200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του ΄21 και ανάμεσα στο «Ως πότε παλικάρια να ζούμε στα στενά» και στο «Έχετε γεια βρυσούλες λόγγοι βουνά ραχούλες» ο ελληνικός κινηματογράφος με μια καλτ, ίσως, διάθεση εμπνεύστηκε από την συγκεκριμένη περίοδο και αποτύπωσε στην μεγάλη οθόνη τα έργα και τις ημέρες και κυρίως τον αγώνα των Ελλήνων εναντίον της Οθωμανικής Κυριαρχίας και της δημιουργίας ανεξάρτητου κράτους.
Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν αρκετές ταινίες ή έστω δεν διασώζονται μετά από τόσα χρόνια σε άρτια κατάσταση και υπάρχει εξήγηση για αυτό. Τα εξωτερικά γυρίσματα σε μια ταινία εποχής και η παρουσία πολλών βοηθητικών ηθοποιών είναι σίγουρα εντυπωσιακά, αλλά και δαπανηρά.
Ένας άλλος παράγοντας είναι η μερική απαξίωση της εγχώριας κινηματογραφικής βιομηχανίας που παράλληλα με την εποχή της παρακμής του εμπορικού κινηματογράφου σνόμπαρε τις φουστανέλες και τα γιορντάνια, κάτι που φαινόταν και στα ταμεία των αιθουσών.
Όπως, και να έχει η 7η τέχνη υπήρξε παρούσα στην μετέπειτα εξιστόρηση των γεγονότων της ελληνικής επανάστασης και ας το παραδεχτούμε, όσο και να γκρινιάζουμε όλοι μας έχουμε δει και θα συνεχίσουμε να βλέπουμε ταινίες με θέμα το 1821.
Η λίμνη των στεναγμών (1959) σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου
Πρωταγωνιστούν: Ειρήνη Παππά, Ανδρέας Μπάρκουλης, Καρούσος Τζαβάλας
Λέει ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης στο ποίημα του Η κυρά Φροσύνη «Δέτε, κυράδες, θάλασσες, τ’ είν’ το κακό που εγίνη! Έπνίξανε τες Δεκαφτά με την Κυρά Φροσύνη».
Η ομορφιά της κυρά-Φροσύνης που τρέλανε τον Αλή Πασά είναι παροιμιώδης και δεν γινόταν να μην αποτυπωθεί στο γυαλί. Η παράνομη σχέση της παντρεμένης αρχοντοπούλας από τα Γιάννενα με τον, επίσης, παντρεμένο Μουχτάρ πυροδοτεί την ζήλεια της συζύγου του δεύτερου και πείθει τον Αλή Πασά να την συλλάβει. Εκίνος μαγεμένος από τα κάλλη της την ερωτεύεται, αλλά εκείνη τον αρνείται. Την λύση θα δώσει η λίμνη των Ιωαννίνων.
Μπουμπουλίνα (1959) σε σκηνοθεσία Κώστα Ανδρίτσου
Πρωταγωνιστούν: Ειρήνη Παππά, Ανδρέας Μπάρκουλης, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Νίκος Κούρκουλος.
Η ζωή και η δράση της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, η οποία για δεύτερη φορά χήρα ταξιδεύει στην Οδησσό, επικοινωνεί με τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας και συμμετέχει στην επανάσταση, διαθέτοντας πλοία ή με την προσωπική της αγωνιστική παρουσία.
Ήταν η πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση της Ειρήνης Παππά και είναι από τις καλύτερες ταινίες εποχής που γυρίστηκαν στην Ελλάδα.
Οι σταυραετοί (1963) σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Κωνσταντίνου
Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Βόγλης, Μάρθα Βούρτση, Ανδρέας Ζησιμάτος
Ένας ληστής, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα, συγκρούεται με τους τσιφλικάδες, θεωρώντας τους προδότες. Όταν μαθαίνει όμως ότι ανήκουν στη Φιλική Εταιρεία και προετοιμάζουν την Επανάσταση, θα γίνει σύμμαχός τους. Η ιστορία μίας ομάδας κλεφτών, οι οποίοι κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας ζούσαν στα βουνά και με την βοήθεια της φιλικής εταιρείας συνέβαλλαν στην απελευθέρωση του έθνους.
Η ταινία έκοψε 50.761 εισιτήρια.
Παπαφλέσσας (1971) σε σκηνοθεσία Ερρίκου Ανδρέου
Πρωταγωνιστούν: Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Κάτια Δανδουλάκη, Αλέκος Αλεξανδράκης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Στέφανος Στρατηγός.
