Διαβάσαμε το μυθιστόρημα «Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν» του Juan Gabriel Vasquez (Εκδ. Ίκαρος)

Juan Gabriel Vasquez © Martin Bureau

Κείμενο: Γιάννης Ζαραμπούκας
gianiszara@mail.com


Το μυθιστόρημα Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν είναι το δεύτερο βιβλίο του Κολομβιανού συγγραφέα Juan Gabriel Vasquez που διαβάζω και δηλώνω ειλικρινά πολύ περισσότερο ενθουσιασμένος απ΄ ότι ήμουν ύστερα από την ανάγνωση του «Η μορφή των λειψάνων», το οποίο βέβαια θεωρώ εξίσου καλό βιβλίο παρότι λίγο παραπάνω φλύαρο από όσο θα έπρεπε. Αντίθετα στον Ήχο των πραγμάτων όταν πέφτουν ο συγγραφέας είναι αρκετά πιο περιεκτικός και ουσιώδης, δίχως να ξεφεύγει σε άσχετους με την υπόθεση του βιβλίο του συλλογισμούς. Το μυθιστόρημα του Κολομβιανού συγγραφέα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος σε εξαιρετικά προσεγμένη μετάφραση από τον μετρ του είδους, κύριο Αχιλλέα Κυριακίδη!

Πρόκειται για ένα αμιγώς κοινωνικό μυθιστόρημα με πολυάριθμες αναφορές σε γεγονότα, ας πούμε ιστορικά, που σημάδεψαν παντοτινά τις συνειδήσεις των ανθρώπων της εποχής όπου έλαβαν χώρα και καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό την πορεία της κοινωνίας, στην οποία ζούσαν! Συγκεκριμένα, ο συγγραφέας προσπαθεί μέσα απ’ την επινόηση μιας μυθιστορηματικής, αλλά απόλυτα ρεαλιστικής, πλοκής και της αφήγησης της σε εμάς τους αναγνώστες, να οικοδομήσει το πορτραίτο της Μπογκοτά, της πρωτεύουσας του κολομβιανού κράτους. Μίας πόλης που ειλικρινά την περίοδο της ενεργού δράσης του παγκοσμίου φήμης έμπορου ναρκωτικών Πάμπλο Εσκομπάρ είχε βουλιάξει στο αίμα αθώων κι ανυποψίαστων ανθρώπων, που απλά έτυχε να βρίσκονται την πιο ακατάλληλη στιγμή στα πιο ακατάλληλα μέρη!

Το βιβλίο ξεκινά με την είδηση πως ένας ιπποπόταμος που δραπέτευσε απ’ τον ζωολογικό κήπο που διατηρούσε ο Πάμπλο Εσκομπάρ, πέφτει νεκρός από τις σφαίρες του κολομβιανού στρατού. Είδηση που αναμοχλεύει τις αναμνήσεις του κεντρικού ήρωα του βιβλίου, του Αντόνιο Γιαμάρα, καθηγητή Νομικής, φέρνοντας του στο μυαλό τον Ρικάρδο Λαβέρδε. Ενός παλιού γνωστού του, ο οποίος σε μία απ’ τις λίγες τους συζητήσεις του είχε εξωτερικεύσει την ανησυχία του για την πορεία του ζωολογικού κήπου και την τύχη των φιλοξενούμενων ζώων, ύστερα από τον θάνατο του Πάμπλο Εσκομπάρ!

Αναμνήσεις τραυματικές πλημμυρισμένες με αίμα, αναμνήσεις που γέννησαν έναν παντοτινό θα λέγαμε φόβο στην καρδιά του Αντόνιο! Φόβος ο οποίος τον στοιχειώνει και τον συνοδεύει σε κάθε στιγμή της καθημερινότητας του.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή! Ο Αντόνιο συνάντησε για πρώτη φορά τον Ρικάρδο στο σφαιριστήριο, όπου σύχναζαν και οι δύο και ξόδευαν κάποιο απ’ τον χρόνο τους πίνοντας ρούμι και παίζοντας μπιλιάρδο. Μέσα σ’ αυτό το χαλαρό θα έλεγε κανείς περιβάλλον οι δύο μυθιστορηματικοί ήρωες συναντήθηκαν για πρώτη φορά και δημιουργήθηκε μεταξύ τους μία ιδιαίτερη σχέση φιλίας, αλλά κυρίως σιωπηλής συντροφικότητας, αφού τόσο ο Αντόνιο, όσο και ο Ρικάρδο θα αρκεστούν σε μερικές παρτίδες μπιλιάρδου και σε αρκετά ποτήρια ρούμι! Ωστόσο, η γνωριμία του Αντόνιο με τον συνταξιούχο και προσφάτως αποφυλακισμένο πιλότο, θα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή του, κι αυτό γιατί ο Αντόνιο γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας του Ρικάρδου, ενώ δέχεται και ο ίδιος μία σφαίρα απ’ τους επιβάτες της διερχόμενης μοτοσικλέτας που σκορπούν το θάνατο!

