Με αφορμή τον Διαγωνισμό Φωτογραφίας που διοργανώνει για τέταρτη φορά η αλυσίδα πολιτισμού Ιανός συνομιλήσαμε με τον φωτογράφο και μέλος της κριτικής επιτροπής Δημήτρη Ταλιάνη. Παρατηρώντας την προσωπική διαδρομή του δημιουργού είχα την ευκαιρία να ανακαλύψω σπουδαία λευκώματα και αναφορές στους νομπελίστες ποιητές μας και όχι μόνο. Με συνεργασίες που θα ζήλευαν πολλοί ο Δημήτρης Ταλιάνης τοποθετεί την φωτογραφία στον σύγχρονο διάλογο και μας αποκαλύπτει τη νέα του έκδοση με τίτλο «η Ελιά στη Λέσβο με έργα μεγάλων ζωγράφων και κείμενα αξιόλογων συγγραφέων.
Για τέταρτη χρονιά ο Ιανός διοργανώνει Διαγωνισμό Φωτογραφίας με θέμα «Ταξίδια». Μετέχετε στην κριτική επιτροπή για την επιλογή των καλύτερων φωτογραφιών. Πείτε μας δυο λόγια.
Είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για αρχάριους ή και προχωρημένους να δείξουν τη δουλειά τους και συγχρόνως να δουν πως λειτούργησαν για το ίδιο θέμα οι υπόλοιποι διαγωνιζόμενοι.
«Ταξίδια φυσικά, νοητά, φανταστικά, ταξίδια στο χαρτί, ταξίδια στο φακό, ταξίδια στο μυαλό…», γιατί, φέτος, επιλέχθηκε το συγκεκριμένο θέμα; Λειτούργησε ως αντίδοτο στις μέρες της καραντίνας;
Όχι απαραίτητα αλλά θα μπορούσαμε και να το θεωρήσουμε σαν συνέχεια του περυσινού θέματος «ημερολόγια καραντίνας». Όταν μιλάμε για ταξίδια δεν κυριολεκτούμε πάντα. Άλλωστε, όπως λέει κι ο ποιητής, τα πιο όμορφα ταξίδια είναι αυτά που δεν κάναμε ακόμα.
Σε ποιους απευθύνεται ο διαγωνισμός; Υπάρχει κάποια διάκριση ή περιορισμός;
Ο μόνος λόγος να μην προχωρήσει κάποιος είναι να μην πληροί τις προδιαγραφές του συγκεκριμένου διαγωνισμού. Πέραν τούτου είναι όλοι ευπρόσδεκτοι.
Αν υποθέσουμε πως είμαι υποψήφια και σας ρωτώ ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που πρέπει να διαθέτει μια φωτογραφία για να ξεχωρίσει, τι θα μου απαντούσατε;
Η διαχείριση του φωτός πρωτίστως, μα και η ευρηματικότητα στο θέμα, καθώς επίσης και η ορθότητα στο κάδρο κ.ά.
Θεωρείτε πως οι ημέρες που ζούμε αποτελούν πρόκληση και αφορμή για έναν καλλιτέχνη; Δημιουργικά, αν απομονώσουμε καταστάσεις που όλους μας επηρέασαν, μπορούμε να μιλάμε για μια νέα εποχή;
Πάντα υπάρχουν θέματα για τον καλλιτέχνη που έχει διάθεση να τα πλησιάσει, να τα αγγίξει, να τα δει. Τα θέματα, τις πιο πολλές φορές, είναι δίπλα μας αρκεί να έχουμε όρεξη να τα αφουγκραστούμε. Όπως σημειώνει ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος «… είναι τέχνη δύσκολη το να βλέπεις. Οι άνθρωποι και οι τόποι περνούν από μπροστά σου και χάνονται. Σε μια στιγμή τους κερδίζεις, τους ανιχνεύεις, τους κατακτάς. Αν δεν προφτάσεις να τους φέρεις σιμά σου, πολύ σιμά σου, ν΄ ακούσεις το ρυθμό της ανησυχίας ή της γαλήνης τους, να κυβερνηθείς από το ύφος και από το νόημα τους, είναι σαν να τους έχασες οριστικά και είναι σαν να ΄χασες με τον τρόπο τούτο κι ένα κομμάτι από την πείρα σου και από την ύπαρξη σου ολόκληρη …».
Είτε μιλάμε για εφαρμοσμένη είτε για καλλιτεχνική ποια είναι η εξέλιξη της φωτογραφίας στην Ελλάδα; Υπάρχει ακαδημαϊκή προσέγγιση ή επικρατεί περισσότερο η εμπειρική μάθηση;
Δεν το γνωρίζω το θέμα επαρκώς. Σίγουρα η παιδεία είναι απαραίτητη καθώς και η θητεία σε διάφορα πεδία. Νομίζω πως δεν υποκαθιστά η μία παράμετρος την άλλη. Υπάρχει δρόμος να διανύσει και πορεία όχι πάντα δεδομένη.
Συνομιλεί η φωτογραφία με τις άλλες τέχνες; Υπάρχει δημιουργικός διάλογος;
Φυσικά και υπάρχει διάλογος. Διάλογος διαρκής και σε πολλά επίπεδα. Όλες οι μορφές έκφρασης «συνομιλούν» και κάποιες ίσως ακόμη περισσότερο. Ανήκω σε αυτούς που ξεκίνησαν με έναν δημιουργικό διάλογο, ανάμεσα στην φωτογραφία, τη μουσική και τον λόγο, δημιουργώντας έτσι το «ηχόραμα».
Έχετε συνεργαστεί με προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων που ο καθένας και καθεμία χωριστά έχουν αφήσει το προσωπικό τους στίγμα. Ενδεικτικά αναφέρω τον Οδυσσέα Ελύτη, τον Πάρι Πρέκα και φυσικά τον σκηνογράφο Βασίλη Φωτόπουλο. Πόσο εύκολο είναι για έναν νέο δημιουργό να βρει τον δικό του χώρο; Υπάρχουν ευκαιρίες;
Ναι, είναι αλήθεια πως στάθηκα τυχερός σε όλη μου την πορεία και πιστεύω με βεβαιότητα πως αυτά που πήρα ήταν πολλαπλάσια από αυτά που προσέφερα. Έζησα μεγάλες στιγμές δίπλα στα ιερά αυτά ονόματα που αναφέρατε. Σταθμοί στη ζωή μου και μέγιστη τιμή η αναγνώριση της δουλειάς μου από το ξεκίνημα ακόμη.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας; Υπάρχει κάτι που προετοιμάζετε αυτόν τον καιρό;
Αυτές τις μέρες είναι στην πόρτα του τυπογραφείου μια φιλόδοξη έκδοση με τίτλο, «η Ελιά στη Λέσβο», πολύ πιο σύνθετη από ένα λεύκωμα με φωτογραφίες και λεζάντες. Περιέχει έργα μεγάλων ζωγράφων, κείμενα αξιόλογων συγγραφέων, αρχειακό υλικό, συνθέσεις και φωτογραφίες σύγχρονες. Ακολουθεί το «Νήσος Λέσβος» του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και έπεται συνέχεια.