Κριτική για την «Barbie»: Η Γκρέτα Γκεργουικ διχάζει κοινό και θεατές, συστήνοντας μας την μετα-φεμινιστική εκδοχή της Barbie

Η ζωή στον κόσμο της Barbie απαιτεί να είστε το απόλυτα τέλειο πλάσμα, περιτριγυρισμένο από ένα απόλυτα τέλειο περιβάλλον. Εκτός βέβαια, αν βιώνετε μια βαθιά υπαρξιακή κρίση. Ή είστε ένας Κεν…

«Χάρη στην Μπάρμπι, όλα τα προβλήματα φεμινισμού και ίσων δικαιωμάτων έχουν λυθεί. Ή  τουλάχιστον έτσι νομίζουν οι Μπάρμπι. Εξάλλου, ζουν στην Χώρα της Μπάρμπι» (Αφηγήτρια: Έλεν Μίρεν)

Με τον προκείμενο συλλογισμό η δημιουργός Γκρέτα Γκέργουικ (“Greta Gerwig”) μας εισάγει, στην ομώνυμη ταινία της, στον πλαστικό κόσμο της δημοφιλούς κούκλας “Barbie” και προφανώς δεν κινείται στο ίδιο, με τα προγενέστερα φιλμ της (βλ. Ladybird), μοτίβο…

Συγκεκριμένα, είναι το κυρίως θέμα του έργου της (σε σχέση πάντα με την κούκλα) το στοιχείο αυτό, που “ξενίζει”, εκ πρώτης όψεως, στους περισσότερους. Πολλοί επομένως είναι εκείνοι, οι οποίοι σπεύδουν να ισχυρισθούν, ότι η θεματική του εν λόγω φιλμ περιστρέφεται γύρω από μια ιδέα, η οποία έχει να κάνει μ’ αυτό, που οι ίδιοι αποκαλούν, «μόδα» του φεμινιστικού ακτιβισμού… 

Μια τέτοια ταμπελοποίηση καθίσταται βέβαια, εκτός από άκυρη και  λίγο άδικη για την αγαπημένη κούκλα, καθότι ο όποιος ακτιβισμός διακατέχει την πρωταγωνίστρια  Μπάρμπι (“Barbie”) στην ταινία της Γκέργουικ, πρωτίστως ως γένους θηλυκού, δεν είναι ταυτόσημος με κανέναν φεμινισμό, ως κάποια νέα τάση ή τρεντ (“trend”)!

Είναι στην πραγματικότητα γυναικείος ο ακτιβισμός αυτός , που χαρακτηρίζει την Μπάρμπι και ο οποίος συνιστά θεματολογικά στο φιλμ, όχι τόσο “μόδα” όσο ένα εναλλακτικό πρότυπο διαχείρισης, για την ίδια την κούκλα, του εαυτού της καθώς και των υπαρξιακών προβλημάτων, που την ταλανίζουν…

Για να πάρουμε όμως τα πράγματα (ξεκαθαρίζοντας τα) από την αρχή, η Μπάρμπι (την οποία υποδύεται αριστοτεχνικά η “Margot Robbie”) είναι πάνω απ’ όλα μια γυναίκα με υπαρξιακές ανησυχίες! Η σκέψη του θανάτου δείχνει να της έχει γίνει μάλιστα εμμονή και δεν σταματά να «τριβελίζει» το μυαλό της, ούτε καν στις στιγμές χαλάρωσης της. Για να σώσει λοιπόν τον εαυτό της από την υπερβολική ανησυχία, που της προξενούν τα υπαρξιακά ερωτήματα, τα οποία θέτει συνεχώς στον εαυτό της, οφείλει να μεταβεί από τον ιδανικό (πλαστικό) της κόσμο στον πραγματικό. Πιστός της ακόλουθος στο ταξίδι, ο επίδοξος σύντροφος της  Κεν, ο οποίος όμως άγεται και φέρεται απ’ αυτήν, επειδή ο ίδιος δεν επιλέγει (σε αντίθεση μ’ αυτήν)να διαμορφώσει την δική του προσωπικότητα!

