Η ομάδα Citra μιλά για την παράσταση «Φονικό Εγχειρίδιο Φιλίας»

Συνέντευξη στον Λάζαρο Αντωνιάδη

Απομένουν λίγες παραστάσεις ακόμα για το έργο «Φονικό εγχειρίδιο φιλίας». Με τι πραγματεύεται αλήθεια;

Κατερίνα Λιόντη: Πράγματι, μας απομένουν ακόμη τέσσερις παραστάσεις. Το Φονικό εγχειρίδιο φιλίας αποτελεί ένα έργο που φέρνει στο προσκήνιο το θέμα της εξάρτισης από την οικογένεια, τον κοινωνικό περίγυρο ,τους φίλους, τις ερωτικές σχέσεις, την δουλεία, τα λεφτά. Ακόμη και από και την εξάρτιση από φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, Όπως  τα ναρκωτικά. Τα τρία κορίτσια του έργου δεν ξεδιπλώνουν τις πραγματικές τους ανάγκες με αποτέλεσμα να μένουν μόνες τους, έρμαια των συνθηκών του κοινωνικού τους περίγυρου.

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου: Στο έργο «φονικό εγχειρίδιο φιλίας» ακολουθούμε τρεις χαρακτήρες από την παιδική ηλικία έως την ενηλικίωση. Μέσα από την ‘ιδιόμορφη’ φιλία που αναπτύσσουν, έρχονται στο φως διάφορα κοινωνικά προβλήματα και παρατηρούμε το πώς επιδρούν και επηρεάζουν τους χαρακτήρες αλλά και τη σχέση μεταξύ τους. Το ζήτημα της εξάρτησης, της φιλίας και των παθογόνων σχέσεων και συμπεριφορών παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πλοκή. Το έργο εξελίσσεται σε ένα άχρονο περιβάλλον, υπογραμμίζοντας την καθολικότητα της  κοινωνικής κρίσης που αντιμετωπίζουμε.

Δανάη Παρασκευοπούλου: Το «Φονικό Εγχειρίδιο Φιλίας» παρουσιάζει 3 χαρακτήρες από της παιδική ηλικία μέχρι και την ηλικία λίγο πριν τα τριάντα. Η ιστορία δίνει μια έμφαση σε αντιθέσεις διότι ο κάθε χαρακτήρας βρίσκεται σε διαφορετικό περιβάλλον. Εξερευνά το πώς είναι να μεγαλώνεις χωρίς τους γονείς σου, σε αντίθεση με το να μεγαλώνεις σε ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον, τι συμβαίνει όταν υπάρχει ενδοοικογενειακή βία ή όταν δεν υπάρχει ελευθερία λόγου, κίνησης και έκφρασης. Το πώς είναι να είσαι έφηβος και να ανακαλύπτεις τη σεξουαλική ταυτότητα, πώς φτάνεις στο σημείο να καταφεύγεις σε φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας. Και εν τέλη πως φτάνεις στο θάνατο και στο να διαπράξεις ένα φόνο. Το έργο είναι μια αντανάκλαση της κοινωνίας η οποία υπογραμμίζει τον τρόπο που προσπαθούμε και έχουμε την ανάγκη να ανήκουμε σε ένα κοινωνικό πλαίσιο.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γεωργία Σοφού: Το έργο πραγματεύεται με την σύγχρονη απομόνωση του ανθρώπου σε ένα κόσμο που τρέχει με τρελούς ρυθμούς. Τον “αγώνα επιβίωσης” προς την ευτυχία ψάχνοντας πάντα την λύση έξω από τον εαυτό του ο κάθε χαρακτήρας, κάποιον η κάτι να τον σώσει. Δηλαδή την προσκόλληση και τον παρασιτισμό που έχουμε ο ένας πάνω στον άλλο βουλιάζοντας κάθε βάση και θεμέλιο της ατομικής ανθρώπινης επιθυμίας και εξέλιξης, φτάνοντας μαζικά στην συλλογική κατάρρευση. Οι χαρακτήρες του έργου είναι καθημερινά-σύμβολα, καθρεφτίζοντας ο καθένας διαφορετικά την σημερινή καθεστωτική απάθεια του συνόλου. Βλέπουμε την πορεία τους από την παιδική ηλικία μέχρι και τα τριάντα έτη. Πως κάθε τους βήμα από το σχολείο μέχρι και την ενήλικη ζωή τις διαμορφώνει. Την απογοήτευση, την χαρά, τον έρωτα, τον φόβο και τελικά τις επιλογές τους σε σχέση με όλα αυτά που ίσως καταλήγουν και θανάσιμες ή μη αναστρέψιμες.

