Κείμενο: Μαρκία Λιάπη
markiali@yahoo.gr
Ο Χάρης Βαφόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτος της Σχολής Δομικών Έργων. Έχει εκδώσει τρία βιβλία. Έχει επίσης δημοσιεύσει διηγήματα σε περιοδικά και έχει βραβευτεί σε διαγωνισμούς ποίησης και διηγήματος. Το τελευταίο του μυθιστόρημα Κύματα στη στεριά κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κέρδος.
Κύριε Βαφόπουλε, έχετε ασχοληθεί με το μυθιστόρημα, έπειτα τη νουβέλα και σήμερα ξανά με το μυθιστόρημα. Τι καθορίζει τη μορφή του έργου για εσάς;
Η διάθεση μας καθορίζει σαφώς τον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε. Οπότε λοιπόν έχουμε από την μια την πολυπλοκότητα των συναισθημάτων ενός μυθιστορήματος με τους πολλούς χαρακτήρες του και από την άλλη την χαλαρότητα μιας νουβέλας με σαφώς λιγότερα αφηγηματικά στοιχεία· όμως νομίζω πως τελικά δεν υπάρχει κάποιος απόλυτος ορισμός ή και διαχωρισμός, απλά γράφω για να εκφράσω τις σκέψεις μου και τις παρατηρήσεις μου. Κρατώ και πάλι την αλληλουχία στο τέταρτο βιβλίο που γράφω, το οποίο θα είναι νουβέλα.
Ο τίτλος του τελευταίου σας έργου (Κύματα στη στεριά, εκδόσεις Κέδρος) προκαλεί τον αναγνώστη στη θέαση μιας παράδοξης θάλασσας. Τι σημαίνει ο τίτλος για εσάς και πως πιστεύετε ότι σχετίζεται με την ιστορία στην όποια προσκαλεί;
Τα κύματα με τη ορμή τους μοιάζουν με το εγώ μας που πολλές φορές στραπατσάρεται πάνω στα βράχια της απρόσμενης καθημερινότητας. Η ζωή λοιπόν μπορεί να παραλληλιστεί με τους αιφνιδιασμούς που κινείται η θάλασσα· όλα αλλάζουν στη στιγμή, τα κύματα όσο μεγάλα κι αν είναι, όσο δυνατά, σκάνε πάνω στην ακτή. Κάθε φιλοδοξία που έχουμε καταλήγει μέσω του χρόνου που περνά στην βαθιά φιλοσοφία της απλότητας, της επιστροφής στην γήινη πλευρά μας, στην νοσταλγία της αγάπης που πάντα αποζητούσαμε. Αυτό πιστεύω είναι το πολύτιμο αγαθό το οποίο μας μένει από αυτό που λέμε ζωή.
Εδώ, ο ήρωας, μετά από μια προσωπική αποτυχία, εγκαταλείπει το πραγματικό ταξίδι για ένα περισσότερο εσωτερικό ταξίδι. Γιατί πιστεύετε ότι το ταξίδι συνδέεται με την αλλαγή της συνειδητότητας;
Βασικά ο ήρωας με την περιπλάνηση του στην ενδοχώρα προσπαθεί να περιθάλψει τη μνήμη του. Να μαζέψει κάθε όμορφο κομμάτι του εαυτού του που είχε κρυμμένο και να αφήσει πίσω του κάθε άξεστο συναίσθημα. Η απρόσμενη και παράλογη εξαφάνιση του είναι η επιθυμία να διαβάσει ξανά την ιστορία της ζωής του χωρίς την ματιά των άλλων, να καταδυθεί στο βάθος της ψυχής του και να συνειδητοποιήσει που ήθελε να φτάσει και πως οδηγήθηκε σ’ ένα δρόμο ζωής που υπόγεια τον γέμιζε ενοχές και εντέλει δεν τον εξέφραζε.
Το κινητήριο βήμα είναι για εκείνον είναι η αποτυχία και τις τύψεις. Μπορούμε να εξαγνιστούμε από το λάθος ή καταλήγουμε απλώς να το διαχειριστούμε;
Πιστεύω πως δεν εξαγνιζόμαστε από τα λάθη μας· τα κουβαλάμε συνέχεια μαζί μας σαν να έχουμε ένα παιδί πάνω στους ώμους μας που κλαίει διαρκώς επειδή δε του δώσαμε σημασία. Τα όνειρα μας επίσης είναι εκεί για να μας τα θυμίζουν, να μην μας αφήνουν να απολαύσουμε ένα ήρεμο ύπνο. Γι’ αυτό λοιπόν νομίζω πως ποτέ δεν ξεχνάμε εκείνο το γιατί, που διογκώνεται στο μυαλό μας και ας είναι τις περισσότερες φορές τόσο μηδαμινό έως και αστείο.
Στο έργο σας πραγματεύεστε σε μεγάλο βαθμό τη σχέση του ανθρώπου με το χώρο, ειδικότερα, το ελληνικό τοπίο. Πως πιστεύετε ότι καθορίζει το ελληνικό τοπίο τη δράση των ηρώων σας;
Ο βασικός ήρωας του βιβλίου επιστρέφει στην αγνότητα της Ελληνικής υπαίθρου που αρκετοί αποποιηθήκαμε χάριν της ευημερίας και γεμίσαμε τη ζωή μας με φτηνές και ψεύτικες επιθυμίες. Η φύση, το Ελληνικό τοπίο μας δίνει την ηρεμία κα την ζεστασιά που ζητάμε. Πάντα βρίσκεται εκεί σαν τη μάνα μας που περιμένει αγόγγυστα να δει το χαμόγελο μας. Μεγάλωσα στην επαρχία και μου λείπει αρκετά.
Αν έπρεπε να επιλέξετε μια φράση ή μια πρόταση από το τελευταίο σας βιβλίο ποια θα ήταν και γιατί;
Αν θα μπορούσα να επιλέξω κάτι, θα ήταν η φράση «Πόσα λάθη χωράει άραγε η ζωή;» σελ. 202. Γιατί πιστεύω πως αυτή είναι η ανησυχία μας κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με το καταθλιπτικό κομμάτι του εαυτού μας και δυστυχώς το κάνουμε πολλές φορές, όσο επιζήμιο και αν αποδεικνύεται πάντα.
Κλείνοντας, τι σημαίνει δημιουργία για εσάς;
Να μπορέσεις με αυτά που γράφεις, να γιάνεις έστω και μια ψυχή εκεί έξω..