Αναλογιζόμενος κάποιος όλα τα παραπάνω είναι ευθύς εύλογο να αναρωτηθεί, γιατί να βιαστεί κανείς να κοτσάρει στην Μπάρμπι την ταμπέλα «φεμινίστρια», παραβλέποντας έτσι κάτι το απλούστερο: την  ευρύτερη επιθυμία της δηλαδή να μεταμορφωθεί από Μπάρμπι- κούκλα σε Μπάρμπι-όν, που έχει κάθε δικαίωμα, (αν και εφόσον το επιλέξει), να προβεί σε διεκδικήσεις ,πέραν των αμιγώς φεμινιστικών; Είναι μήπως η όλη φιλοσοφία, η οποία έχει διαμορφωθεί και κρύβεται πίσω από μια τόσο παρεξηγημένη κούκλα, που εμποδίζει μια ενδεχόμενη  μετουσίωση της σε σκεπτόμενη ύπαρξη; 

Αυτά είναι μερικά από τα  ερωτήματα που αναδύονται, καθώς εκτυλίσσεται η υπόθεση της πρόσφατης αυτής δημιουργίας  της σκηνοθέτη και κατά το ήμισυ σεναριογράφου (το σενάριο συνυπογράφει ο “Noah Baumbach”). Μια προσωπική δηλαδή ιστορία ενός εξολοκλήρου κοριτσίστικου παιχνιδιού, για την οποία (ιστορία) αν δεν σπεύσει κανείς να βγάλει βεβιασμένα συμπεράσματα, σίγουρα μπορεί  να εκμαιεύσει πληθώρα μηνυμάτων απ’ αυτήν (και όχι, όπως προείπαμε, απαραίτητα φεμινιστικών)…

Είναι λοιπόν μάταιο να παραπονιέται κανείς, πως βομβαρδίζεται με φεμινιστικού τύπου μηνύματα, όταν έχει μάλιστα  την δυνατότητα να απολαύσει στην μεγάλη οθόνη, την τόσο άρτια και ενδιαφέρουσα σκιαγράφηση, από μια δημιουργό-καλλιτέχνη, μιας πάλαι ποτέ κούκλας, που επιθυμεί να αποτινάξει από τις πλάτες της τον ζυγό της «χαζογκόμενας» (“bimbo”) και, γενομένη μια γυναίκα με υπόσταση, να κερδίσει εντέλει μια θέση στην πραγματικότητα…

Είναι επίσης  καταδηλωτικό σημείο στην ταινία της Γκέργουικ, πως η ηρωϊδα της δεν τολμά, ούτε στο ελάχιστο, να καπηλευτεί (ως μόδα) το πραγματικό δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος  της γυναίκας και της αναπαραγωγικής της ικανότητας (βλ. φεμινιστικός πολιτικός ακτιβισμός/δεύτερο κύμα φεμινισμού), που ευδοκιμεί στην θεματολογία, ενυπάρχοντας  περισσότερο ως γλυκιά ειρωνεία-αυτοσαρκασμός (για την ίδια την κούκλα) στο τέλος του φιλμ!

Όσο για την όποια νύξη περί γενικότερης μητριαρχικής κοινωνίας των Μπάρμπι, η Γκρέτα Γκέργουικ επιλέγει μεν «να κλείσει το μάτι» στη νοσταλγία μιας άλλης εποχής (μεταμοντερνισμός) αλλά δεν κάνει σε κάποιους τη χάρη να επικεντρωθεί τόσο στην πρωτόγονη μητριαρχία όσο στην αρχέγονη μάχη των φύλων, ξετυλίγοντας  έπειτα, βάσει αυτής της σκέψης, τον μίτο της πλοκής της ταινία της(ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό της)!

Και κάπου εκεί έρχεται ως αίσιο τέλος  να κάνει αισθητή την παρουσία του ο μετα-φεμινισμός (πολλοί τον αποκαλούν και νεοφεμινισμό), όπου όλα καθίστανται εντέλει (και όπως ειπώθηκε στην αρχή) καλώς καμωμένα, αφού βέβαια έχει προηγηθεί, η  μάχη των Μπάρμπι με τους Κεν στην «Χώρα» πάντα των Μπάρμπι (“Barbieland”)…

Βαθμολογία: 3,9 αστέρια

Σκηνοθεσία: Γκρέτα Γκέργουιγκ
Σενάριο: Γκρέτα Γκέργουιγκ, Νόα Μπάουμπακ
Παραγωγοί: Μάργκοτ Ρόμπι, Τομ Άκερλεϊ, Ρόμπι Μπρένερ, Ντέιβιντ Χέιμαν, Λόρενς Μαρκ, Έιμυ Πασκάλ
Ηθοποιοί: Μάργκοτ Ρόμπι, Ράιαν Γκόσλινγκ, Αμέρικα Φερρέρα, Σιμού Λιού, Κέιτ ΜακΚίννον, Αλεξάνδρα Σιπ, Έμμα Μάκεϊ, Κίνγκσλεϊ Μπεν-Αντίρ, Μάικλ Σέρα, Ρία Πέρλμαν
Πρώτη προβολή: 20 Ιουλίου 2023

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.