Κατερίνα Λιόντη

Πως βλέπετε τις αντιδράσεις του κοινού, και κυρίως των γυναικών, στο πλαίσιο, όπως είναι δομημένο το πατριαρχικό στοιχείο της ελληνικής κοινωνίας;

Κατερίνα Λιόντη: Το έργο είναι δομημένο έτσι ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιοδήποτε μέρος  του δυτικού κόσμου. Το κοινό σε πολλές περιπτώσεις ταυτίζεται με κάποιο από τα κορίτσια ή βλέπει στα πρόσωπα τους ένα γνώριμο πρόσωπο , από την ζωή του. Κάποιοι αρχίζουν να αναθεωρούν και για τις  φιλικές τους σχέσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ το έργο περιστρέφεται γύρω από την φιλία των γυναικών , δεν απευθύνεται σε ένα γυναικείο κοινό. Άλλωστε  όλα τα θέματα που θίγουμε με αρκετό σαρκασμό έχουν αντίκρισμα και στα δυο φύλα.

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου: Έχουν  πολύ ενδιαφέρον οι αντιδράσεις του κοινού. Οι θεατές ταυτίζονται, συμπάσχουν, και αναγνωρίζουν, πολλές φορές, στους χαρακτήρες τα πρόσωπα φίλων ή γνωστών. Το κείμενο είναι γραμμένο σε καθημερινό λόγο και πραγματεύεται θέματα της σύγχρονης ζωής,  κάτι που το κάνει άμεσο και κατανοητό. Βέβαια το γεγονός ότι και οι τρεις χαρακτήρες είναι γυναίκες, δεν εμποδίζει τους άνδρες θεατές να ταυτιστούν μαζί τους, οπότε δεν θα το χαρακτήριζα αμιγώς γυναικείο ζήτημα.

Δανάη Παρασκευοπούλου: Το κοινό είναι το πιο σημαντικό κομμάτι στον χώρο του θεάτρου,  χωρίς αυτό δεν θα υπήρχαν παραστάσεις. Σε όλες τις παραστάσεις συνταξιδέψαμε με το κοινό και είδαμε πολλές διαφορετικές αντιδράσεις. Η πλειοψηφία των θεατών ταυτίζετε με τους χαρακτήρες είτε επειδή τους ξύπνησαν μνήμες από τα παιδικά τους χρόνια, είτε επειδή τους θύμιζαν μια φίλη τους, είτε επειδή ένιωσαν ότι σε πολλά σημεία ήταν οι ίδιοι οι χαρακτήρες. Ο θεατής συνδέετε με την αδικία της κοινωνίας οι οποία σε βάζει στην διαδικασία να μην έχεις επιλογές στη ζωή σου αλλά να νομίζεις ότι έχεις.

