Κριτική: «The Favourite», του Γιώργου Λάνθιμου

4/5

Εποχής, 2018
Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α.| Έγχρωμο | Διάρκεια: 119′
Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Πρωταγωνιστούν: Ολίβια Κόλμαν, Ρέιτσελ Βάις, Εμα Στόουν, Νίκολας Χουλτ, Τζο Αλγουιν

Μια φορά κι έναν καιρό

Στις αρχές του 18^ου αιώνα μια βασίλισσα ασθενική και ανήμπορη χειραγωγείται εύκολα από την έμπιστη της Sarah. Τα πράγματα θα αλλάξουν όμως με την άφιξη της Abigail που με άνεση κερδίζει αργά αλλά σταθερά την εύνοια της βασίλισσας.

η βρώμικη γυάλα με τα ψάρια

Φανταστείτε κάποιος να σας έπαιρνε από το χέρι, να σας πήγαινε σε μια κλειδωμένη πόρτα και να σας παρακινούσε να δείτε από την κλειδαρότρυπα τι συμβαίνει μέσα στο «απαγορευμένο» δωμάτιο. Εσείς με απίστευτη περιέργεια θα βλέπατε ευχαρίστως και όσο θα περνούσε η ώρα η λαχτάρα σας θα μεγάλωνε. Θα μαθαίνατε από πρώτο χέρι πως το βασιλικό «φαίνεσθαι» δεν ανταποκρίνεται καθόλου στο βασιλικό «είναι».

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με το νέο πόνημα του Έλληνα δημιουργού. Πήρε στα χέρια του ένα βλάσφημο προς τον άνθρωπο σενάριο και προσφέρθηκε να είναι ο ξεναγός μας. Δεν μας άνοιξε όμως διάπλατα τη πόρτα, γιατί πολύ απλά θα γινόμασταν αντιληπτοί. Προτίμησε μέσω ενός ευρυγώνιου φακού και με την παραξενεμένη του αφήγηση (το μοντάζ κάνει παππάδες) να μας βάλει κρυφά μέσα στη βασιλική γυάλα και να δούμε “ιδίοις όμμασι” την κατάντια του ανθρώπου.

Η εξουσία ελέγχει, διαφθείρει, μεταλλάσσει και στο τέλος καταστρέφει. Όταν στον παιχνίδι μπαίνει και η διεκδίκησή της, τα πράγματα ξεφεύγουν. Η Εξουσία, από το πρώτο λεπτό της ταινίας μέχρι το τελευταίο είναι γένους θηλυκού (το αρσενικό απλά γελοιοποιείται), είναι ο πρωταγωνιστής και το βλέπουμε στο εκφραστικότατο πρόσωπο της ηθοποιάρας Olivia Colman. Άλλοτε μοιράζεται, άλλοτε χειραγωγείται και άλλοτε αυτονομείται, ποτέ όμως δεν κοιμάται. Το βλέμμα της ξάγρυπνο για να προσωποποιεί όλα τα συναισθήματα. Η βλοσυρή  Rachel Weisz και η ηθικά πανούργα Emma Stone είναι εκεί για να μαλώνουν σαν τις κότες αλλά και οι δυο ξεχνούν πως ο θηλυκός κόκορας έχει την κορόνα.

Όλη η ταινία «βρωμάει». Ο άνθρωπος είναι σαπισμένος από την εξουσία. Περούκες και βαψίματα γελοία, ρούχα που σκίζονται, μουσική που γδέρνει, παιδιά που δεν μπορούν να ζήσουν εκεί και παιχνίδια εξουσίας που απλά ρίχνουν τον άνθρωπο πιο βαθιά στο κελί του. Σκηνές οξυγόνου τα πλάνα εκτός των δωματίων και τελικά ο τυχερός είναι αυτός που κατέληξε εκτός παλατιού, δυστυχισμένοι αυτοί που θυσιάζουν τα πάντα για να πιάσουν τελικά μια εξουσία κάλπικη… Είπαμε η Εξουσία είναι μια, η Βασιλίσσα.

Με λίγα λόγια

Ταινία δημιουργού αλλά και συντελεστών που χορεύουν στο ρυθμό του Λάνθιμου. Μια σάτιρα, μια κωμικοτραγική κατάσταση, για άλλη μια φορά η πτώση του ανθρώπου μέσα από μια ταινία εποχής που δεν μοιάζει με καμία άλλη ταινία εποχής (όπως είπε και ο σκηνοθέτης). Ίσως υπερεκτιμημένος ο Λάνθιμος αλλά του βγάζω το καπέλο που έχει διαστροφικό μεν αλλά δικό του σκηνοθετικό αποτύπωμα στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Έχουμε ακόμα να δούμε πολλά!