Οκτώ μεγάλα μουσεία της χώρας γίνονται αυτοδύναμα, δεν ανανεώνεται η θητεία των καλλιτεχνικών διευθυντών του Ελληνικού Φεστιβάλ και του Εθνικού Θεάτρου, προκηρύσσεται θέση διευθυντή στο Μουσείο Ακρόπολης, προσλαμβάνονται 200 μόνιμοι αρχαιοφύλακες, παγώνει η κρίση των προϊσταμένων, το στοίχημα της λειτουργίας της Εθνικής Πινακοθήκης είναι για το 2021 και η προετοιμασία για την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2021 είναι …υπό το μηδέν.
Αυτά ήταν, μεταξύ άλλων, όσα άκουσαν οι δημοσιογράφοι στην πρώτη φιλική συνάντηση που είχαν με τη νέα υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη το μεσημέρι τις Πέμπτης στους χώρους του Βυζαντινού Μουσείου. Η νέα υπουργός απάντησε σε πάμπολες ερωτήσεις που τέθηκαν από δημοσιογραφικά χείλη αφού πρώτα παρουσίασε τους συνεργάτες της (στην κεντρική φωτογραφία με τους γενικούς γραμματείς Γιώργο Διδασκάλου και Νικόλα Γιατρομανωλάκη / credit: Χάρης Ακριβιάδης)
Ο πολιτισμός πρέπει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος
Για τη νέα υπουργό ο πολιτισμός είναι ένα οικονομικό «εργαλείο» και έχει μεγάλη σημασία η αξιοποίηση κι η εκμετάλλευσή του. Για τη Λϊνα Μενδώνη ο πολιτισμός πρέπει να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος. Πρέπει, δηλαδή, να βγει εκτός κρατικού προϋποπλογισμού ακούστηκε ερώτηση από τους δημοσιογράφους. «΄Οχι», ήταν η απάντηση. «Δεν αποποιούμαστε ούτε ένα ευρώ. Θα πρέπει να αξιοποιηθεί οποιοσδήποτε πόρος».
Σύμφωνα με την υπουργό επίσης, ο πολιτισμός πρέπει να εξασφαλίζει θέσεις εργασίας, ενώ μέσω του πολιτισμού πρέπει να δίνονται δυνατότητες υποστήριξης νέων δημιουργών μέσω χαμηλότοκων δανείων.
Οι προτεραιότητες του υπουργείου
Ανάμεσα στις προτεραιότητες του Υπουργείου είναι να αποκατασταθεί ο ομαλή του λειτουργία, σύμφωνα με τα λεγόμενα της υπουργού. ΄Οπως είπε η Λίνα Μενδώνη, επιθυμούμε «να προσφέρουμε υπηρεσίες σε μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους, να λειτουργήσουν κάποια από τα αναψυκτήρια και να ενισχυθούν τα πωλητήρια. Ο επισκέπτης φεύγοντας να έχει μαζί του μια καλή ανάμνηση…», είπε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε: «Αισθάνθηκα άσχημα στη χθεσινή επίσκεψή μου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όταν είδα τους επισκέπτες του να παίρνουν μαζί τους ως ανάμνηση μόνο το … εισιτήριό τους».
Άμεσα μέτρα που θα παρθούν σχετικά με το ΤΑΠΑ σύμφωνα με τα λεγόμενα της υπουργού είναι: Να λυθεί το ζήτημα με τη μεταφορική εταιρεία που δεν πάει τα πωλητέα στα πωλητήρια των Μουσείων κι η αποθήκη του πωλητηρίου του ΤΑΠΑ να μην είναι πολύ καιρό άδεια.
Ακόμα ειπώθηκε ότι στο ΤΑΠΑ η δουλειά που ήδη έχει γίνει ως προς τη δημιουργία νέου Οργανισμού δεν θα “πεταχθεί”. «Θα θέλαμε να παρουσιάσουμε ένα νέο οργανόγραμμα και νόμο προσαρμοσμένο, ωστόσο, στις δικές μας πολιτικές», είπε η Λίνα Μενδώνη.
Οκτώ Μουσεία θα γίνουν αυτοδύναμα
«Όντως, στον μπλε φάκελο που παρελήφθη από εμάς όταν αναλάβαμε το υπουργείο ήταν η μετατροπή μουσείων σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου», βεβαίωσε η υπουργός. ΄Οχι, δεν πρόκειται για Μουσεία που είναι απόλυτα συνδεδεμένα με Εφορείες. Το καθεστώς λειτουργίας τους είναι ότι θα έχουν αυτοτέλεια αλλά θα ακολουθούν τη μουσειακή πολιτική που θα χαράσσει το ΥΠΠΟΑ. «Μέχρι το τέλος του χρόνου θα μπορέσουμε να δούμε ένα σχετικό κείμενο σε διαβούλευση», είπε επίσης, ενώ σημείωσε: «Η μετατροπή θα προσφέρει το μουσείο να χειρίζεται τα του οίκου του, ενώ βεβαίωσε ότι δεν θα υπάρχει ανασφάλεια στους εργαζόμενους». Σε πόσους φορείς θα συμβεί αυτή η μετατροπή; Περίπου σε 8 μεγάλα μουσεία της χώρας, είναι η απάντηση.