Απόρροιες του γεγονότος αυτού είναι μία μικρή κινητική δυσλειτουργία, καθώς και πρόβλημα στη στύση του, και γενικότερα στη σεξουαλική του ζωή. Βέβαια σημαντικότερη απόρροια όλων είναι ο φόβος που τον συντροφεύει σε κάθε στιγμή της ζωής του, καθώς και η ανησυχία για την σωματική ακεραιότητα της οικογένειάς του! Ο φόβος του Αντόνιο ξεπερνά σε ένταση και διάρκεια το γνωστό σε όλους μας μετατραυματικό στρες, ενώ δεν αργεί να αγγίξει τα όρια της εμμονής. Γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα ο Αντόνιο να μετατρέπεται σε έναν άνθρωπο δυσλειτουργικό για τους ρόλους που είχε μέχρι πρότινος στη ζωή του.

Η εμμονή αυτή θα τον ωθήσει στο να ξεκινήσει μία μικρή έρευνα για να ανακαλύψει τους λόγους για τους οποίους ο Ρικάρδο οδηγήθηκε στον θάνατο, αλλά και για να ανακαλύψει επίσης ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο Ρικάρδο Λαβέρδε. Η έρευνα αυτή θα τον απομακρύνει από την οικογένεια του, ενώ θα δημιουργήσει σημαντικό πρόβλημα στο γάμο του. Αναπάντεχος συνοδοιπόρος του σε αυτή την έρευνα, η Μάγια, η κόρη του Ρικάρδου, η οποία τον πλησιάζει θέλοντας να του εκμαιεύσει λεπτομέρειες από τη στιγμή του θανάτου του πατέρα της! Με την Μάγια στο πλευρό του, ο Ρικάρδο θα ανατρέξει σε δημοσιεύματα, γράμματα και έγγραφα που φύλλο το φύλλο συνθέτουν την οικογενειακή ιστορία του Ρικάρδο.

Η αναδρομή αυτή στο παρελθόν πιστεύω πως έχει διττή σημασία στο βιβλίο του Κολομβιανού συγγραφέα, καθώς μπορεί φαινομενικά να πρωταγωνιστούν ο Αντόνιο και ο Ρικάρδο, αλλά στην ουσία πρωταγωνίστρια του βιβλίου θα λέγαμε ότι είναι η ίδια η πόλη της Μπογκοτά!   Έτσι, μέσα απ’ την γνωστοποίηση σε εμάς του παρελθόντος του Ρικάρδο, ο Vasquez καταφέρνει να συνθέσει ένα υποβλητικό πορτραίτο της πόλης της Μπογκοτά, ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Πτώσεις αεροπλάνων, δολοφονίες σημαντικών πολιτικών προσώπων, εκτελέσεις, ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, το καρτέλ ναρκωτικών του Πάμπλο Εσκομπάρ είναι κάποια από τα γεγονότα που συνθέτουν τη σύγχρονη ιστορία της πρωτεύουσας της Κολομβίας!Μίας χώρας γεμάτης πληγές και τραύματα, γεμάτης έκρυθμες πολιτικό-κοινωνικές καταστάσεις, όπου η ωμότητα των ανθρώπων, η βία και η παράνοια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους!

Ο συγγραφέας μέσα από αυτό του το μυθιστόρημα επιλέγει να μας μιλήσει για μία ποικιλία κοινωνικών ζητημάτων με αυτό του να ζεις με την αίσθηση του εγκλωβισμού και του συνεχούς φόβου καθημερινά στην ίδια σου τη πόλη, ως αποτέλεσμα της εμπόλεμης κατάστασης μεταξύ αρχών και εμπόρων ναρκωτικών να διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο! Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας αναφέρεται στον παράγοντα της τύχης και το πως μπορεί να επηρεάζει τη ζωή μας, στη μνήμη και το αντίκτυπο των τραυματικών αναμνήσεων στην ψυχική ισορροπία ενός ανθρώπου, ενώ τέλος θα μπορούσα να πω ότι το ευκρινές ψηφιδωτό που στήνει ο συγγραφέας σφήνα τη σφήνα για την Κολομβία και ειδικότερα για την Μπογκοτά αποσκοπεί κυρίως στην απομάγευση και την απομυθοποίηση της.

Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν είναι ένα κοινωνικό-ιστορικό μυθιστόρημα που θα παρασύρει κάθε αναγνώστη στη δίνη της ροής του. Γι’ αυτό κι εγώ το μόνο που σας συμβουλεύω είναι να αφεθείτε!

*Το μυθιστόρημα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος (Ιούνιος 2014)