Στο τελευταίο και πρόσφατο βιβλίο της νομικού και συγγραφέα Κατερίνας Παπαντωνίου «Δεν θα είσαι εκεί» (εκδόσεις Τόπος), όπου τονίζει την αποξένωση της σημερινής κοινωνίας ήδη από τον τίτλο, βλέπουμε τον πρωταγωνιστή μαγεμένο από μια άγνωστη γυναίκα, καθώς επιτελεί το καθήκον του αυστηρού δικαστικού επιμελητή. Με φόντο την Αθήνα παρουσιάζεται η διττή προσωπικότητά του. Ένας αυστηρός, ορθολογιστής θα λέγαμε δικαστικός επιμελητής, ή ένας άνθρωπος γεμάτος “τραύματα και πληγές που ανοίγουν από την εποχή της παιδικής του ηλικίας”; Με την έμπειρη ματιά της η Κατερίνα Παπαντωνίου στο διήγημα της μας παρουσιάζει πως γίνεται να συνυπάρχουν οι δύο προσωπικότητες ενώ διαφαίνεται η εσωτερική πάλη του πρωταγωνιστή δημιουργώντας μας το αίσθημα της ενσυναίσθησης.
Με ποια αφορμή αποφασίσατε να γράψετε αυτή τη νουβέλα; Επηρεαστήκατε από κάποιο γεγονός; Ξεκίνησα να γράφω με αφορμή τον στίχο της Anne Sexton «Μερικές γυναίκες παντρεύονται σπίτια» από το ποίημα «Νοικοκυρά» (Housewife). Πώς μια γυναίκα κατοικεί ένα σπίτι, πώς κατασκευάζει τη φωλιά της; Πώς κατοικείται η γυναίκα από το σπίτι-εστία και, όταν εντέλει φεύγει από το σπίτι αυτό, τι μένει πίσω από τη γυναίκα-εστία; Εικόνες, στιγμιότυπα που κολλάνε πάνω στους τοίχους και τους διαβρώνουν όπως το νερό; Ένας άντρας μπαίνει σε ένα άδειο διαμέρισμα και στέκεται εμβρόντητος μπροστά στο θέαμα που αντικρίζει σε όλους τους τοίχους. Φωτογραφίες μιας γυναίκας σε αμέτρητες πόζες, μια γυναίκα πάνω από μια τούρτα γενεθλίων, μια γυναίκα κρατά στα χέρια σακούλες με ψώνια, σε άλλη φωτογραφία φορά μπουρνούζι, σε άλλη ένα έξωμο φόρεμα. Οι αντιδράσεις που προκάλεσε η αλλόκοτη ταπετσαρία στον άντρα μεγάλωσαν την αφήγηση και κατέληξε στο Δεν θα είσαι εκεί.
Ο τίτλος Δεν θα είσαι εκεί υποδηλώνει την κύρια θεματική του βιβλίου; Συνδέεται δηλαδή το βιβλίο με την αποξένωση της σημερινής κοινωνίας όπως μας προϊδεάζει ο τίτλος; Ο τίτλος ως κατάφαση, δήλωση, «Δεν θα είσαι εκεί», αποτελεί την κύρια θεματική του βιβλίου. Όταν αναβάλλεις το παρόν, όταν απέχεις από το παρόν, τότε μετά βεβαιότητας δεν θα είσαι στο μέλλον. Επιδίωξα να στήσω ένα παιχνίδι για τις παραδεδομένες αντιλήψεις και τις ψευδαισθήσεις για τον χώρο και τον χρόνο, την πλοκή και τους ήρωες. Οι ήρωες δρουν στη σημερινή, μοντέρνα κοινωνία όπου όλα είναι τόσο κοντινά και απτά, η μεσοτοιχία με τον γείτονα, η παγκόσμια διασύνδεση μέσω του διαδικτύου, αλλά και τόσο απομακρυσμένα. Η ανοικειότητα, η αποξένωση, η απαλλοτρίωση συναιρούνται στον τίτλο.
