«Το πιάνο σου έχει 88 πλήκτρα. Ένα για την μπλούζα σου, πέντε για την φούστα σου».
Την Τζέιν Κάμπιον την γνωρίσαμε όταν γύρισε την αληθινή ιστορία της συγγραφέα Τζάνετ Φρέιμαν, στην ταινία «Ένας άγγελος στο τραπέζι μου». Η Νεοζηλανδή σκηνοθέτιδα προσέγγισε με ιδιαίτερη τρυφερότητα τη ζωή της, επίσης, Νεοζηλανδής, λογοτέχνη. Όταν γύρισε τρία χρόνια αργότερα, το 1993, τα «Μαθήματα Πιάνου» κατάφερε με την ίδια αγάπη και ευαισθησία να παραδώσει στην 7η τέχνη ένα δράμα εποχής για μια γυναίκα που είχε χάσει τη φωνή της, την κόρη της, το γάμο της με έναν άξεστο μεγαλοκτηματία, τον απρόσμενο έρωτα της για ένα ιθαγενή και, φυσικά, ένα πιάνο.
Μέσα από έναν σκληρό ρομαντισμό, ακατέργαστο όπως και το ψυχρό, μωβ-πράσινο τοπίο, του διευθυντή φωτογραφίας Στιούαρτ Ντράιμπεργκ, συνθέτει ένα έργο τέχνης που της χάρισε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου.
Η ταινία
Από τα δυνατά στοιχήματα της ταινίας ήταν η επιλογή του Α’ Γυναικείου ρόλου. Η πρωταγωνίστρια έπρεπε να είναι πολύ εκφραστική με δυνατό πρόσωπο. Η πρώτη τους επιλογή ήταν η Σιγκούρνι Γουίβερ, η οποία αρνήθηκε προτιμώντας να παίξει στο «Ντέιβ: Πρόεδρος για Μια Μέρα». Δεύτερη επιλογή η Τζένιφερ Τζέισον Λι. Όμως, ούτε αυτή η συνεργασία προχώρησε. Το όνομα της Χόλι Χάντερ πέφτει στο τραπέζι τελευταία στιγμή. Στη συνάντηση της ηθοποιού με την παραγωγή υπήρχε ένα πιάνο στο πλατό από άλλο γύρισμα. Η Χάντερ πηγαίνει πιο νωρίς και βλέποντας το πιάνο αρχίζει να παίζει. Όταν η Κάμπιον την ακούει αναφωνεί «αυτήν θέλω».
Δύσκολο ήταν να βρουν και το πρόσωπο που θα υποδυόταν την κόρη της. Κάνουν κάστινγκ βλέποντας πάρα πολλά κορίτσια. Θέλουν κάποια που να ταιριάζει με την Χάντερ. Προβληματίζονται με το ύψος της πρωταγωνίστριας η οποία είναι μόλις 1.57. Πρέπει η κινηματογραφική της κόρη να είναι μικρόσωμη. Καταλήγουν στην εντεκάχρονη Άννα Πάκουιν ανάμεσα σε 5.000 υποψήφιες.
Πρώτη προβολή/ Box Office
Στη Νέα Ζηλανδία η ταινία κυκλοφόρησε στις 5 Αυγούστου 1993 και τρεις μήνες αργότερα, στις 12 Νοεμβρίου στην Αμερική. Με προϋπολογισμό 7.000.000 δολάρια, μόνο ως επιτυχία μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός, ότι οι εισπράξεις έφτασαν συνολικά τα 140 εκατ. δολάρια!
Κριτικές/ Βραβεία
Οι κριτικές ήταν εξαιρετικά θετικές. Μετά την πρεμιέρα η εφημερίδα Washington Post έγραψε ένα άρθρο που υμνούσε την φωτογραφία της ταινίας μαζί με τις ερμηνείες. Η καθολική αποδοχή της φάνηκε και στα βραβεία που πήρε. Η Τζέιν Κάμπιον μοιράστηκε με τον Τσεν Κάιγκε και το «Αντίο Παλλακίδα μου» τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών. Στην διοργάνωση των Όσκαρ είχε οκτώ υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, κερδίζοντας στις κατηγορίες Πρωτότυπο Σενάριο, Α’ και Β’ Γυναικείου ρόλου. Η Χόλι Χάντερ διακρίθηκε, επίσης, για την ερμηνεία της στις Κάννες, στις Χρυσές Σφαίρες και στα BAFTA.
Τα «Μαθήματα Πιάνου» είναι η ιστορία μιας γυναίκας που δεν μπορούσε να μιλήσει και ενός άντρα που έμαθε να ακούει. Μια σπάνια ταινία για έναν έρωτα παράφορο, στοιχειωμένο σε ένα γοτθικό τοπίο με βικτωριανές αποχρώσεις που μαζί με το μοναδικό soundtrack του Μάικλ Νάιμαν γέννησαν ένα ολόκληρο σύμπαν συναισθημάτων. Η σκηνή που ο Χάρβεϊ Καϊτέλ στο ρόλο του Μπέινς χαϊδεύει το πόδι της Άντα μέσα από μία μικρή τρύπα που έχει το καλτσόν της είναι από τις ωραιότερες ερωτικές σκηνές που έχουν γυριστεί ποτέ.
Extras
- Η Χόλυ Χάντερ μαζί με την Μάρλι Μάτλιν «Παιδιά ενός κατώτερου θεού» και την Τζέιν Γουάιμαν «Σιωπηλή τραγωδία» έχουν κερδίσει το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου με μη ομιλούντα ρόλο.
- Η Άννα Πάκουιν μαζί με την Τέιτουμ Ο’Νιλ είναι οι νεότερες ηθοποιοί που έχουν διακριθεί με το Β’ Γυναικείου. Η Ο’Νιλ είχε παίξει το 1973 στο «Χάρτινο φεγγάρι» του Πίτερ Μπογκντάνοβιτς. Ήταν 10 ετών.
- Τα «Μαθήματα Πιάνου» αναδείχθηκαν ως η καλύτερη ταινία του 1993 από 86 κριτικούς ταινιών.
- Στον ιστότοπο Rotten Tomatoes έχει βαθμολογία 9,2/10.
- Οι καιρικές συνθήκες στα γυρίσματα ήταν πολύ δύσκολες. Ο ηθοποιός Σαμ Νιλ έπαθε πνευμονία, ενώ, σχεδόν, όλοι οι συντελεστές είχαν αρρωστήσει.
- Όταν βρέθηκε η σωρός του Κερτ Κομπέιν από τον ηλεκτρολόγο που είχε πάει να εγκαταστήσει ένα σύστημα ασφαλείας το dvd έπαιζε τα «Μαθήματα Πιάνου».