Γεωργία Σοφού: Οι δύο από τους τρεις χαρακτήρες του έργου ζουν σε οικοτροφείο, δίχως γονείς. Αν υποθέσουμε πως το οικοτροφείο συμβολίζει όλη την πατριαρχική κοινωνία της χώρας μας-οικογένειας θα έλεγα πως είναι απόλυτο, απρόσωπο και αδιάφορο ή μάλλον φροντίζει για τα ελάχιστα απέναντι σε αυτές. Δεν φροντίζει για τις βάσεις παρά μηχανορραφεί κεκαλυμμένα. Φτάνει σε αδιέξοδο τους χαρακτήρες όταν έρχεται η ώρα της αποχώρησης από την ¨οικογένεια” καταλήγοντας πολλές φορές σε ιστορίες traffcking, drugs κ.τ.λ. και “ αφού δεν ακολούθησαν την πεπατημένη καλά να πάθουν”. Κατά την διάρκεια που γράφαμε το έργο  ήρθαμε σε επαφή με κοπέλες που μεγάλωσαν σε οικοτροφείο, από τα πρώτα πράγματα που αναφέρθηκαν ήταν ότι πάντα έπρεπε να φαίνονται σεμνές, τα ρούχα να είναι συγκεκριμένων προδιαγραφών και φυσικά αν τυχόν έκαναν κάποια έντονη αλλαγή στο χρώμα των μαλλιών τους, η τιμωρία ήταν σκληρή. Επομένως δεν είναι τυχαία η αντίδραση σε αυτή την καταπιεστική καθημερινότητα και αυτό ισχύει γενικά για την σημερινή πατριαρχική ελληνική κοινωνία. Με έχουν πάρει πολλές φορές τηλέφωνο την επόμενη μέρα της παράστασης λέγοντας μου ότι έχουν βρεθεί στην θέση κάποιας από τους χαρακτήρες.

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου

Παρότι είναι άχρονο το τοπίο, δηλώνετε τα χρονικά περιθώρια της γυναικείας φύσης και τις επιθυμίες αυτών. Ναι, όμως ανά τους αιώνες οι επιθυμίες των ανθρώπων παραμένουν ίδιες; Δεν αλλάζουν από τις εκάστοτε κοινωνικές, πολιτικές, θρησκευτικές και οικονομικές συνθήκες;

Κατερίνα Λιόντη: Στο Φονικό εγχειρίδιο φιλίας δηλώνουμε τα χρονικά περιθώρια ενός ατόμου που έχει όνειρα, θέλω και επιθυμίες. Έχουμε κάνει εκτενή έρευνα και παρατήσαμε τα θέλω ενός παιδιού, εφήβου και ενήλικα. Κατά καιρούς αλλάζουν οι διάφορες συνθήκες γύρω μας , όμως πάντοτε στο προσκήνιο είναι ο άνθρωπος που συνέχεια αποζητάει κάτι άλλο. Και μόλις το  κατακτήσει θα ξεκινήσει εκ νέου. Η Κυρία Έρση από το μυθιστόρημα του Ν.Γ. Πεντζίκη, επιρροή για το έργο μας, ζει μέσα στο χρόνο, μονολογεί και παρατηρεί. Έτσι και οι χαρακτήρες μας. Η κυρία Έρση έγινε η διευθύντρια του οικοτροφείου, ο κύριος Ρούιτ Χώρας συνεχίζει να παίρνει διάφορες μορφές. Οι ‘’ βάρβαροι ‘’ για τους οποίους έγραψε ο ιστορικός Καβάφης είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Και απ’ ότι φαίνεται στην παγκόσμια ιστορία ήταν και θα είναι σε οποιαδήποτε κοινωνικοπολιτική συνθήκη. Το έργο μας ξεκινάει από το άτομο ως μονάδα, επομένως  οι Φοίβη, η Βίλμα και η Χλόη είναι περισσότερο από κάθε άλλο ο βάρβαρος του εαυτού τους.

