Το «Κλεινόν άστυ – Ιστορίες της πόλης», στον 2ο κύκλο του, συνεχίζει μέσα από την ΕΡΤ2 το συναρπαστικό τηλεοπτικό του ταξίδι σε ρεύματα, τάσεις, κινήματα, ιδέες και υλικά αποτυπώματα που γέννησε και εξακολουθεί να παράγει ο αθηναϊκός χώρος στα πεδία της μουσικής, της φωτογραφίας, της εμπορικής και κοινωνικής ζωής, της αστικής φύσης, της αρχιτεκτονικής, της γαστρονομίας…
Στα 16 ολόφρεσκα επεισόδια της σειράς ντοκιμαντέρ που θέτει στο επίκεντρό της το «γνωστό άγνωστο στόρι» της ελληνικής πρωτεύουσας, το κοινό παρακολουθεί μεταξύ άλλων την Αθήνα να ποζάρει στο φωτογραφικό φακό παλιών και νέων φωτογράφων, να γλυκαίνεται σε ζαχαροπλαστεία εποχής και ρετρό «γλυκοπωλεία», να χιλιοτραγουδιέται σε δημιουργίες δημοφιλών μουσικών και στιχουργών, να σείεται με συλλεκτικά πλέον βινύλια από τα vibes της ανεξάρτητης μουσικής δισκογραφίας των ‘80s, να αποκαλύπτει την υπόγεια πλευρά της με τις μυστικές στοές και τα καταφύγια, να επινοεί τα εμβληματικά της παγκοσμίως περίπτερα, να υποδέχεται και να αφομοιώνει τους Ρωμιούς της Πόλης, να φροντίζει τις νεραντζιές της και τα άλλα καρποφόρα δέντρα της, να αναζητεί τους χαμένους της συνοικισμούς, να χειροκροτεί τους καλλιτέχνες των δρόμων και τους ζογκλέρ των φαναριών της…
Στη 2η σεζόν του, το «Κλεινόν άστυ – Ιστορίες της πόλης» εξακολουθεί την περιπλάνησή του στον αστικό χώρο και χρόνο, περνώντας από τα κτίρια-τοπόσημα στις πίσω αυλές κι από τα μνημεία στα στέκια και τις γωνιές ειδικού ενδιαφέροντος, ζουμάροντας πάντα και πρωτίστως στους ανθρώπους. Πρόσωπα που χάραξαν ανεπαίσθητα ή σε βάθος την κοινωνική γεωγραφία της Αθήνας και άφησαν το ίχνος τους στην κουλτούρα της αφηγούνται στο φακό τις μικρές και μεγάλες ιστορίες τους στο κέντρο και τις συνοικίες της.
Κατά τον τρόπο που ήδη αγάπησαν οι πιστοί φίλοι και φίλες της σειράς, ιστορικοί, κριτικοί, κοινωνιολόγοι, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, δημοσιογράφοι, αναλυτές σχολιάζουν, ερμηνεύουν ή προσεγγίζουν υπό το πρίσμα των ειδικών τους γνώσεων τα θέματα που αναδεικνύει ο 2ος κύκλος του «ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης», συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην κατανόηση, το στοχασμό και ενίοτε τον αναστοχασμό του πολυδιάστατου φαινομένου που λέγεται «Αθήνα».
Κυριακή 23 Μαΐου 2021 στις 19:00
Eπεισόδιο 3: «Η υπόγεια Αθήνα»
Εκατομμύρια Αθηναίοι και Αθηναίες περπατούν καθημερινά πασίγνωστους δρόμους και περιοχές της πόλης για να εργαστούν, να σπουδάσουν, να συνευρεθούν, να ψυχαγωγηθούν, να ψωνίσουν ή να απολαύσουν τον ελεύθερο χρόνο τους.
