Ένα επίκαιρο και ιδιαίτερα φλέγον ζήτημα φιλοξένησε η εκπομπή «SPECIAL REPORT» που προβλήθηκε στις 19/5/2020, με οικοδεσπότες τους δημοσιογράφους Τάσο Τέλογλου και Αντώνη Φουρλή, του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1. Το θέμα της εκπομπής έφερε τον τίτλο «Τέχνη πάση θυσία» και φιλοξενούμενοι της ήταν καλλιτέχνες από όλους τους χώρους οι οποίοι κατέθεσαν τις τους απόψεις.
Χορευτές, μουσικοί, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, στιχουργοί, τραγουδιστές κινηματογραφιστές και όλες οι εφάμιλλες ειδικότητες, αλλά και ένα πλήθος αφανών, όμως, εξίσου σημαντικών εργαζομένων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και αναρωτιούνται αν τελικά, η τέχνη βρίσκεται υπό καθεστώς αφανισμού ή αν προτιμάτε, όπως πολύ εύστοχα επισήμανε η Ελένη Ράντου «χωρίς τέχνη η ζωή είναι μια αναπηρία βαρβάρη».
Η πανδημία του Covid-19, εκτός της τεράστιας απειλής για την υγεία μας, επέβαλε μια νέα πραγματικότητα που όχι μόνο δεν περίμενε κανείς από εμάς, αλλά δεν είμαι και σίγουρη ότι έχουμε βρει και τους τρόπους να την αντιμετωπίσουμε. Εξαιτίας, των έκτακτων υγειονομικών μέτρων αρχίζει να δημιουργείται ένα νέο εργασιακό περιβάλλον που θίγει όλα τα επαγγέλματα και κατά επέκταση την οικονομία του κράτους.
Βέβαια, μένει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το κράτος; Και φυσικά τι μπορούμε ο καθένας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο να κάνουμε και κυρίως τι μπορούμε και πρέπει να αλλάξουμε. Διώκεται η τέχνη; Στην επόμενη πενταετία θα αποτελεί ένα περιορισμένο, ελιτίστικο υποπροϊόν, που θα αφορά τους λίγους; Και οι άνθρωποι της; «Δεινόσαυροι» σε ένα σύμπαν υπό εξαφάνιση;
Η ίδια η ιστορία της τέχνης έχει δώσει την απάντηση της. Όσες φορές στο παρελθόν και στην πολύπαθη ιστορία της έγινε προσπάθεια φίμωσης της, είτε από κοινωνικοπολιτικές συνθήκες είτε από ανθρώπινη παρέμβαση, η τέχνη όχι μόνο επέζησε, αλλά θριάμβευσε. Όσο υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται ελεύθερα θα υπάρχει και τέχνη. Όμως, με θεωρίες δεν πληρώνονται οι λογαριασμοί. Τα κάστανα από την φωτιά, δυστυχώς, για άλλη μια φορά, καλούνται να βγάλουν οι καλλιτέχνες.
Η Δήμητρα Γαλάνη στην εκπομπή τόνισε πως «επιτέλους, οι δημιουργοί πρέπει να ζούνε από την δουλειά τους» και έχει δίκιο. Όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει να ζούνε από τις δουλειές τους. Η χορογράφος Μυρτώ Γράψα αναγκάζεται να κάνει μαθήματα μέσω διαδικτύου, όπως όλοι οι συνάδελφοι της. Ο τραγουδοποιός Φοίβος Δεληβοριάς, εκπρόσωπος της Ένωσης Δικαιούχων Έργων Μουσικής, επισήμανε πόσοι εργαζόμενοι θα μείνουν εκτός σεζόν με τις ακυρώσεις των συναυλιών.
Αναφέρθηκε στους δημιουργούς τραγουδιών και στα 12.000 εγγεγραμμένα μέλη των οργανισμών, που τα μόνα έσοδά τους είναι τα πνευματικά δικαιώματα. «Πως ένα νέο παιδί που έχει να πληρώσει ενοίκιο ή ένας εξηντάχρονος στιχουργός που τα τραγούδια του ακούγονται παντού θα επιβιώσει, όταν τα μόνα έσοδα του είναι από τα δικαιώματα που κανείς δεν του καταβάλει;».
