Το εμβληματικό έργο του Γιάννη Ρίτσου, ο ποιητικός μονόλογος «Σονάτα του Σεληνόφωτος» ανεβαίνει από τον Κωνσταντίνο Φάμη για μία παράσταση στο Θέατρο Άλμα την Παρασκευή 1η Μαρτίου. ‘Ενα τολμηρό εγχείρημα από έναν ηθοποιό με αξιόλογη πορεία στα θεατρικά δρώμενα, έναν ερμηνευτή που “σκαλίζει” βαθιά τους ρόλους του.
Ο Κωνσταντίνος Φάμης, μας μίλησε για το κείμενο του Γιάννη Ρίτσου, την ερμηνεία του σε ένα γυναικείο χαρακτήρα, τα μηνύματα του έργου, αλλά και για το ρόλο του «Αλεξανδρινού» στην παράσταση «Ρένα» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Από τη θητεία σας στο θέατρο, ποιες συνεργασίες σας θεωρείτε ότι σας έχουν σημαδέψει; Όλες οι συνεργασίες μου ήταν σημαντικές. Αυτή που ήταν πιο έντονη όμως είναι σίγουρα η συμμετοχή μου στις Φοίνισσες -κάνοντας το Μενοικέα- σε σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου, στην Επίδαυρο. Φυσικά δε θα μπορούσα να εξαιρέσω τους Βρυκόλακες όπου είχα την ευκαιρία να κάνω ένα ρόλο που ήταν όνειρο μου. Τον Όσβαλντ.
Φέτος είστε ένας από τους παρτενέρ της «Ρένας» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, και μάλιστα ερμηνεύετε τον Αλεξανδρινό, τον πλέον χαρακτηριστικό ρόλο του έργου. Μέσα από ποια διαδικασία προσεγγίσατε αυτόν τον ιδιαίτερο ρόλο και χαρακτήρα;Καταρχάς θα ήθελα να πω ότι είμαι πολύ χαρούμενος γι αυτήν τη συνεργασία. Διότι «γνώρισα» αυτήν την υπέροχη γυναίκα, τη Ρένα – που τόσο επιδέξια «έπλασε» ο Αύγουστος Κορτώ, διότι ξαναβρέθηκα με τη Νικαίτη Κοντούρη που έτσι κι αλλιώς δουλεύουμε πολύ ωραία και επικοινωνούμε, αλλά και γιατί συνεργάζομαι με την Υρώ Μανέ που πραγματικά είναι εμπειρία να βρίσκεσαι μαζί της στη σκηνή.
Μαζί και με τον Άγη Εμμανουήλ, τον Μιχάλη Αβρατόγλου, τον Παναγιώτη Τζεβά και τον Κώστα Νικολόπουλο, συμμετέχω σε μια πολύ ζωντανή παράσταση που συνεπαίρνει το κοινό.
Το ρόλο του Αλεξανδρινού τον αγάπησα. Θεωρώ ότι είναι ένας φωτεινός χαρακτήρας. Δεν ξαναέκανα στο παρελθόν κάτι παρόμοιο στο θέατρο και ομολογώ πως με ιντριγκάρει. Ο Αλεξανδρινός είναι ιδιοκτήτης ενός οίκου ανοχής το 1935. Εκτός των άλλων, είναι κομμουνιστής και ομοφυλόφιλος. Μάλιστα, η Νικαίτη είχε μια ωραία ιδέα, αυτή της παρενδυσίας μου, που – κατά τη γνώμη μου – είναι μια στιγμή στην παράσταση, πολύ ταιριαστή στον κόσμο που «φέρει» η ηρωίδα του Κορτώ.
Πως γεννήθηκε η ιδέα να ερμηνεύσετε τη «Σονάτα στο Σεληνόφως» του Γιάννη Ρίτσου; Τι έχει να πει σήμερα αυτό το κείμενο; Τη «Σονάτα» τη διάβασα πρώτη φορά όταν ήμουν αρκετά μικρότερος και την κατέταξα στα αγαπημένα μου ποιήματα. Το 2017 ξαναδιαβάζοντας την, αποφάσισα ότι θέλω να την αφηγηθώ. Έτσι κι έγινε. Στην πανσέληνο του Αυγούστου του ίδιου έτους, με τη συνοδεία πιάνου, αφηγήθηκα το ποίημα του Ρίτσου και ήταν μια υπέροχη εμπειρία. Μετά, η παράσταση παρουσιάστηκε και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, εμπλουτισμένη πια με επιπλέον μουσική αλλά και με τρία τραγούδια.
