Κριτική: 1917 | Ο Σαμ Μέντες με τα long take πλάνα του κερδίζει το στοίχημα της καλύτερης ταινίας!
Σκηνοθεσία: Σαμ Μέντες | Σενάριο: Σαμ Μέντες | Φωτογραφία: Ρότζερ Ντίκινς | Ηθοποιοί: Κόλιν Φερθ, Μπενεντικτ Καμπερμπατς, Ντιν Τσαρλς, Τζορτζ ΜακΚέι | Είδος: Δραματική | Διάρκεια: 119′ | Χώρα: Αγγλία- ΗΠΑ | Καταλληλότητα: 15+
Βαθμολογία: 5/5
Η ταινία βραβεύτηκε με Χρυσές Σφαίρες στις κατηγορίες Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας.
Στην καρδιά του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, δύο νεαροί Βρετανοί στρατιώτες, ο Σκόφιλντ (Τζορτζ Μακέι) και ο Μπλέικ (Ντιν-Τσαρλς Τσάπμαν) αναλαμβάνουν μια δύσκολη και επικίνδυνη αποστολή. Σε μια μάχη ενάντια στο χρόνο, πρέπει να περάσουν στα εδάφη του αντιπάλου και να παραδώσουν ένα μήνυμα που θα σταματήσει μια θανάσιμη επίθεση σε εκατοντάδες στρατιώτες, ανάμεσα στους οποίους είναι και ο αδερφός του Μπλέικ.
Ο ήδη με ένα Όσκαρ βραβευμένος σκηνοθέτης Σαμ Μέντες (American Beauty, 1999) γράφει και σκηνοθετεί ένα αντιπολεμικό αριστούργημα, που ήρθε να αποδείξει πως ο κινηματογράφος, όσο και να γκρινιάζουμε πως κάνει κύκλους και επαναλαμβάνεται, τόσο μπορεί με μια κάμερα να κάνει θαύματα.
Από το πρώτο πλάνο η ταινία σε παίρνει από το χέρι και σε βάζει μέσα στην ιστορία. Και δεν εννοώ συναισθηματικά, που βέβαια, το κάνει και αυτό, αλλά η απόφαση του Μέντες να γυρίσει όλη την ταινία με μια κάμερα που στην κυριολεξία ακολουθεί κατά πόδας τους ήρωες σε κάνει να λαχανιάζεις, να τινάζεσαι, να φοβάσαι, να βιώνεις όλο το κλιμακωτό felling της από πρώτο χέρι. Ο σκηνοθέτης είναι καλά προετοιμασμένος. Παίρνει τον καλύτερο, ίσως, διευθυντή φωτογραφίας και φτιάχνει μια ατμόσφαιρα ασύλληπτη. *Θα επιστρέψουμε σε αυτό.
Η ταινία είναι βασισμένη στις προσωπικές εμπειρίες του Άλφρεντ Μέντες, του παππού του σκηνοθέτη. Μάλιστα, στο τέλος της ταινίας, στους τίτλους υπάρχει και η αντίστοιχη αφιέρωση. Ο Βρετανός κινηματογραφιστής ήθελε να αποδώσει όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται την έννοια ενός πολέμου, χωρίς ηρωισμούς και λάβαρα, αλλά μέσα από τις εμπειρίες των ίδιων των στρατιωτών. Ο χρόνος μας πηγαίνει στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο. Τον Μεγάλο πόλεμο, όπως έχει μείνει στην ιστορία. Μόνο που τίποτα μεγάλο δεν έχει όπως τίποτα σπουδαίο δεν έχει κανένας πόλεμος. Τίποτα δεν είναι δεδομένο αφού ο θάνατος παραφυλάει σε κάθε χαράκωμα, κάθε πόλη φάντασμα, και η αίσθηση του χρόνου χάνεται. Δύο στρατιώτες σε μια αποστολή αυτοκτονίας πρέπει να προλάβουν να προειδοποιήσουν ένα άλλο τάγμα για την παγίδα που τους ετοιμάζει ο εχθρός. Ο ένας εκ των δύο έχει ένα λόγο παραπάνω. Στο τάγμα βρίσκεται ο αδερφός του. Περνώντας μέσα από τις γραμμές των εχθρών, που ακόμα και όταν οι δύο Βρετανοί στρατιώτες σώζουν την ζωή ενός Γερμανού, ο δεύτερος δεν διστάζει να επιτεθεί. Όλη η φρίκη του πολέμου και πως μπορεί αλλοιώσει έναν άνθρωπο.
Η ταινία είναι γυρισμένη εξ ολοκλήρου σ΄ ένα μονοπλάνο, εκτός από κάποια μικρά σημεία που έχω την εντύπωση πως ενώνονται και άλλες λήψεις . Αυτό που επέλεξε να κάνει ο Μέντες ήταν ρίσκο. Οι μεγάλες σε διάρκεια λήψεις χωρίς cut, μπορεί να δίνουν μεγαλύτερη ώθηση στην πλοκή, αλλά μπορεί να γίνουν κουραστικές. Εδώ, σε καμία περίπτωση δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Τα long take πλάνα του 1917 λειτουργούν άψογα, δίνοντας ένταση στον ρυθμό και παρασύροντας τον θεατή εκεί που θέλει ο σκηνοθέτης. Μέσα στην ιστορία δηλαδή. Και για αυτό μιλάμε για μια πάρα πολύ καλή ταινία.
Όπως προανέφερα η φωτογραφία είναι συγκλονιστική. Τα Όσκαρ δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί, αλλά αν κάποιος δικαιούται σίγουρα να πάρει το χρυσό αγαλματίδιο για την κατηγορία Καλύτερης Φωτογραφίας αυτός είναι σίγουρα ο Ρότζερ Ντίκινς (Paris, Texas, La Dolce Vita, Blade Runner 2049. Η αφήγηση της ιστορίας μέσα από τις εικόνες του είναι μοναδική. Τα καδραρισματά του έχουν ρόλο ενεργό. Λειτουργούν ως ανεξάρτητο πρόσωπο στην ταινία. Οι φωτισμοί είναι τόσο εύστοχοι που έχεις την εντύπωση πως βρίσκεσαι σε φυσικό περιβάλλον και όχι σε σκοτεινή αίθουσα.
Οι ερμηνείες των δύο βασικών πρωταγωνιστών είναι εξαιρετικές. Ο Ντιν-Τσαρλς Τσάπμαν (Blinded by the Light, Game of Thrones) και ο Τζορτζ ΜακΚέι (Marrowbone, How I Live Now) μας μεταφέρουν το πανικό που νιώθει ένας στρατιώτης στα χαρακώματα, όταν με τρόμο συνειδητοποιεί πόσο αναλώσιμος είναι.
Αν με ρωτούσε κάποιος ποια ταινία θεωρούσα την καλύτερη της χρονιάς, η απάντηση μου ήταν τα συγκλονιστικά Παράσιτα, του Τζουν Χο. Αν και είναι εντελώς διαφορετικές ταινίες, αν με ρωτήσουν τώρα η απάντηση είναι πως έχουμε να κάνουμε με δυο σπουδαίες στιγμές της 7ης Τέχνης.
Ιnfo: Η ταινία κάνει πρεμιέρα στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες την Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2020.