Αφιέρωμα: #Πορνογραφία

Πόσο έχει επηρεάσει την 7η τέχνη;

Η πορνογραφία στον κινηματογράφο εμφανίστηκε πολύ νωρίς. Έχουμε πληροφορίες ήδη από την εποχή του βωβού κινηματογράφου. Ωστόσο, εξαιτίας των πολλαπλών απαγορεύσεων και της μυστικότητας που περιέβαλλε το καθεστώς της διακίνησης αυτού του υλικού, είναι πολύ λίγα τα διασωθέντα Film.

Η πρώτη καταγεγραμμένη ταινία πορνό χρονολογείται από το 1908. Είναι το Γαλλικό «A L’ ecu d’or ou la bonne auberge», που μιλάει για την συνεύρεση ενός κουρασμένου από τον πόλεμο στρατιώτη, με την καμαριέρα ενός πανδοχείου.
Πληροφορίες έχουμε και για μια ακόμη ταινία μικρού μήκους, με τίτλο «Le Cousher de la Marie». Είναι η πιο παλιά λήψη που πραγματοποιήθηκε, το 1896. Παρόλο που προηγήθηκε χρονικά των άλλων ταινιών, λόγω της μικρής της διάρκειας, μόλις 7 λεπτών, παραδίδει τα σκήπτρα στην «A L’ Ecu d’ or ou la bonne».

Ακολουθεί το Γερμανικό «Am abend» του 1910, που έχει διάρκεια μόλις 10 λεπτά και ξεκινάει με μια γυναίκα να αυνανίζεται στην κρεβατοκάμαρα της και συνεχίζει την συνουσία με σκηνές πεολειχίας και πρωκτικού σεξ, με έναν άγνωστο.

Η Αργεντινή, μας παραδίδει την πρώτη της πορνογραφική ταινία με τίτλο «El satario». Αυτές και λίγες ακόμα φυλάσσονται σήμερα στο ινστιτούτο Αλφερ Κίνσεϊ.

Μετά τις μεταρρυθμίσεις στην νομοθεσία των ΗΠΑ, μετά το 1970, άρχισε η πραγματική άνθηση του είδους, με τον όρο να υπάρχει χαρακτηρισμός καταλληλότητας ( X ή XXX?). Ταινίες όπως το Deep throat, Behind the green door, The Devil in Miss Jones, γυρίστηκαν με μεγάλους προϋπολογισμούς.

Έγινε λόγος για νέα φετίχ, που αναφέρθηκαν και από την ιατρική κοινότητα. Παράδειγμα για τον πεοθηλασμό, για την ταινία «Deep throat», που έφτανε σε σημείο ερωτικής ασφυξίας. Το 1971, η ταινία του Ντούσαν Μακαβέγιεβ «WR- Misterije Organizma», επιχειρεί να συνδιαλλαχτεί τις θεωρίες του φιλοσόφου Βίλχελμ Ράιχ και να αντιπαραβάλλει τη σεξουαλική απελευθέρωση με το κοινωνικοπολιτικό κατεστημένο.

Ταινίες του Λουίς Μπονιουέλ, του μεγάλου σουρεαλιστή σκηνοθέτη, που έφτιαξε σχολή με τα πλάνα του και σαφώς επηρεασμένος από τον φίλο του και σπουδαίο ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί, έχουν στιγματίσει τον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Και όμως τα έργα του «Βιριδιάννα» του 1961, η «Ωραία της ημέρας» του 1967, έχουν έντονο το πορνογραφικό στοιχείο. Η δεύτερη δε ταινία, θεωρείται και από τις πρώτες που μίλησαν για φαντασιώσεις.

Το 1975, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι σοκάρει την κοινή γνώμη με το αντιφασιστικό του έργο «Salo». Έντονες σκηνές με αναφορές στην κόλαση του Δάντη και κυρίως το «Καθαρτήριο». Λαγνεία, υποταγή, σοδομισμός. Η πρώτη, ίσως σαδομαζοχιστική ταινία, που μιλάει κυρίως για την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων. Μια εξαιρετική, βαθιά πολιτική ταινία με έντονο το στοιχείο της πορνογραφίας.

Από την Ασία, ο Ναγκίσα Οσίμα, δημιουργεί «Την αυτοκρατορία των αισθήσεων, Aino Korida». Αληθινή ιστορία μιας πόρνης, της Άμιε Σάντα, που ευνουχίζει και στραγγαλίζει τον εραστή της σε μια στιγμή πάθους.