Πόσοι αναρωτιούνται άραγε τι υπάρχει κάτω απ’ τα πόδια τους; Πόσοι έχουν επίγνωση ότι το κλεινόν μας άστυ είναι μια πόλη πάνω στην πόλη, μια εντυπωσιακή στρωματογραφία ανθρώπινου πολιτισμού και γεωφυσικής δράσης αιώνων, που μένει κρυμμένη απ’ τους πολλούς;
Στο επεισόδιο «Υπόγεια Αθήνα», η κάμερα του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης τρυπώνει στα έγκατα της αττικής γης και ανακαλύπτει τις υπόγειες διαδρομές της Αθήνας.
Κάτω από την άσφαλτο, τα πεζοδρόμια, τα κτίρια, τους λόφους και τα βουνά της, εκεί, στο «βασίλειο του σκότους», που πάντα ασκούσε γοητεία και εξήπτε τη φαντασία των ανθρώπων, υπάρχει το αθέατο κομμάτι της πόλης μας, που η αποκάλυψή του φέρνει στο φως ένα ακόμη πολύτιμο κομμάτι της ιστορίας και της ταυτότητάς της.
Εδώ και δεκαετίες, άλλωστε, στις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης κατοίκους και επισκέπτες γοητεύουν τα καταφύγια και τα ανήλιαγα υπόγεια που κρύβουν μύθους και ιστορίες, που με τη σχετική φροντίδα μετατρέπονται σε τουριστικές ατραξιόν.
Τέτοιου τύπου τουριστική αξιοποίηση η Αθήνα μπορεί να μην έχει, από μυστικές στοές, αντιαεροπορικά καταφύγια, κατακόμβες, ρέματα, σπηλιές, υδραγωγεία κρυμμένα σχεδόν μέσα στον αστικό ιστό, τα πάει όμως περίφημα.
Ακολουθούν μερικά από τα κυριολεκτικά underground και «σκοτεινά» αξιοθέατα που φωτίζει ο φακός του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ και οι αφηγήσεις των καλεσμένων του επεισοδίου «Υπόγεια Αθήνα»:
● Το «Σπήλαιο του Σωτήρος», στο παλιό λατομείο Φράγκου, στα Τουρκοβούνια, με τους εντυπωσιακά μεγάλους σταλακτιτικούς καταρράκτες που μαρτυρούν μια πανάρχαια σπηλιά η οποία αποκαλύφθηκε από φουρνέλο μόλις το 1972.
● Το Αδριάνειο Υδραγωγείο, που ξεκινάει απ’ την Πάρνηθα και καταλήγει στο Λυκαβηττό. Κατασκευάστηκε στους Ρωμαϊκούς Χρόνους και συνέλεγε τα νερά μιας διαδρομής 20 χιλιομέτρων για να τα οδηγήσει ως το σημείο της γνωστής μας Δεξαμενής στο Κολωνάκι.
● Τα υπόγεια της Ρωσικής Εκκλησίας, τις επονομαζόμενες «κατακόμβες», τις οποίες ντύνουν τόσοι αστικοί θρύλοι. Πώς και πότε ανακαλύφθηκαν τα υπέροχα αυτά ρωμαϊκά λουτρά και το σύμπλεγμα θαλάμων και στοών που βρισκόταν θαμμένο επί αιώνες στο σκοτάδι;
● Επίσης επισκεπτόμαστε καταφύγιο κάτω από τα διυλιστήρια Δραπετσώνας, τα καταφύγια του Αρδηττού, Λυκαβηττού και Γερμανικό Καταφύγιο κάτω από το Πίκπα Βούλας
● Το καταφύγιο της οδού Κοραή, που έμελλε να γίνει η κεντρική Κομαντατούρα των Γερμανών κατακτητών με τα φρικώδη κρατητήριά της, όπου οδηγήθηκαν από αντιστασιακούς και κινητοποιημένους φοιτητές μέχρι συλληφθέντες των τραμ, που κρέμονταν απ’ τα βαγόνια για να μετακινηθούν χωρίς εισιτήριο. Πολλά από τα καταφύγια, όπως και αυτό του Αρδηττού, που χτίστηκαν προπολεμικά με σκοπό την προστασία των Αθηναίων, επιτάχτηκαν τελικά από τους Γερμανούς και έγιναν χώροι βασανιστηρίων ή αποθήκες πολεμικού υλικού των ναζί.
