1966, Εθνικό θέατρο) «Η Αρκούδα» (1888) (Μάρτιος 1902, «Νέα Σκηνή», του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου), «Πρόταση γάμου» (1888-1889) (Οκτώβριος 1910, θίασος Θωμάς Οικονόμου), «Μια αθέλητη τραγωδία» (1889) (Ιούνιος 1927, Εθνικό θέατρο), «Ο γάμος» (1889) (Σεπτέμβριος 1939, Εθνικό θέατρο), «Ο Γλάρος» (1896) (Ιούνιος 1932, θίασος Μ. Κοτοπούλη – Δ. Μυράτ, σε μετάφραση του τελευταίου), «Θείος Βάνιας» (1896) (Ιούνιος 1931, Θίασος Βεάκης – Μινωτής – Παξινού), «Τρεις αδελφές» (1901) (Ιούνιος 193, Θίασος «Ελεύθερο θέατρο», με την Κυβέλη, την Αλίκη και την Μιράντα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους) και «Ο Βυσσινόκηπος» ( Ιανουάριος 1939, θίασος Κάρολος Κουν).
Νουβέλες: «Η Στέππα» (μτφ. Σπύρος Σκιαδαρέσης), «Η αρραβωνιαστικιά» (μτφ. Βασίλης Τομανάς) και «Η μονομαχία» (μτφ. Βασιλης Τομανάς).