Στην ίδια γραμμή και ο Οδυσσέας Ιωάννου επιμένει στην αναγκαιότητα του πολιτισμού «ο Έλληνας μόνο στο τραγούδι ενώθηκε». Η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Μαριάννα Κάλμπαρη αναρωτιέται πως η σκηνή της οδού Φρυνίχου στην Πλάκα, χωρητικότητας 250 θέσεων θα προσαρμοστεί στις 70 θέσεις και αν αυτό είναι αρκετό για να γίνει βιώσιμη μια παράσταση. Πολύ σωστά ζητάει να βάλουμε όλοι πλάτη για να τους ανθρώπους που δεν δουλεύουν, όπως δυο μήνες, την περίοδο του lockdow στηρίξαμε και προστατεύσαμε ο ένας τον άλλον.
Ο Στέλιος Μάινας υπογραμμίζει πως πρέπει πάση θυσία τα θέατρα να λειτουργήσουν. Ακόμα και υπό καθεστώς προσαρμογής. Προτείνει μέτρα όπως η μερική επιδότηση της άδειας θέσης και να ευνοηθούν οι πολυμελείς θίασοι. Κάνοντας μια αναδρομή στην τελευταία δεκαετία, η Ελένη Ράντου παραδέχεται πως ναι μεν οι ηθοποιοί έχουν εκπαιδευτεί στις κακουχίες, αλλά πόσο ακόμα να αντέξει ένα νέο παιδί; Πως θα βρει τον χώρο του αν δεν υπάρχουν θεατρικές παραστάσεις για να παίξει, ειδικά, όταν υπάρχουν παραγωγοί που λένε θα σου δώσω 300-500 ευρώ και μάλιστα, χωρίς ένσημα.
Ο σκηνοθέτης Μάνος Βαβαδάκης ανησυχεί για το μέλλον των μικρών παραγωγών. Με ποιον τρόπο θα λειτουργήσει ένα μικρό θέατρο όταν υπάρχει περιορισμός καθισμάτων; Θα υπάρξουν νέες περικοπές άρα μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας. Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος και οι συντελεστές της σειράς«Άγριες Μέλισσες» ξεκίνησαν γυρίσματα κάτω από αυστηρά μέτρα πρόληψης και έχοντας προσαρμόσει ακόμα και το σενάριο βγάζοντας έξω σκηνές ερωτικές για να αποφευχθεί, όσο γίνεται, η σωματική επαφή. Η ηθοποιός Δανάη Λουκάκη χαίρεται που επιτέλους ξεκίνησε πάλι δουλειά και μιλάει για εμπιστοσύνη και στήριξη μεταξύ όλων των ανθρώπων της παραγωγής.
Για την κατάσταση των συναυλιών μίλησε ο Θωμάς Μαχαίρας, υπεύθυνος του φεστιβάλ Release, το οποίο διοργανώνει η Fuzz Productions. Μετά και τις τελευταίες ανακοινώσεις πως το συγκρότημα Judas Priest θα μεταφέρει τις εμφανίσεις του για τις 16 Ιουλίου 2021, εκδήλωσε την ανησυχία του για το πώς θα βγει η φετινή θερινή σεζόν.
Την πρώτη Ιουνίου θα ανοίξουν τα θερινά σινεμά. Ο Αντώνης Μαρκογιάννης, ιδιοκτήτης του κινηματογράφου «Όνειρο» στο Ρέντη έχει αναδιαμορφώσει τον χώρο και περιμένει να δει πως θα εξελιχθούν τα πράγματα τις επόμενες εβδομάδες. Είναι ανήσυχος, όπως και όλοι οι άνθρωποι του κινηματογράφου. Δεν ξέρουν πως θα καταφέρουν να πληρώσουν τα ενοίκια και τους φόρους τους.
Τέλος, στην εκπομπή παίχτηκε μέρος της συνέντευξης τύπου της Λίνας Μενδώνη και των μέτρων που δεσμεύτηκε πως θα πάρει η πολιτεία προς ανακούφιση του κλάδου. Ας κρατήσουμε μια φράση της μόνο «Δεν θέλουμε να έχουμε ένα απολιτιστικό τοπίο στην Ελλάδα λόγω της πανδημίας. Να κρατηθεί ο πολιτισμός ενεργός».
Το μόνο σίγουρο είναι πως μέσα από αυτήν την πρωτόγνωρη και, πραγματικά, δύσκολη κατάσταση, πρέπει οι άνθρωποι του πολιτισμού να στηριχτούν. Να τους δοθεί ο χρόνος και να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για να αντέξουν.
Πρέπει να βρουν την δική τους θέση και ευθύνη απέναντι όχι μόνο στην δουλειά τους, αλλά και στον ίδιο τους τον εαυτό.