● Η Σπηλιά του Νταβέλη για την οποία τόσα έχουν ειπωθεί και ακόμη αγνοείται ο λόγος που συνδέθηκε το όνομά της με τον διαβόητο λήσταρχο. Τι γέννησε τις θεωρίες της δεκαετίας του ’60 που κάνουν λόγο μέχρι και για …εξωγήινες τεχνικές παρεμβάσεις και γιατί η έρευνες αυτές δεν μπόρεσαν να ολοκληρωθούν σε δεύτερο χρόνο με αποτέλεσμα να τροφοδοτούν τις εικασίες;
● Το υπόγειο δίκτυο του Ιλισού, πολλοί κλάδοι του οποίου συναντιούνται κάτω από το ξενοδοχείο Hilton και συνεχίζουν ως ρεύμα της Καλλιθέας. Στις σκοτεινές σήραγγες του ιστορικού ποταμού γράφτηκε και η σελίδα του «ριφιφί του αιώνα» στην τότε Τράπεζα Εργασίας της οδού Καλλιρόης τον Δεκέμβρη του 1992. Οι δράστες, που παραμένουν άγνωστοι και ασύλληπτοι ως τις μέρες μας, κατάφεραν να εισβάλουν στο υπόγειο της τράπεζας όπου βρίσκονταν οι θυρίδες, μέσω ενός τούνελ 25 μ. που είχαν σκάψει από την κοίτη του Ιλισού.
Ξεναγοί μας στην υπόγεια περιήγηση στην Αθήνα είναι με αλφαβητική σειρά οι Αρχιμανδρίτης Συνέσιος Βικτωράτος (Ιερέας Ρωσικού Ναού), Ειρήνη Γρατσία (Αρχαιολόγος – Συντονίστρια MONUMENTA), Παναγιώτης Δευτεραίος (Πολιτικός Μηχανικός – Σπηλαιολόγος), Κωνσταντίνος Κυρίμης (Συγγραφέας – Ερευνητής), Νίκος Λελούδας (Σπηλαιολόγος), Κωνσταντίνος Λουκόπουλος (Αρχαιολόγος), Λιάνα Παπαδοπούλου (Ιδιοκτήτρια Φωκίωνος Νέγρη), Βασίλης Στάμος (Συγγραφέας), Κατερίνα Σχοινά (ΜΑ Λαογραφίας), Μενέλαος Χαραλαμπίδης (Ιστορικός)
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Γιάννης Χαριτίδης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Δημήτρης Κασιμάτης – GSC
Β’ Κάμερα: Φίλιππος Ζαμίδης
Μοντάζ: Παντελής Λιακόπουλος
Ηχοληψία: Κώστας Κουτελιδάκης
Μίξη Ήχου: Δημήτρης Μυγιάκης
Διεύθυνση Παραγωγής: Τάσος Κορωνάκης
Σύνταξη: Χριστίνα Τσαμουρά – Δώρα Χονδροπούλου Έρευνα Αρχειακού Υλικού: Νάσα Χατζή
Οργάνωση Παραγωγής: Ήρα Μαγαλιού – Στέφανος Ελπιζιώτης
Μουσική Τίτλων: Φοίβος Δεληβοριάς
Τίτλοι αρχής και γραφικά: Αφροδίτη Μπιτζούνη
Εκτέλεση Παραγωγής: Μαρίνα Ευαγγέλου Δανέζη για τη Laika Productions
Μια παραγωγή της ΕΡΤ ΑΕ – 2021
- Διαθέσιμο στο ERTFLIX.