Πρόσληψη 200 μόνιμων αρχαιοφυλάκων
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Λίνας Μενδώνη, αναρτήθηκαν οι προσωρινοί πίνακες ημερησίων αρχαιοφυλάκων και νυχτοφυλάκων και αναμένουμε την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Η διαδικασία για την πρόσληψη 200 μόνιμων αρχαιοφυλάκων – με το διαγωνισμό που είχε ξεκινήσει το 2016 – είχε μείνει πίσω. Η υπουργός ενημέρωσε ότι οι βασικές ανάγκες που υπάρχουν θα καλυφθούν. Την απόφαση χαιρέτησε με επιστολή της η Πανελλήνια Ενωση Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων.
«Θέλουμε λοιπόν να ευχαριστήσουμε όλους όσους βοήθησαν, ώστε να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία και ιδιαίτερα, τη νυν υπουργό Πολιτισμού για την άμεση παρέμβαση της στον ΑΣΕΠ από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων της, ώστε να ολοκληρωθεί αυτή η προσπάθεια», αναφέρει η ΠΕΥΦΑ σημειώνοντας ωστόσο ότι «έχει ήδη σταλεί αίτημα από το υπουργείο Πολιτισμού προς τα συναρμόδια υπουργεία, πριν από 3 μήνες, για την πρόσληψη 387 αρχαιοφυλάκων (300 ημερησίων και 87 νυχτοφυλάκων) και ελπίζουμε και σε αυτό το αίτημα τη στήριξη της υπουργού Πολιτισμού».
Ενα από τα πιο καυτά ζητήματα της συνέντευξης ήταν αν θα ανανεωθεί η θητεία των καλλιτεχνικων διευθυντών του Ελληνικού Φεστιβάλ και του Εθνικού Θεάτρου για τις θέσεις των οποίων η προηγούμενη υπουργός είχε προκηρύξει διαγωνισμούς στο «παρά πέντε» των εθνικών εκλογών. Σημειωτέον, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος παραμένει στο τιμόνι του Φεστιβάλ Αθηνών κι Επιδαύρου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου και ο Στάθης Λιβαθινός παρέμενε έως στο τέλος Ιουλίου του 2019.
Κανένας από τους παραπάνω καλλιτεχνικούς διευθυντές δεν ανανεώνεται όπως ανακοινώθηκε.
Περιμένουμε να μάθουμε ποια πρόσωπα θα τοποθετηθούν στις παραπάνω θέσεις, καθώς επίσης και στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (θυμίζουμε ότι η προηγούμενη υπουργός, Μυρσίνη Ζορμπά, όρισε τον Μάρτιο του 2019 νέο μεταβατικό διευθυντή στο ΕΜΣΤ τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Αντωνακάκη με την αρωγή της Συραγώς Τσιάρα), για τις οποίες δεν αποκλείει την επιστροφή κάποιου από το παρελθόν. «Θα γίνει ανάκληση των προκηρύξεων (των διαγωνισμών) που είχαμε ζητήσει διότι υπήρχαν σοβαρά νομικά προβλήματα», είπε χαρακτηριστικά η υπουργός. «Για να μη μείνουν οι φορείς ακέφαλοι, ωστόσο, θα οριστούν καλλιτεχνικοί διευθυντές σύμφωνα με τους ιδρυτικούς νόμους των φορέων. Δεν αφιστάμεθα τη λογική των προκηρύξεων, ωστόσο. Θα επεξεργαστούμε πως γίνονται προκηρύξεις για ανάλογους θεσμούς σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και θα θεσμοθετήσουμε εξουσιοδότηση προκηρύξεων».
Δεν ανανεώνει κανέναν καλλιτεχνικό διευθυντή στην Θεσσαλονίκη πλην της Τότσιου του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Τέλος, η Λίνα Μενδώνη αποκάλυψε ότι σκοπεύει να στείλει άμεσα επιστολή στον πρόεδρο του Μουσείου Ακρόπολης, Δημήτρη Παντερμαλή, την επομενη εβδομαδα να προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμού για την πλήρωση της θέσης του διευθυντή του μουσείου.