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου: Θεωρώ αρκετά στερεοτυπικό να περιορίσουμε αυτήν την ‘φονική φιλία’ στα πλαίσια της γυναικείας φύσης. Στη θέση των τριών ηρωίδων θα μπορούσαμε να συναντήσουμε και τα δύο φύλλα, καθώς για μένα το βασικότερο θέμα που πραγματεύεται το έργο είναι η ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει σε ένα σύνολο. Αυτή η ανάγκη, κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ βαθιά ριζωμένη μέσα μας  και άμεσα συνυφασμένη με το ένστικτο της επιβίωσης. Παρ’όλο που το περιβάλλων και οι συνθήκες ζωής μπορεί να αλλάζουν ανά τους αιώνες , οι άνθρωποι πάντα θα χρειάζονται ο ένας τον άλλο. Πάντα θα προσπαθούν να σχηματίσουν τις αγέλες τους. Μόνο μέσα από αυτές μπορούν να επιβιώσουν και να εξελιχθούν συνολικά και ατομικά. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η ανάγκη της συντροφικότητας ή της συνύπαρξης με τους άλλους βρίσκεται στη βάση της πυραμίδας. Στο όνομα  λοιπόν της ασφάλειας που μας παρέχει το σύνολο, οι περισσότεροι (αν όχι όλοι) θυσιάζουμε την προσωπική μας ταυτότητα, επιθυμίες, και πιστεύω, δίνοντας χώρο σε μερικούς επιτήδειους να μας εκμεταλλευτούν. Αυτό το κοινωνικό πρόβλημα είναι που θέτει την καθολικότητα του έργου.

Δανάη Παρασκευοπούλου: Οι κοινωνικές, πολιτικές, θρησκευτικές και οικονομικές συνθήκες ποτέ δεν είναι σταθερές. Με αυτό το τρόπο πιστεύω ότι όσο αλλάζουν οι συνθήκες αυτόματα αλλάζουν και οι ανάγκες του ανθρώπου. Το γυναίκειο φύλο έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά τα τελευταία χρόνια, αλλά βλέπω γύρω μου ότι πολλές φορές θα υπάρξουν διακρίσεις ανάμεσα στα δύο φύλα. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις ικανότητες και των δυο φύλων, διότι το καθένα είναι ξεχωριστό με τον δικό του τρόπο.

Γεωργία Σοφού: Πάντα οι επιθυμίες διαμορφώνονται με βάση αυτά που αναφέρεται ειδικά στο σήμερα που η τεχνολογία και η οικονομία σε βομβαρδίζει καθημερινά και είναι απολύτως αναγκαία . Όμως η επιθυμία για αποδοχή από το σύνολο όποια μορφή και να πάρει ανά την εκάστοτε εποχή θα απασχολεί πάντα τον άνθρωπο και θα τον βάζει στην διαδικασία να ενεργεί είτε με θετικό τρόπο  είτε όχι. Η επιθυμία όταν κοιτάς πίσω να έχεις μια οικογένεια-έναν προσωπικό δικό σου πυρήνα-δίχτυ προστασίας και άνεσης. Η επιθυμία για ουσιαστική επικοινωνία με τους γύρω σου όπως και η επιθυμία να ακολουθείς τις ορμές του μυαλού σου και του σώματος σου θα απασχολούν τον άνθρωπο.

Oμάδα Citra

Μιλήστε μας, για την Ομάδα Citra;

Κατερίνα Λιόντη: Η ομάδα CITRA ξεκίνησε από τον Μάρτιο του 2017 από την Γεωργία και εμένα. Είχαμε κοινές αναφορές για την πλοκή, το θέμα και το χαρακτήρα ενός έργου. Φοιτήτριες στη δραματική μας σχολή ασχοληθήκαμε με ένα έργο με θέμα τους άστεγους. Για αρκετούς  μήνες  βγήκαμε στο δρόμο, παρατηρήσαμε, εξερευνήσαμε ,παίξαμε και βγάλαμε στη σκηνή  ένα υλικό για ανθρώπους ένα βήμα πριν το θάνατο. Στο πλαίσιο αυτό ξεκίνησε και αυτή η ομάδα. Καλέσαμε  την Άννα Μαρία και την Δανάη με στόχο να παρουσιάσουμε θέματα που απασχολούν πρώτα από όλα εμάς. Δουλεύουμε πολύ, ήμαστε ανοιχτές σε οτιδήποτε καινούργιο μας προκύψει και πορευόμαστε με στόχο  να δημιουργήσουμε παραστατικές τέχνες με τους δικούς μας όρους, για την Ομάδα Citra;

