Είδαμε το «Thinking Things» του Γιώργου Απέργη στη Στέγη

ThinkingThings – Γιώργος Απέργης © Hervé Veronese

Κείμενο: Σταμάτης Παρασκευάς
stamatakosvs@gmail.com


“Σκέφτομαι, άρα υπάρχω”
[Ρενέ Ντεκάρτ]

“Thinking things” στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση το Σάββατο 03 Νοέμβρη 2018. “Σκεπτόμενα πράγματα”, μια παράσταση όπου ο Γιώργος Απέργης ξανασυναντά στο “Thinking Things” τους σταθερούς από χρόνια συνεργάτες και ερμηνευτές των έργων του: την Donatienne Michel-Dansac, συνοδοιπόρο του επί σχεδόν τριάντα χρόνια, με ερμηνείες που κινούνται από το μπαρόκ μέχρι το σύγχρονο ρεπερτόριο· τον Lionel Peintre, άλλη μια φωνή χωρίς όρια· την Johanne Saunier, χορεύτρια που θήτευσε πλάι στην Anne Teresa De Keersmaeker και την Michèle Anne De Mey, αλλά και ρηξικέλευθη χορογράφο· και, τέλος, τον Richard Dubelski, σολίστα των κρουστών, ο οποίος μάλιστα θα φέρει επί σκηνής έξι πιεζοηλεκτρικά μικρόφωνα, που θα παραγάγουν ήχους μέσω των κινήσεών του” αναφέρει το δελτίο τύπου της Στέγης.

Ένα αποσπασματικό σύμπαν ήταν στημένο στη σκηνή της Στέγης: ένα ρομπότ που δεν ήταν συναρμολογημένο, αλλά στην κορυφή του σκηνικού έχασκε το κεφάλι και στα δεξιά κι αριστερά το “αγκάλιαζαν’ δυο χέρια, ενδιάμεσα παράθυρα, πανιά και κουρτίνες όπου λειτουργούσαν σαν μία ενιαία ή μικρότερες εικόνες και παράθυρα, όπου προβάλλονταν βίντεο, χρωματικά μοτίβα, λήψεις των ερμηνευόμενων προσώπων από κάμερες σε διαφορετικές γωνίες οπτικές και πίσω από το σκηνικό (σαν “ρομποτικό τέμπλο ενός σύγχρονου ναού”) μια τραπεζαρία που θύμιζε κάτι από το σύμπαν του David Lynch. Η αποσπασματικότητα φάνηκε να αποτελεί κυριότερο θέμα από τη σχέση ανθρώπου και ρομπότ, όπως προλόγιζε η ανακοίνωση για την αναμενόμενη παράσταση-επιστροφή του Γιώργου Απέργη. “Από τους τελευταίους μεγάλους (βλ. Γιώργος Απέργης) «Έλληνες του Παρισιού» (Καστοριάδης, Αξελός, Ξενάκης, Πετρόπουλος, Τάκις), ο Απέργης τοποθετεί επί σκηνής ένα τεράστιο ρομποτικό παζλ: ένα ρομπότ με μέλη ασύνδετα, διασκορπισμένα. Το ρομπότ όμως δεν έχει κατασκευαστεί με πρότυπο τον άνθρωπο. Στον σκηνικό κόσμο του Απέργη, οι άνθρωποι έχουν ρομποτικές πλευρές και τα ρομπότ ανθρώπινες”.

Η αμηχανία στην πλατεία ήταν έντονη με το πέρας της παράστασης. Ένα ανοίκειο θέαμα, τρομερά φουτουριστικό και με θραύσματα ήχων, ηχητικών τοπίων, λαρυγγισμών και beatbox να παίρνουν τις αντίστοιχες θέσεις της μουσικής και του τραγουδιού, ενώ επαναληπτικά κινητικά μοτίβα των ανθρώπων και των ρομποτικών μελών στο σκηνικό ήταν ο χορός αυτού του ιδιότυπου μουσικού θεάτρου.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ομολογουμένως ως εμπειρία για τον θεατή αποτελεί μια διεύρυνση των οριζόντων, μύηση σε έναν κόσμο όπου οι μηχανές θα συμμετέχουν στις τέχνες ενεργά (ίσως και “συνειδητα”;), επιπλέον “λήμμα” στο τι σημαίνει μουσικό θέατρο, θέατρο, χορός, μουσική, τέχνες. Ωστόσο, ο τα θραύσματα λόγου στην αγγλική μαζί με ήχους και μουσική που δεν προσιδίαζε σε αυτό που εν γένει έχει επικρατήσει ως “Μουσική” ξένιζε. Κι ίσως σε προδιέθετε να ρωτήσεις, αν τελικά οι θεατές που δεν καταλαβαίνουν ένα τέτοιο θέαμα θα πρέπει να αποχωρήσουν και να απορρίψουν ανάλογα δρώμενα επειδή είναι αδαείς (και άρα επέρχεται μια νέα ελίτ που καθορίζει την πρωτοπορία) ή σκληροπυρηνικά παλιομοδίτες;

Σίγουρα η αισθητική του “Thinking Things” θα είναι στο μέλλον μια τομή στην τεχνική ίσως σε έναν αιώνα από τώρα να αποτελεί μεγάλη στιγμή, όπως ο “ουρητήρας του Ντυσάν” για τα εικαστικά. Σίγουρα για όλους, όσοι βρεθήκαμε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, αυτά που βλέπαμε να αποτελούσαν μια δυστοπία του μέλλοντος. Επίσης, αποτελεί σπουδαία στιγμή το θέατρο (και δη το μουσικό) να καταπιάνεται με ιστορίες και θέματα που έμοιαζε να ασχολείται μόνο ο κινηματογράφος. Και ναι, μπορεί να ήταν μια άβολη στιγμή και να προκάλεσε έντονο προβληματισμό περί ελιτισμού και ποιητικής του θεάτρου και της μουσικής, αλλά σίγουρα σε μια τέτοια θέση καταφέρνουμε να γίνουμε καλύτεροι θεατές και είναι ευτυχία η πόλη να φιλοξενεί τέτοιες εμπειρίες για τους ανθρώπους.

Βγαίνοντας, το αποσπασματικό σύμπαν στη σκηνή της Στέγης, ίσως τελικά να μην ήταν τόσο μακριά από την πόλη που απλωνόταν γύρω από τη Συγγρού, όπου οι φωνές των ανθρώπων κόβονταν από τα ηχητικά μοτίβα αμαξιών, κορνών, βημάτων και τα φώτα που άλλαζαν χρώματα και σκιάσεις στο τοπίο.