Πως προσεγγίζεται αλήθεια ένας γυναικείος ρόλος από έναν άντρα ηθοποιό;Στην παράσταση δεν αναπαριστώ τη γυναίκα. Είμαι ντυμένος και μιλάω σαν άντρας. Άρα, δε θα μπορούσα να πω ότι προσέγγισα έναν γυναικείο ρόλο. Έχω κρατήσει βέβαια το κείμενο αυτούσιο, άρα μιλάω σε θηλυκό γένος. Αυτό το αντιμετωπίζω σα μια σύμβαση. Άλλωστε, τα συναισθήματα που μεταφέρει ο Ρίτσος μέσω αυτής της γυναίκας είναι οικουμενικά. Τα βιώνουμε όλοι. Αντρές και γυναίκες.
Για την ιστορία, να πω ότι δεν είναι η πρώτη φορά που άντρας ερμηνεύει τη «Σονάτα». Το έκανε στο παρελθόν και ο Χρήστος Τσάγκας.
Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που κάνουν αυτήν την παράσταση ξεχωριστή; Δεν ξέρω αν είναι ξεχωριστή η παράσταση. Αυτό το κρίνει το κοινό. Ξεχωριστό είναι το κείμενο του Ρίτσου, αυτό είναι σίγουρο.
Αυτό που προσπάθησα να κάνω, μιας και επωμίζομαι για πρώτη φορά και τη σκηνοθεσία μιας παράστασης, είναι να κοινοποιήσω τις εικόνες που περιγράφει ο ποιητής, μέσω του λόγου του. Επίσης, να δημιουργήσω την ατμόσφαιρα στην οποία βρίσκεται και κινείται η ηρωίδα, έτσι όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ. Πιστεύω ότι αυτό το έχουμε πετύχει με την Αναστασία Παπαθανασίου στο πιάνο, η οποία εκτός από τα μουσικά μέρη, με συνοδεύει και σε τρία υπέροχα τραγούδια. Το Χάρτινο το φεγγαράκι (Μ. Χατζιδάκις, Ν.Γκάτσος), το Βράδυ (ποίημα του Κ. Καρυωτάκη μελοποιημένο από τη Λ. Πλάτωνος) και το Επέστρεφε (ποίημα του Κ. Καβάφη μελοποιημένο απ’ τον Θ. Μικρούτσικο). Η ατμόσφαιρα που αναφέρω παραπάνω, επιτυγχάνεται και με τα βίντεο που σχεδίασε η Μαρουσώ Μαρινοπούλου.
Μιλήστε μας λίγο για τον χαρακτήρα αυτής της εξαιρετικά ποιητικής ηρωίδας του Γιάννη Ρίτσου. Αρχικά, όπως και με τον «Αλεξανδρινό», με ενδιαφέρει να εντοπίζω το φως σε κάθε χαρακτήρα. Όλοι έχουν. Όπως και οι άνθρωποι. Άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο.
Πιστεύω λοιπόν ότι και η ηρωίδα του Ρίτσου είναι «φωτεινή».
Την συναντάμε σε μια σημαντική στιγμή της ζωής της. Έχει μια επιτακτική ανάγκη που την οδηγεί στη φυγή. Φυγή από το παρελθόν που τη σκοτεινιάζει, από το πένθος που είχε βιώσει – πένθος, είτε για κάποιο πρόσωπο, είτε για κάποιο συναίσθημα. Γι αυτό επαναλαμβάνει τη γνωστή φράση.. «Άφησέ με να έρθω μαζί σου».
Έχει μπροστά της έναν νέο άντρα και του μιλά. (Καθόλου τυχαίο από πλευράς του Ρίτσου. Τα νιάτα αντιπροσωπεύουν την ορμή και τη δίψα για ζωή ). Η Γυναίκα περιγράφει στο Νέο τα όσα έζησε και του μεταφέρει κάποιες απ τις εμπειρίες της. Και απ’ αυτόν ζητά ξανά και ξανά την έξοδο της απ’ το σπίτι που την πνίγει. Ουσιαστικά ζητά απ’ τον Νέο, να τη λυτρώσει απ’ το «παλιό».
Ο άνθρωπος που δε μένει άπραγος, όταν αντιλαμβάνεται το σκοτάδι στο οποίο ζει, νομίζω πως είναι ένας υγιής και φωτεινός άνθρωπος.
Σε ποια πρόσωπα και καταστάσεις θα εκλιπαρούσατε εσείς «Άφησέ με να ‘ ρθω μαζί σου» και ποια τελικά θα ακολουθούσατε;Δε νομίζω ότι θα εκλιπαρούσα ποτέ κάποιον να κάνει κάτι, αν ο ίδιος δεν το επιθυμούσε. Θα μπορούσα να ζητήσω από κάποιες καταστάσεις να με πάρουν μαζί τους. Θα επιθυμούσα να με συνε-πάρει ο έρωτας για τη ζωή, ας πούμε. Και θα τον ακολουθούσα αυτόν τον έρωτα, πάντα με ελευθερία όμως. Δηλαδή με πορεία προς τα κει που αγαπώ.
Πληροφορίες για την παράσταση «Ρένα» μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ
Πληροφορίες για την παράσταση “Σονάτα του Σεληνόφωτος” μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