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου: Η ομάδα μας δημιουργήθηκε τον περασμένο Μάρτιο. Η Γεωργία και η Κατερίνα, όντας απόφοιτες δραματικής σχολής και θέλοντας να κάνουν το δικό τους ξεκίνημα στον καλλιτεχνικό χώρο, οραματίστηκαν τη σύσταση μίας θεατρικής ομάδας όπου νέοι άνθρωποι θα έχουν το χώρο να εκφράσουν τις δικές τους ανάγκες. Κάπως έτσι εγώ και η Δανάη προσκληθήκαμε να συμμετέχουμε σε αυτό το εγχείρημα και να συνεισφέρουμε με τη δική  μας οπτική. Το γεγονός ότι είμαστε τέσσερις τελείως διαφορετικές προσωπικότητες, με διαφορετικά βιώματα, γνώσεις και αισθητική, έχει δημιουργήσει μία πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση. Συμπληρώνουμε και μαθαίνουμε η μία από την άλλη, ανταλλάσσουμε απόψεις, ιδέες και προβληματισμούς, μα πάνω από όλα εξελισσόμαστε παράλληλα.

Δανάη Παρασκευοπούλου: Η ομάδα CITRA είναι μια νεοσύστατη ομάδα και δημιουργήθηκε τον Μάρτιο του 2017. Το όνομα της ομάδας σημαίνει τέχνη σε μια αφρικανική διάλεκτο η οποία δεν υπάρχει πια. Στόχος της ομάδας μας είναι να δημιουργήσουμε ένα καλλιτεχνικό δίκτυο γύρω από το θέατρο, το χοροθέατρο, την performance. Αποτελείται από την Αννα Μαρία Παναγιωτοπούλου, την Γεωργία Σοφού, την Κατερίνα Λιόντη και την Δανάη Παρασκευοπούλου.

Γεωργία Σοφού: Η ομάδα δημιουργήθηκε τον Μάρτιο του 2017. Ξεκίνησε από ανάγκη έκφρασης με στόχο να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο νέων και μη δημιουργών με βάση το θέατρο την perfomance και οποιαδήποτε καλλιτεχνική δημιουργία. Το πρώτο ολοκληρωμένο εγχείρημα “Φονικό Εγχειρίδιο Φιλίας” έγινε φέτος με πολύ κόπο, κούραση και επιμονή σε κάθε αντιξοότητα.

Δανάη Παρασκευοπούλου

Πιστεύετε πως οι ομάδες Τέχνης είναι καταφύγιο για έναν νέο ηθοποιό;

Κατερίνα Λιόντη: Πιστεύω πως ένας νέος ηθοποιός ,όπως εγώ πρέπει να μάθει να λέει όχι. Όχι σε απαράδεκτες συνθήκες εργασίας, όχι σε ξεπέτες και όχι σε μη ποιοτικές δουλειές. Πιστεύω επίσης πως σε αυτούς  τους δύσκολους καιρούς πάνω απ΄ όλα είναι η ομάδα. Έχω μάθει τόσα χρόνια να δουλεύω με ομάδες και αυτό είναι το δικό μου καταφύγιο. Με την συγκεκριμένη ομάδα αυτό το νιώθω σε αρκετά μεγάλο βαθμό καθώς αισθάνομαι ότι αξιοποιώ και δουλεύω διαρκώς με τα εργαλεία μου, τα εργαλεία ενός ηθοποιούς οι ομάδες Τέχνης είναι καταφύγιο για έναν νέο ηθοποιό;

