Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε στις 21 Ιουνίου 1950 στο χωριό Βάστας Αρκαδίας κοντά στη Μεγαλόπολη. Έμεινε εκεί μέχρι και τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου και αργότερα ήρθε στην Αθήνα με την οικογένειά του. Θυμάται με γλύκα τα παιδικά του χρόνια και έχει μιλήσει για αυτά μέσα από τα τραγούδια του που συμπεριλήφθηκαν στον δίσκο Σφεντόνα.
Από πολύ μικρός είχε αδυναμία στην μουσική και στα 12 του λαποκτά την πρώτη του κιθάρα. Έπαιζε μουσική στο σχολείο του σε ερασιτεχνικά γκρουπάκια. Το πρώτο του συγκρότημα, με το οποίο τραγουδούσε σε Ιταλικό στίχο σε διάφορα κλαμπ, το ονόμασε Crosswords.
Η πρώτη του επαγγελματική επαφή καταγράφεται σε συμμετοχή στον δίσκο Ελληνική Χώρα (Land of Greece). Τα δύο τραγούδια που ερμήνευσε είναι τα Ντιρλαντά και Ο Σταμούλης ο Λοχίας. Την ίδια χρονιά εκδόθηκαν και οι δύο πρώτοι δικοί του δίσκοι βινυλίου 45 στροφών.
Η δικτατορία των συνταγματαρχών τον βρήκε φαντάρο. Μετά την απόλυση του από τον στρατό πηγαίνει στην Γερμανία όπου στο Μόναχο συμμετείχε σε επιτροπές αντιδιδακτορικού αγώνα. Τραγουδάει σε στέκια Ελλήνων φοιτητών και ομογενών.
Το 1974 γνωρίζεται με τον Μίκη Θοδωράκη στο Παρίσι. Επιστρέφει στην Ελλάδα όπου εμφανίζεται σε μπουάτ και συμμετέχει στην ηχογράφηση του δίσκου του Μάνου Λοΐζου Τα τραγούδια του δρόμου. Ένα χρόνο μετά ηχογραφεί τα Αγροτικά του Θωμά Μπακαλάκου και γνωρίζει τον Θάνο Μικρούτσικο.
Το 1976 συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Μίκη Θεοδωράκη στο δίσκο Της Εξορίας και δύο χρόνια μετά ο συνθέτης τον επιλέγει για την παγκόσμια περιοδεία του.
Στην δεκαετία του ’80 τον φέρνει πιο κοντά στις ροκ επιρροές και σε στίχους που μιλούν για την μοναξιά, τα ναρκωτικά, την αποξένωση. Έτσι, γεννιούνται οι δίσκοι Βασίλης Παπακωνσταντίνου (1980) σε τραγούδια του Αντώνη Βαρδή και Φοβάμαι (1982) σε στίχους Μάνου Λοΐζου, Λάκη Παπαδόπουλο, Γιάννη Ζουγανέλη και Γιάννη Γλέζου. Σειρά έχει η γνωριμία του με τον Νικόλα Άσιμο. Συμμετέχει στον πρώτο δίσκο του δεύτερου με τίτλο Ο Ξαναπές (1982). Όπως θα παραδεχτεί ο ίδιος ο Παπακωνσταντίνου, o Άσιμος και ο Λοΐζος είναι οι δύο άνθρωποι που μουσικά τον επηρέασαν όσο κανένας άλλος.
Με τον δίσκο Διαίρεση (1984) ο καινούριος ήχος του αποκρυσταλλώνεται. Το 1987 το επαληθεύει με τα Χαιρετίσματα, σε τραγούδια του Άσιμου, της Αφροδίτης Μάνου αλλά και δικά του.
Τον Απρίλιο του 1985, 16.000 θεατές συγκεντρώνονται στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας για να τον απολαύσουν στην πρώτη του προσωπική συναυλία. Δύο χρόνια μετά, τον Ιούνιο του 1987 στο γήπεδο του Παναθηναϊκού 20.000 κόσμου τον αποθεώνει. Επίσημα θεωρείται ο κατ’ εξοχήν συναυλιακός τραγουδιστής.
Το τέλος της δεκαετίας του ’80 ηχογραφεί τον δίσκο Όλα από χέρι καμένα. Οι προκλητικοί στίχοι του Κώστα Τριπολίτη συζητιούνται ιδιαίτερα. Το 1992, μαζί με τον Θάνο Μικρούτσικο κυκλοφορούν τις Γραμμές των Οριζόντων, σε ποίηση Νίκου Καββαδία. Ακολουθούν οι δουλειές Το Φαλιμέντο του κόσμου (1992), Σφεντόνα (1992), Δε Σηκώνει (1994).
Μεγάλη μουσική στιγμή η συνεργασία του με τον Γιώργο Τσαγκάρη και τον ηθοποιό Γιώργο Μιχαλακόπουλο, στον δίσκο Φυσάει σε ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη. Έρχεται η συνεργασία με τον Οδυσσέα Ιωάννου, στιχουργό και ραδιοφωνικό παραγωγό στη δουλειά Θάλασσα στη σκάλα. Ο Χριστόφορος Κροκίδης, στενός συνεργάτης του για 20 σχεδόν χρόνια, υπογράφει τον δίσκο του Παπακωνσταντίνου Χαμένες Αγάπες.
Όταν οι Scorpions δίνουν συναυλία στο Καραΐσκάκη, ο ερμηνευτής όχι μόνο συμμετέχει αλλά τραγουδάει ντουέτο με τον Klaus Meine το κομμάτι Holiday. Το 2011 συμμετέχει στις συναυλίες του ιστορικού ροκ συγκροτήματος Deep Purple.
Πάντα κοντά στους νέους μουσικούς σε συνεργασία με τον Οδυσσέα Ιωάννου καλούν νέους καλλιτέχνες να συνθέσουν τις μελωδίες τους για τον δίσκο Αφετηρία.
Πολιτικά στηρίζει το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας και στο δημοψήφισμα του 2015 είχε ταχθεί υπέρ του Όχι. Είναι παντρεμένος με την ηθοποιό Ελένη Ράντου και έχουν μια κόρη, την Νικολέτα Παπακωνσταντίνου απόφοιτη της σχολής ΑΣΚΤ.
Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο αιώνιος έφηβος, ο “Βασίλη ζούμε για να σε ακούμε”, είναι ένα κομμάτι της νιότης μας. Είναι από τους λίγους καλλιτέχνες που έχει καταφέρει να ενώσει με την μουσική του διαφορετικές γενιές. Είναι το πριν μας το τώρα και το μετά μας. Εμείς αλλάζουμε και ο δικός μας Βασίλης είναι εκεί να μας θυμίζει ότι όμορφο έχουμε ζήσει.
Φέτος το καλοκαίρι θα ανοίξει το ταξίδι των συναυλιών του με τίτλο Μπλέξαμε.. ανήμερα των γενεθλίων του στο Θέατρο Βράχων, στις 21 Ιουνίου 2019. Όλοι όσοι βρεθούμε εκεί θα του ευχηθούμε Χρόνια Πολλά και θα κλείσουμε τρυφερά το μάτι στην δική μας χαμένη εφηβεία…