Πνευματικά δικαιώματα σύμφωνα με διεθνή πρότυπα
«Στόχος μας είναι να εφαρμόσουμε το ευρωπαϊκό δίκαιο σε διεθνές επίπεδο», ανέφερε η υπουργός σε σχέση με τα πνευματικά δικαιώματα. Τι προβλέπει; «Οι δημιουργοί να διαχειρίζονται τα του οίκου τους. Το κράτος δεν μπορεί να έχει παρεμβατικό ρόλο σ’ αυτό. Πρέπει να υπάρχει στιβαρή παρουσία του κράτους αλλά η σύγχρονη δημιουργία πρέπει να διέπεται από ελευθερία»
Το πολύπαθο ΕΜΣΤ: Δεν ανοίγει πριν τον Νοέμβριο – Δεκέμβριο του 2019. Το στοίχημα της Εθνικής Πινακοθήκης το 2021
«Εμείς δεν μιλήσαμε για άνοιγμα του ΕΜΣΤ το φθινόπωρο αλλά η προηγούμενη κυβέρνηση», είπε η Λίνα Μενδώνη. «Θα ενημερωθούμε αναλυτικά για το που βρισκόμαστε και θα επανέλθουμε. Δεν μπορώ να αποκλείσω ότι είναι πιθανόν να ανοίξει τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο του 2019. Επιθυμία μας είναι να λειτουργήσει το ταχύτερο δυνατόν και θέση μας είναι ότι αυτοί οι φορείς λειτουργούν καλύτερα όταν έχουν διευθυντές. Ετσι προχωράνε τα πράγματα μπροστά». Κι ως προς την Εθνική Πινακοθήκη, η Λίνα Μενδώνη ανέφερε ότι το στοίχημα είναι η Εθνική Πινακοθήκη να λειτουργήσει σωστά ως το 2021. Η ίδια, βεβαίως, σε άλλο σημείο της κουβέντας δεν παρέλειψε να καυτηριάσει τις συγκρουσιακές σχέσεις διευθυντών και ΔΣ φορέων που πρέπει πλέον να εκλείψουν.
Εθνικό Αρχαιολογικό: Μια επέκταση που θα αναδείξει το … τριπλό μουσείο
Η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε επίσης στην επέκταση του ΕΑΜ, η οποία θα δημιουργήσει … αλλα δυο μουσεία σε συνολιό εμβαδόν 16.500 τετραγωνικών μέτρων. Κι όσο για τις περίφημες συλλογές του, είναι 100.000 τα σύνολα που φυλάσσει το ΕΑΜ. Σύμφωνα με την υπουργό, μέσα στον Αύγουστο θα γίνει η μελέτη σκοπιμότητας για το ΕΑΜ πριν ξεκίνήσει η μελέτη για την επέκτασή του.
Ως γνωστόν, επανέρχεται το σχέδιο της «ένωσης» του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, η οποία θα δημιουργήσει έναν υπερτοπικό πολιτιστικό πόλο καθώς θα συλλειτουργούν.
Μουσείο και Πολυτεχνείο ενώνονται με την πολύπαθη οδό Τοσίτσα αλλά η επέκταση του μουσείου σχεδιάζεται να γίνει υπογείως, ώστε να εξασφαλίζονται οι αναγκαίοι χώροι για την σωστή έκθεση των πολύτιμων συλλογών του που το καθιστούν διεθνώς μοναδικό. Η δεύτερη υπόγεια διασύνδεση του Αρχαιολογικού μουσείου θα είναι αυτή με το Ακροπόλ της οδού Πατησίων, και θα αξιοποιηθούν οι υποδομές του και θα λειτουργήσει, όπως είχε προβλεφθεί από το 2014, ως πολιτιστική θερμοκοιτίδα σύγχρονης δημιουργίας.
Παγώνει η κρίση των προϊσταμένων
Σύμφωνα με την υπουργό, οι κρίσεις προϊσταμένων των εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου βασίζονται οι δημοσιουπαλληλικό κώδικα του υπουργείου Εσωτερικών. Και προς το παρόν «παγώνουν» διότι «πρέπει να μπούμε σε συζήτηση πως θα εξαρμοστούν». Η υπουργός ξεκαθάρισε ότι είναι υπέρ της αξιολόγησης αλλά ως προς το συγκεκριμνο ζήτημα πρέπει να πάρει οδηγίες από υπουργείο Εσωτερικών.
Υπό του μηδενός η προετοιμασία για την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης. Ιδιαίτερα επικριτική τέλος, εμφανίστηκε για την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2021 αναφέροντας ότι η προετοιμασία είναι «υπό του μηδενός»…
Οι συνεργάτες που παρουσίασε η Λίνα Μενδώνη
Γιώργος Διδασκάλου: γενικός γραμματεας ΥΠΠΟ
Νικόλας Γιατρομανωλάκης: γενικός γραμματεας συγχρονου πολιτισμού ΥΠΠΟ
Κωνσταντίνος Πλακίτσας: διευθυντής γραφείου υπουργού
Αννα Παναγιωταρέα: άμισθος σύμβουλος επικοινωνίας