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου: Δεν ξέρω αν θα το χαρακτήριζα ‘καταφύγιο’. Στα μάτια μου είναι ένα πλαίσιο το οποίο διέπεται από ισότητα κα αλληλοϋποστήριξη. Οι καλλιτέχνες μπορούν να δράσουν με σχετική ελευθερία και αυθορμητισμό, θέτοντας πάντα ως προτεραιότητα την εξέλιξη της ίδιας της ομάδας. Έχουν την ευκαιρία να καταπιαστούν με αντικείμενα που τους απασχολούν, να δημιουργήσουν και να εκφραστούν, ατομικά καθώς και συνολικά. Όντας αυτή η πρώτη μου επαγγελματική δουλειά, θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα τυχερό που βρέθηκα σε αυτό το πρόσφορο περιβάλλον.

Δανάη Παρασκευοπούλου: Πιστεύω ότι οι ομάδες τέχνης είναι υγεία για έναν ηθοποιό. Το σύνολο των καλλιτεχνών που έχει ως στόχο τη δημιουργία και την έκφραση. Είμαι άνθρωπος που αγαπάω την επαφή με τον κόσμο,  κάθε φορά που βρίσκομαι σε μια ομάδα θαυμάζω τις σκέψεις αλλά και τον τρόπο που αυτή η συνεργασία μπορεί να ζωντανέψει μια ιδέα. Η ομαδικότητα είναι η πιο σημαντική έννοια για εμένα, δηλαδή το πώς ο ένας θα συμπληρώσει τον άλλον και θα γίνουμε ένα. Η τέχνη είναι ένα όμορφο παιχνίδι και είναι ακόμα πιο ωραίο να έχεις παρέα.

Γεωργία Σοφού: Ναι, φυσικά και είναι. Καταθέτεις την προσωπική σου ανάγκη για δημιουργία μαζί με τους υπόλοιπους σε ένα κόσμο που σε αντιμετωπίζει κατά πλειοψηφία σαν μηχανή παραγωγής ή αδιαφορεί. Είναι πολύ σημαντική η συλλογική προσπάθεια και το πνεύμα της ομάδας για να μπορέσουμε να πράξουμε.

Γεωργία Σοφού

Ποια επόμενα σχέδια σας;

Κατερίνα Λιόντη: Να συμμετέχουμε σε φεστιβάλ, να κάνουμε μια μικρή περιοδεία, να ξεκινήσουμε να μαγειρεύουμε το επόμενο έργο μας.

Άννα – Μαρία Παναγιωτοπούλου: Πέραν του έργου «Φονικό Εγχειρίδιο Φιλίας», που θα μας ενδιέφερε να το παρουσιάσουμε στα πλαίσια κάποιου φεστιβάλ, στόχος της ομάδας μας είναι να δημιουργήσουμε ένα καλλιτεχνικό δίκτυο, το οποίο θα αποτελείται από ανθρώπους με κοινά όνειρα και κοινούς στόχους.

Δανάη Παρασκευοπούλου: Τα επόμενα μας βήματα αρχικά είναι να συνεχίσουμε να δημιουργούμε ένα καλλιτεχνικό δίκτυο στο θέατρο. Επίσης θα θέλαμε να μεγαλώσουμε την ομάδα μας με σκοπό να ασχοληθούμε και με άλλα κοινωνικά προβλήματα καθώς και να πειραματιστούμε με άλλες μορφές τέχνης.

Γεωργία Σοφού: Δεν είναι ξεκάθαρο ακόμη με τι ακριβώς θα καταπιαστούμε καθώς συνεχίζεται η έρευνα γύρω από πολλούς τομείς και θέματα οπότε είμαι σίγουρη πως από μόνη της η έρευνα και η αναγκαιότητα θα μας δείξει ποιο θα είναι το επόμενο βήμα.