Ο αγώνας και το ηρωικό τέλος του Γρηγορίου Δικαίου Φλέσσα στο Μανιάκι το 1825 κατά τη σύγκρουση με τα στρατεύματα του Ιμπραήμ. Ο αγωνιστής έμεινε στην Ιστορία ως Παπαφλέσσας, ο μπουρλοτιέρης των ψυχών.
Η ταινία απέσπασε τις καλύτερες κριτικές στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1971, και απέσπασε τα βραβεία Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Αρτιότερης Παραγωγής και δόθηκε Τιμητική διάκριση στον σκηνογράφο και ενδυματολόγο Διονύση Φωτόπουλο.
Προϋπολογισμός: 12.000.000 δραχμές.
Μαντώ Μαυρογένους (1971) σε σκηνοθεσία Κώστα Καραγιάννη.
Πρωταγωνιστούν: Τζένη Καρέζη, Πέτρος Φυσσούν, Άλκης Γιαννακάς, Σταύρος Ξενίδης, Ελένη Ερήμου, Κάκια Παναγιώτου. Λαυρέντης Διανέλλος.
«Και τι έχω προσφέρει εγώ στον αγώνα; Εγώ η Μαντώ Μαυρογένους;… Τίποτα»
Η Μαντώ Μαυρογένους, αρκετά χρόνια μετά την επανάσταση και την ενεργό δράση της, ζητά τη σύνταξη του αγωνιστή και αναθυμάται τη ζωή της. Παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειας της πρόσφερε την προίκα της για να στηρίξει οικονομικά την επανάσταση. Θυμάται ακόμα τον έρωτά της με τον πρίγκιπα Υψηλάντη (και τις δολοπλοκίες των εχθρών τους.
Σουλιώτες (1972) σε σκηνοθεσία Δημήτρη Παπακωνσταντή
Πρωταγωνιστούν: Κάτια Δανδουλάκη, Χρήστος Πολίτης, Αλέκα Κατσέλη, Χρήστος Καλαβρούζος, Στέφανος Στρατηγός, Γιάννης Κατράνης, Φερνάντο Σάντσο.
Οι Σουλιώτες μαθαίνουν από την νεαρή Βαγγελή ότι ο Αλή Πασάς έχει σκοπό να τους επιτεθεί. Η επίθεσή του όμως θα αποτύχει μπροστά στη γενναία άμυνα που θα προβάλουν οι Σουλιώτες, με αρχηγό τους τον Φώτο Τζαβέλλα. Η Βαγγελή αγωνίζεται μαζί με τους υπόλοιπους χωριανούς της και ερωτεύεται τον καπεταν-Κόγκα Δράκο. Ωστόσο, η προδοσία του Πήλιου Γούση θα φέρει την καταστροφή. Οι Σουλιώτες μάχονται ηρωικά, το Κούγκι ανατινάζεται και οι γυναίκες στο Ζάλογγο, για να αποφύγουν την ατίμωση, αφού στήσουν χορό, ρίχνονται στο βάραθρο κρατώντας τα παιδιά στην αγκαλιά τους γράφοντας την τελευταία πράξη της τραγωδίας.
Η δίκη των δικαστών (1974) σε σκηνοθεσία Πάνου Γλυκοφρύδη.
Πρωταγωνιστούν: Νίκος Κούρκουλος, Μάνος Κατράκης, Δημήτρης Μυράτ, Σπύρος Καλογήρου, Χρήστος Καλαβρούζος , Ζώρας Τσάπελης, Χρήστος Τσάγκας, Ιάκωβος Ψαρράς, Κώστας Τσιάνος, Νίκος Σκιαδάς, Μάκης Ρευματάς, Δέσποινα Τομαζάνη
Από τις πιο καλογυρισμένες ταινίες με ένα δυνατό καστ ηθοποιών. Η δίκη των δικαστών Πολυζωίδη και Τερτσέτη για απείθεια, και η πανηγυρική τους αθώωση κατά τη διάρκεια της περιόδου της αντιβασιλείας στην Ελλάδα του Όθωνος. Μια πραγματική σελίδα της ελληνικής ιστορίας. Λίγα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821, το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, υπό τη βασιλεία του Βαυαρού Όθωνος, προσήγαγε σε δίκη τους μεγάλους οπλαρχηγούς του αγώνα, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη (Μάνος Κατράκης) και Γεώργιο Πλαπούτα (Χρήστος Καλαβρούζος), με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Η περιβόητη αυτή δίκη του 1833, που έγινε στο Ναύπλιο, συγκλόνισε το έθνος, επειδή οι πάντες γνώριζαν ότι οι δύο ήρωες ήταν απολύτως αθώοι.
Ήταν η τελευταία φορά που συνεργάστηκε ο Νίκος Κούρκουλος με την Finos Film.