Κομβικό σημείο για τον κινηματογράφο, αφού φτάνει στην κορύφωση της πρόκλησης ενός κινηματογράφου που αντιπαρατίθεται με τα θέματα της σεξουαλικότητας και του ερωτισμού, ανακινώντας δυναμικά τη συζήτηση για την πορνογραφία στην τέχνη. Το δίλημμα, πορνογραφία ή τέχνη ανήκει σε προηγούμενες, συντηριτικότερες εποχές;

Κι όμως, κάθε φορά που ταινίες όπως το «Nymphomaniac», του Λαρς Φον Τρίερ ή το «Love» του Γκασπάρ Νοέ, αποκαλύπτουν πολλά περισσότερα από αυτά που επιτρέπει η κυριαρχεί ηθική, οι πολέμιοι του είδους αντιδρούν.

Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι αυτές οι εικόνες στοχεύουν μονομερώς στον σεξουαλικό ερεθισμό του θεατή, αδιαφορούν για τα τεχνικά μέσα και προσβάλλουν την γενετήσια πράξη. Μα, από ποτέ η γενετήσια πράξη απειλείται από την ευχαρίστηση, τόσο της σάρκας όσο και της ψυχής;

Η ταινία του Ναγκίσα Οσίμα απαγορεύτηκε στη δύση να προβληθεί. Στην Ασία, οι άνθρωποι, πιστοί στις παραδόσεις τους, σπάνια θα μιλήσουν ανοιχτά για σεξ. Κι όμως, απολαμβάνουν χωρίς ταμπού τον έρωτα. Σε αντίθεση με τον δυτικό κόσμο, που μιλάει πολύ για σεξ, αλλά όπως δείχνουν και οι έρευνες, δεν κάνουν.

Στο δικαστήριο, ο σκηνοθέτης είπε την φράση «Η αυτοκρατορία των αισθήσεων είναι πορνογραφία όσο η προβολή της τίθεται υπό περιορισμό». Προφανώς έφτανε για να πείσει τους δικαστές για να επιτρέψουν την προβολή της ταινία τού.

Το 1979, ο Τίντο Μπρας γυρίζει τον «Καλιγούλα». Ρωμαϊκά όργια και εκφυλισμός της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ο σπουδαίος ιμπρεσιονιστής σκηνοθέτης δεν ασχολείται με τα αχανή τοπία και τα μακρινά πλάνα και εστιάζει στα αντικείμενα και στα πρόσωπα.

Έχει κοντινές λήψεις, χρησιμοποιώντας δύο και τρεις κάμερες δίνοντας την ψευδαίσθηση της ηδονοβλεψίας. Μετά τα φιλμ του «Mirand» και «Κλειδί», ζουμάρει ιδιαίτερα στα οπίσθια γυμνών γυναικών, κάνοντας λόγω πολλοί για φετίχ.

Χρήση καθρεφτών στην ταινία «Sallon Kitty» και αίσθηση αποπροσανατολισμού. Το συνεργείο και οι ηθοποιοί σύρθηκαν και προπηλακίστηκαν στον «Καλιγούλα», σε σημείο κάποιοι να την αποκηρύξουν.

Υπάρχουν πολλές ταινίες, που χαρακτηρίστηκαν ως φτηνή πορνογραφία. Ταινίες που αποτέλεσαν σταθμό στην έβδομη τέχνη. Γιατί το να υπάρχει παρουσία sex, να υποβαθμίσει μια ταινία; Πολλά πορνό κανάλια υπάρχουν με χιλιάδες συνδρομές.

Μας ενοχλεί το φανερό; Άραγε ο Πικάσο, που στην μπλε περίοδο, έχει έργα του με πολύ έντονο το ερωτικό στοιχείο, είναι ένας πορνογράφος; Ο Ούγγρος ζωγράφος Μιχάλι Ζίτσι, με τα εξαιρετικά σκίτσα του, που μονοπώλησαν το ενδιαφέρον των Τσάρων, θα έπρεπε να εκδιωχθεί;

Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, η Γιαπωνέζικη λογοτεχνία, ακόμα και ο δικός μας Ανδρέας Εμπειρίκος, με τον «Μέγα Ανατολικό» θα υπέκυπταν σε ένα κυνήγι μαγισσών;

Η πορνογραφία είναι Τέχνη.

Ρεαλιστική και υπέροχη. Δεν αποτελεί μέρος του κινηματογράφου. Αποτελεί μέρος της ζωής μας. Είναι ελευθερία έκφρασης και αναγνώριση των πιο απόκρυφων στιγμών μας.
Αν κάτι πρέπει να αφορίσουμε και να… δαιμονοποιήσουμε είναι ο καθωσπρεπισμός μας και οι ενοχές μας.