25ο ΦΝΘ: Μέρος 2ο – «Ο Πωλητής» και «Ξεριζωμένοι»
Σχολιασμοί για μερικές από τις ταινίες που παρακολούθησε ο Πάνος Μουζάκης στο φετινό πρόγραμμα του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Η 25ηδιοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης διέθετε ένα καλό και ποικίλο, όπως πάντα, πρόγραμμα με αρκετούς καλεσμένους από όλο τον κόσμο.
Στο τμήμα Η Τέχνη της Πραγματικότητας: Πέρα από την Αφήγηση υπήρχαν πολλές αξιόλογες ταινίες, σημεία αναφοράς για την ιστορία του ντοκιμαντέρ. Μία από αυτές είναι και το φιλμ «Ο Πωλητής» (Salesman) των Ντέιβιντ και Άλμπερτ Μέιζλς και Σάρλοτ Ζουέριν.
Είχα διαβάσει σε διάφορα βιβλία για το ντοκιμαντέρ και την ιστορία του και τα αδέρφια Μέιζλς υπήρξαν όντως πρωτοπόροι του Direct Cinema. Είδα αυτή τους την ταινία για πρώτη φορά και ομολογώ πως την απόλαυσα. Στο έργο παρακολουθούμε τέσσερις πωλητές που χτυπούν από πόρτα σε πόρτα με στόχο να πείσουν τους κάτοικους της περιοχής να αγοράσουν το μεγαλύτερο μπεστ σέλερ όλων των εποχών, δηλαδή τη Βίβλο.
Οι τέσσερις πωλητές – με τα φοβερά ψευδώνυμά τους – διαθέτουν πολύ χιούμορ και κάνουν πλάκα μεταξύ τους και προς την κάμερα δίνοντας σε αυτό το ασπρόμαυρο φιλμ μια εύθυμη νότα και μετατρέποντάς το σε μια διασκεδαστική εμπειρία. Από ένα σημείο και μετά ένιωσα πως γνωρίζω τους τέσσερις πρωταγωνιστές καιρό, παρόλο που διάρκεια του έργου είναι μιάμιση ώρα. Μια πολύ καλή δουλειά και μια ωραία καταγραφή απλών ανθρώπων της εργατικής τάξης στην Αμερική της δεκαετίας του ’60 που ξεχώρισε στην ιστορία του κινηματογράφου με το στιλ και την προσέγγισή της.
Από το κύριο πρόγραμμα των Ανοιχτών Οριζόντων παρακολούθησα τη νέα ταινία της Ελένης Αλεξανδράκη με τίτλο «Ξεριζωμένοι» (Uprootings). Πρόκειται για μια σειρά από μαρτυρίες ανθρώπων που ξεριζώθηκαν με βίαιο τρόπο από το φυσικό τους περιβάλλον για πολιτικούς λόγους. Η σκηνοθέτιδα κατόρθωσε και μάζεψε κάποια πρόσωπα με πολύ ενδιαφέροντες ιστορίες που, πιθανόν αν δεν υπήρχε αυτό το ντοκιμαντέρ, δεν θα τις μαθαίναμε ποτέ. Τα πρόσωπα-πρωταγωνιστές του έργου προέρχονται από διάφορες πλευρές της Γης και είναι μεταξύ τους διαφορετικής ηλικίας. Όλοι τους, όμως, κουβαλάνε ένα τραύμα από το παρελθόν στο σήμερα.
Η σκηνοθεσία για το συγκεκριμένο θέμα έχει συνηθισμένη εκτέλεση και δεν προκαλεί κάποια έκπληξη για κάτι καινούριο. Ωστόσο, μου άρεσε η χρήση αρχειακού υλικού σε ορισμένα σημεία και οι συνεντεύξεις που έγιναν πρόσωπο με πρόσωπο, όπως της κοπέλας από το Αφγανιστάν που διέθετε μια δυναμική περισσότερο από τα υπόλοιπα πρόσωπα.
Αν και το σύνολο του ντοκιμαντέρ αφήνει καλό αποτύπωμα, δεν ξέρω κατά πόσο είναι κατάλληλη για την σκοτεινή αίθουσα σε αντίθεση με την τηλεόραση, όπου θα ταίριαζε γάντι για ένα αφιέρωμα αντίστοιχης θεματικής στην κρατική τηλεόραση. Ίσως θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον αν γνωρίζαμε και τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές του έργου από κοντά και όχι μέσω οθονών. Αλλά κατανοώ πως έγινε κυρίως σε συνθήκες πανδημίας, τότε που βιώσαμε μια τρομακτική αλλαγή, όπως μας λέει το κοριτσάκι στην αρχή της ταινίας.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
