Η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη με τη σύγχρονη και φρέσκια σκηνοθετική ματιά της φωτίζει τη διαχρονικότητα των θεμάτων, που θίγει το έργο «Πίθηκος Ξουθ», καθώς και το γεγονός ότι ο μιμητισμός και η αναζήτηση του εαυτού ανήκουν στα χαρακτηριστικά εκείνα, που πάντα θα καθορίζουν και θα διαμορφώνουν τον άνθρωπο.
Με αφορμή την παράσταση, η οποία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ιάκωβου Πιτσιπίου στο Θέατρο Σταθμός, μιλήσαμε για την εικόνα του θεάτρου, το συμβολικό χαρακτήρα του έργου και τα επόμενα σχέδια της.
Στο παρελθόν έχετε σκηνοθετήσει το Ζητιάνο του Καρκαβίτσα και την οδό Αβύσσου, του Λουντέμη, σε διασκευή της αείμνηστης Σοφίας Αδαμίδου. Τι είναι αυτό που σας προσελκύει, ώστε να μεταφέρετε λογοτεχνικά έργα στο θέατρο;
Είναι αλήθεια πως η διασκευή λογοτεχνικών έργων για τη σκηνή είναι κάτι που με ενδιαφέρει πολύ γιατί σου δίνει τη δυνατότητα πλείστων σκηνικών και όχι μόνο επιλογών. Ένα λογοτεχνικό έργο είναι εν δυνάμει ανοιχτό σε διαφορετικές αναγνώσεις, πειραματισμούς και ενδελεχή έρευνα αναφορικά με τη φόρμα και τη σκηνική πραγμάτωσή του. Και επειδή ο αυτοσχεδιασμός και το ερευνητικό θέατρο είναι μέσα στις επιδιώξεις της ομάδας Anima, επιζητούμε να δουλεύουμε με αυτό τον τρόπο. Πιο συγκεκριμένα έχω σκηνοθετήσει εκτός από τα παραπάνω και άλλα λογοτεχνικά έργα όπως: «Το καλοκαίρι του κου Ζόμερ» του Ζίσκιντ, «Μόμο» του Έντε, «Ο Ζητιάνος» του Καρκαβίτσα, διασκευή για θέατρο αλλά και για το ραδιόφωνο (της αείμνηστης Σοφίας Αδαμίδου ήταν η διασκευή για το ραδιόφωνο) και βέβαια τώρα «Ο Πίθηκος Ξουθ» του Πιτσιπίου.
Πως σχολιάζετε το περιστατικό με το Θέατρο Cartel και την αφαίρεση του ονόματος της Σοφίας Αδαμίδου από τους συντελεστές του έργου «Άνθρωποι και ποντίκια»;
Για μένα η Σοφία ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος, φωτισμένος καλλιτέχνης και αποτελεί τιμή για μένα, το όνομά μου να βρίσκεται δίπλα στο δικό της.
Εκτός από συνεργάτιδα ήταν και φίλη σας;
Η συνεργασία μας στην «Οδό Αβύσσου», αποτέλεσε την αρχή μιας πολύ κοντινής προσωπικής σχέσης.
Σας δημιουργούν ανασφάλεια τέτοιου είδους συμπεριφορές γύρω από το γενικό πλαίσιο του θεάτρου;
Ο Τσε Γκεβάρα αναφέρει: «Είμαστε ρεαλιστές, παλεύουμε για το αδύνατο». Ήταν αγαπημένη φράση της Σοφίας.
Πως έγινε η επιλογή του έργου «Πίθηκος Ξουθ»;
Το έργο μου προτάθηκε από τη φίλη και συνεργάτιδα ηθοποιό Ευγενία Μαραγκού, η οποία και το διασκεύασε. Εντυπωσιάστηκα από τη θεματολογία, τη γραφή, τη γλώσσα του συγγραφέα αλλά και με το εύρημα του πίθηκου.
Πιστεύετε πως ο Πιτσιπίος επηρεαζόμενος από το αρχαιοελληνικό πνεύμα, ανάμειξε μια ιστορία από τη γέννηση της μυθολογίας με τον συντηρητισμό του νέου ελληνικού κράτους του 1848;
Η αλήθεια είναι ότι το θέμα της μεταμόρφωσης του ανθρώπου σε ζώο προέρχεται ήδη από τον αρχαιοελληνικό κόσμο και τη μυθολογία. Δεν έχει αρνητικό χαρακτήρα, αλλά αναγεννητικό. Η μεταμόρφωση επιφέρει θεμιτές αλλαγές που οδηγούν σε νέες καταστάσεις. Στον χριστιανικό κόσμο η μεταμόρφωση σε ζώο περιλαμβάνει διαβολικά χαρακτηριστικά και είναι πάντα τιμωρητική. Ο Πιτσιπίος υιοθετεί την έννοια της τιμωρίας, πρόκειται όμως για μια τιμωρία με στόχο την εξιλέωση και την επαναφορά στην πρότερη κατάσταση μέσω της κάθαρσης. Μια ανάλογη αλλαγή είναι πιθανό να επιδιώκει και στην νοοτροπία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ώστε να πετάξει μιμητικές, παλιακές συμπεριφορές και να βρει μια καινούργια ταυτότητα.
