Ελένη Στελλάτου – Το κόκκινο και το άσπρο, της Εύας Κουκή

Το Κόκκινο και το άσπρο είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Στελλάτου, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις. Πρόκειται για ένα βιβλίο που κλείνει μέσα του δεκαοχτώ ιστορίες, δεκαοχτώ φωτογραφικά ενσταντανέ της καθημερινής ζωής που ξετυλίγονται στο χαρτί με λυρισμό και τρυφερότητα. Θέματα όπως ο χρόνος που περνάει, ο θάνατος, η παιδική ηλικία, οι ανθρώπινες σχέσεις και η αρρώστια γίνονται οι πυρήνες της διήγησης της Ελένης Στελλάτου και συνθέτουν έναν κόσμο που συνεπαίρνει το αναγνώστη.

Ένα κοριτσάκι κρύβει έναν σκύλο, ένας ηλικιωμένος προσφέρει καθημερινά λεμόνια, ένας κύριος σχεδιάζει ανθρώπινα χέρια, ένα παιδί πουλάει λαχεία, ένας άντρας κάνει λουτροθεραπείες. Κοινός παρονομαστής στις ιστορίες είναι η θάλασσα, το στοιχείο του νερού εν γένει. Είτε άμεσα είτε έμμεσα το υγρό στοιχείο κάνει την εμφάνισή του στις ιστορίες της Ελένης Στελλάτου. Το νερό ρέει και κινείται πάντα όπως ρέει και η ζωή. Το νερό μετασχηματίζεται και παίρνει αδιάκοπα διαφορετικές μορφές όπως ακριβώς μετασχηματίζεται και η ζωή και διαιωνίζεται μέσα από τις αλλαγές της. Η ήχος της ροής του υγρού στοιχείου είναι ο ήχος των διηγημάτων.

Τα διηγήματα –που άλλοτε εκτείνονται σε μερικές σελίδες και άλλοτε μόνο σε μία– χαρακτηρίζονται από μια γοητευτική απλότητα η οποία κρύβει μέσα της σύνθετες διεργασίες, συναισθήματα και το ακριβό υλικό της πραγματικής ζωής σε όλες της τις εκφάνσεις. Βασικό χαρακτηριστικό κάθε ιστορίας είναι η έντονη εικονοποιία. Η συγγραφέας δημιουργεί σε κάθε της διήγημα εικόνες ολοζώντανες, εικόνες που ευωδιάζουν και συν-κινούν. Με ήρωές της πρόσωπα της καθημερινότητας, άλλοτε εστιάζει σε ένα κομμάτι της προσωπικής τους ιστορίας και άλλοτε στοχάζεται τον βίο τους συνολικά, δίνοντας πάντοτε στον αναγνώστη την απαιτούμενη απόσταση για να συλλάβει το βάθος του νοήματος της αφήγησης. Μεγάλο πλεονέκτημα του βιβλίου αυτού  είναι το γεγονός πως σε μερικές σελίδες ή και σε μερικές μόνο αράδες συμπυκνώνονται νοήματα βαθιά, νοήματα με πολλά επίπεδα στο υπόστρωμά τους, που ο αναγνώστης ξεκλειδώνει όσο προχωρά την ανάγνωσή του.

Η συγγραφέας, καθώς διατρέχει τις λέξεις και τις προτάσεις των ιστοριών της, ζωγραφίζει πάνω σ’ έναν λευκό καμβά με τα χρώματα της ζωής και αποκαλύπτει σιγά σιγά μια εικόνα συντεθειμένη από συναισθήματα, ευαισθησία και τρυφερότητα. Ο ρυθμός των ιστοριών είναι αργός, το ύφος τους αφαιρετικό, ο αντίκτυπός τους μετά την ανάγνωση μεγάλος. Σε δεκαοχτώ καρέ συγκροτείται ένα βιβλίο που αναγνώστης μπορεί να το αφουγκραστεί, να το ακούσει, να το μυρίσει. Στο τέλος θα του αφήσει μία νοσταλγική επίγευση.