Το 1984 η Γαλλίδα συγγραφέας και σκηνοθέτης, Μαργκερίτ Ντυράς, γράφει μια από τις ωραιότερες, ερωτικές ιστορίες που έχουν υπάρξει. Στην αποικιακή Ινδοκίνα του Μεσοπολέμου, μια έφηβη γνωρίζει έναν άντρα πολύ μεγαλύτερο της και δημιουργούν μια ιδιαίτερη σχέση. Εκείνη είναι Γαλλίδα, λευκή και ανήκει στην κατώτερη οικονομικά και κοινωνικά τάξη και εκείνος Κινέζος, γόνος πλούσιας οικογενείας.
Η ιστορία κατά πολλούς είναι βιογραφική της Ντυράς. Κάτι που η ίδια δεν αρνήθηκε ποτέ. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες, κυκλοφόρησε 1.500.000 αντίτυπα και τιμήθηκε με το Βραβείο Goncourt, την μεγαλύτερη λογοτεχνική διάκριση στην Γαλλία.
Η ταινία
Ο σκηνοθέτης Ζαν Ζακ Ανό, το 1992 σκηνοθετεί «Τον Εραστή» διαλέγοντας την Τζέιν Μαρς και τον Τόνι Λιουνγκ Κα-Φάϊ. Η παραγωγή ξεκίνησε αρχικά το 1989, αλλά η κινηματογράφηση άρχισε δύο χρόνια αργότερα. Η πρώτη επίσκεψη του συνεργείου ήταν στο Βιετνάμ. Ήταν όμως τόσο κακές οι συνθήκες που απευθύνθηκε σε χώρες όπως η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη και οι Φιλιππίνες.
Εκεί, τα πράγματα ήταν καλύτερα, αλλά δεν είχαν την ατμόσφαιρα που χρειαζόταν. O Ανό επιστρέφει πάλι στο Βιετνάμ και αρχίζει τα γυρίσματα αναφωνώντας πως μόνο σε τέτοια συντρίμμια αξίζει να χαθεί ένας τέτοιος έρωτας. Σύμφωνα με την Metro-Goldwyn-Mayer (MGM) είναι η πρώτη ταινία που γυρίζεται μετά την επανένωση της χώρας. Υπήρχε όμως ένας όρος. Όλες οι σεξουαλικές σκηνές έπρεπε να γυριστούν σε άλλο έδαφος. Έτσι, οι σκηνές στο δωμάτιο που παρακολουθούμε στην αγορά είναι ένας χώρος στην Λυών.
![]()
Πρώτη προβολή
Πρώτη προβολήΗ πρώτη προβολή της ταινίας έγινε στην Σαϊγκόν. Ήταν η πιο ασφαλής επιλογή πόλης. Υπήρξαν αντιδράσεις για τις ερωτικές σκηνές. Βέβαια, οι λόγοι δεν ήταν μόνο θέμα καθωσπρεπισμού, αλλά και πολιτικής ερμηνείας. Να ερωτευτεί ένας Κινέζος μια λευκή ήταν ύβρις. Κάτι που ο σκηνοθέτης πλήρωσε αργότερα με την ταινία «Επτά χρόνια στο Θιβέτ» (1997), όπου του απαγορεύτηκε δια βίου η είσοδος στην Κίνα.
Στην Γαλλία το πρώτο σαββατοκύριακο προβολής της έκανε 626.891 εισιτήρια, ενώ αναρριχήθηκε στην 7η θέση των καλύτερων ταινιών της χρονιάς.
Λογοκρισία στην Αμερική
Στην Αμερική, η ταινία λογοκρίθηκε. Αρχικά παίρνει σήμανση Αυστηρώς Ακατάλληλη. Ο Ανό καταθέτει ένσταση, όμως απορρίπτεται. Εκείνη την περίοδο έχει κυκλοφορήσει και η ταινία «Βασικό Ένστικτο», του Πολ Βερχόφεν. Με αφορμή τις σκηνές της ταινίας ο σκηνοθέτης καταθέτει εκ νέου ένσταση υποστηρίζοντας πως η επιτροπή μεροληπτεί. Τελικά, «Ο Εραστής» παίζεται κατά τρία λεπτά λογοκριμένος.
Το αποτέλεσμα όλης αυτής της περιπέτειας ήταν να παιχτεί η ταινία σε 103 κινηματογράφους των ΗΠΑ και να αποφέρει έσοδα 4.899.194 δολαρίων μέσα σε ένα χρόνο. Το συνολικό κόστος της ήταν 30 εκατομμύρια.
![]()
Κριτικές
ΚριτικέςΗ ταινία έλαβε ποικίλες κριτικές. Ο συγχωρεμένος Βίνσεντ Κάντυ, κριτικός κινηματογράφου στην New York Times την αποθέωσε θεωρώντας την μια από τις καλύτερες ταινίες που έχει δει. Άλλοι την σύγκριναν με φτηνό πορνό που δεν διέφερε και πολύ από την «Εμμανουέλλα» (1974).
Βραβεία και διακρίσεις
Υποψήφια για Όσκαρ στην κατηγορία Καλύτερη Διεύθυνση φωτογραφίας, για τον Ρομπέρ Φρες (1993). Στα Βραβεία Σεζάρ προτάθηκε σε επτά κατηγορίες και απέσπασε το βραβείο Καλύτερης Μουσικής.
«Ο Εραστής» είναι από τους καλύτερους κινηματογραφικούς έρωτες που έχουν γυριστεί ποτέ. Σώματα που μιλάνε μέσα από μια εγκλωβισμένη επιθυμία στα όρια του ψυχικού πόνου. Μια κοινωνική παράβαση μεταξύ δυο ανθρώπων, που δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο αν αγαπήθηκαν στα αλήθεια ή αν απλά χρειάζονταν ο ένας τον άλλον για να επιβιώσουν μέσα σε ένα καθεστώς συγκατάβασης.
Extras
Αρχικά ο ρόλος είχε προταθεί στην Μίλα Γιόβοβιτς. Στις ερωτικές σκηνές ο σκηνοθέτης έδιωχνε όλο το συνεργείο. Ήθελε να υπάρχει απόλυτη συγκέντρωση στο ζευγάρι. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης είχε δηλώσει, μετά από χρόνια, σε συνέντευξη του πως οι ερωτικές σκηνές μεταξύ των πρωταγωνιστών ήταν αλήθινές! Ο πρωταγωνιστής καπνίζει τσιγάρα με φίλτρο στο έργο. Η ταινία διαδραματίζεται στο 1920. Τα πρώτα τσιγάρα με φίλτρο κυκλοφόρησαν στο λιανεμπόριο την δεκαετία του ’50.