Τι προτείνει ο συγγραφέας και το κάνει τόσο ξεχωριστό και μοναδικό;
Ο συγγραφέας με έναν πολύ ενδιαφέροντα ελιγμό προσπαθεί να ταυτίσει τη συμβολική χρήση του όρου πιθηκισμός με τη ρεαλιστική χρήση του ονόματος του ζώου ‘πίθηκος’. Αυτή η νοητική ακροβασία ωστόσο δεν είναι αρκετή για να στηρίξει μια ολόκληρη δραματουργία. Πιστεύω λοιπόν πως και ο ίδιος διαισθητικά το αντιλαμβάνεται πολύ γρήγορα και προχωρά στο στήσιμο μιας ‘δραματικής’ ιστορίας με υπαρξιακές πινελιές, σασπένς και δράση, προσπαθώντας να κυκλώσει από άλλη πλευρά το θέμα του: την αναζήτηση του αληθινού εαυτού του ατόμου ως αυτόνομη οντότητα αλλά και ως μέλος μιας κοινωνίας. Έτσι τελικά πετυχαίνει να χτίσει ένα μυθιστόρημα με διαχρονικά μηνύματα αλλά κυρίως με αναζητήσεις που πάντα απασχολούν τον άνθρωπο.
Ποια η δική σας σκηνοθετική προσέγγιση;
Η σκηνοθεσία επέλεξε να προσεγγίσει το συγκεκριμένο έργο μέσα από τη φόρμα του καμπαρέ. Ενός σύγχρονου καμπαρέ με μουσική, τραγούδια και τις σκηνές πρόζας δουλεμένες αφαιρετικά σαν νούμερα ενός μιουζικ-χωλ. Η συμβολή της υπέροχης μουσικής, νεοτζαζ ήχων και η σύγχρονη κινησιολογία αποδίδουν στην παράσταση μια ευφρόσυνη διάθεση και μια διασκεδαστική όψη, που σε κάνουν να περνάς καλά καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Ταυτόχρονα το χιούμορ και οι γκροτέσκ χαρακτήρες του κειμένου ενισχύουν τις πολιτικές πινελιές της ιστορίας, περνώντας μηνύματα μέσα από το χαμόγελο.
Κατά τη γνώμη σας, στην σημερινή εποχή, υπάρχουν άνθρωποι που μεταμορφώθηκαν σε πιθήκους;
Βλέπω πολλούς από αυτούς στη βουλή καθημερινά να πιθηκίζουν.
Πιστεύετε στην τιμωρία, ως θεία δική για όσα πράξαμε στο παρελθόν;
Θέλω να πιστεύω ότι η ενέργεια του κακού γυρίζει πάντα πίσω στον αποστολέα της.
Ενώ, έχετε εντρυφήσει και λόγω σπουδών στο αρχαίο ελληνικό δράμα, γιατί δεν έχετε επιχειρήσει να σκηνοθετήσετε μια αρχαία τραγωδία;
Η αλήθεια είναι ότι θα ήθελα πολύ κάποια στιγμή να σκηνοθετήσω ένα έργο αρχαίας τραγωδίας, ανοιχτού κατά προτίμηση χώρου, αλλά αισθάνομαι ότι πρέπει να έχω κάτι να πω αλλά και να είμαι έτοιμη να το κάνω. Μάλλον χρειάζομαι λίγο χρόνο ακόμα.
Κλείνοντας, ποια τα επόμενα σχέδια σας;
Το καλοκαίρι θα σκηνοθετήσω μια μουσικοθεατρική παράσταση, που θα αφορά τη Μικρασιατική καταστροφή και είμαι πολύ χαρούμενη για τη συνεργασία αυτή. Επίσης θα κάνουμε μια μικρή καλοκαιρινή περιοδεία με τον Ξουθ, και με μεγάλη αδημονία περιμένω την επόμενη δουλειά της Anima, τον επόμενο Οκτώβρη, που είναι το έργο «Η Μαντόνα με το Γούνινο Παλτό» της Έφης Βενιανάκη, βασισμένο στο ομότιτλο έργο του Τούρκου Συγγραφέα Σαμπαχατίν Αλή και έχει επιχορηγηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, με εξαιρετικούς ηθοποιούς.
Info: Τελευταίες παραστάσεις Δευτέρα 21 και 28/3 & Τρίτη 28 και 29/3 στο Θέατρο Σταθμός (Βίκτωρος Ουγκό 55, Αθήνα, τηλ.: 210 5230267 ). Προπώληση στη viva.gr.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