Πόσο σχετίζεται με την πλοκή η περιοχή όπου εκτυλίσσεται το έργο; Πρόκειται για αστυγραφία στο πλαίσιο της μεγαλούπολης. Θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε πνιγερή μεγαλούπολη. Η Αθήνα όμως είναι η πατρίδα μου, το χωριό μου που μετεξελίσσεται σε μητρόπολη του νότου. Κατονομάζεται τρεις φόρες σε όλη τη διάρκεια της αφήγησης. Λειτουργεί, βέβαια, σαν ένας από τους κεντρικούς χαρακτήρες, ήρωες της ιστορία ενώ στο προηγούμενο βιβλίο μου Σκοτεινό ασανσέρ, το χαμένο, υποβαθμισμένο κέντρο της Αθήνας συγκροτεί την ανθρωπογεωγραφία της πόλης και την αφηγηματική σκηνή του. Το Δεν θα είσαι εκεί διαδραματίζεται στην ταραγμένη από διαδηλώσεις και βίαια επεισόδια Αθήνα του 2012, ο ήρωας που περιγράφεται με ρεαλιστικούς όρους (πού μένει, τι δουλειά κάνει, ποια είναι η χαρτογραφία των κινήσεών του) ψάχνει ξεχασμένα πτώματα στα αστυνομικά ρεπορτάζ των εφημερίδων, επιθυμεί παλιές και καινούργιες ερωμένες, τις νύχτες πετάει βότσαλα σε φωτισμένα παράθυρα. Μπαίνει σε έναν λαβύρινθο με άγνωστα και οικεία φαντάσματα να τον περιμένουν στους γνωστούς δρόμους της Αθήνας, σε νοσοκομεία, σε κινηματογράφους και παλιά μεταλλωρυχεία.
Μέσα στο έργο βλέπουμε τη διττή προσωπικότητα του πρωταγωνιστή. Από τη μία έναν φαινομενικά αυστηρό δικαστικό επιμελητή και από την άλλη έναν καθημερινό άνθρωπο. Ποια από τις δύο προσωπικότητες υπερτερεί; Γίνεται αντιληπτό μέσα στο έργο μία ίσως εσωτερική πάλη του πρωταγωνιστή όσον αφορά την προσωπικότητά του που «αιωρείται»; Ο δικαστικός επιμελητής Αργύρης Πολυζώης είναι γρανάζι στην υπηρεσία του Νόμου. Πλειστηριάζει με αδιαφορία και αρχειοθετεί τις υποθέσεις του με ορθή χρονολογική σειρά και έτσι ζει μέσα στην ψευδαίσθηση ότι ο χρόνος δεν χάνεται αφού μπορεί και τον καταγράφει. Οι μέρες του περνούν μέσα στην επανάληψη της ρουτίνας μέχρι που μπαίνει στον ιδιότυπο κόσμο μιας γυναίκας μέσα από την πολλαπλή της «ύπαρξη» στην ταπετσαρία ενός τοίχου. Στην αναζήτηση της πραγματικής γυναίκας, αρχίζουν να τον πολιορκούν σκιές αλλά και φωτεινές αντανακλάσεις. Μνήμες γεμάτες τραύματα, αναμνήσεις που ξανάρχονται, πληγές που ανοίγουν από την εποχή της παιδικής ηλικίας που ήταν ο Αργυράκος. «Έλα να παίξουμε», ακούγεται σαν θρίλερ περισσότερο παρά σαν απόηχος μιας ευτυχισμένης εποχής. Πρόσωπα και γεγονότα αναδύονται. Όσα έζησε, όσα επιθύμησε, όσα επινόησε. Η αιώρησή του στο όριο της πραγματικότητας και του φανταστικού, στο μεταίχμιο ονειρικού και υπερβατικά γήινου καταλήγει σε περιδίνηση μέσα σε ένα υπαρξιακό σπιράλ.
Προτιμάτε να ασχολείστε με τη συγγραφή μυθιστορημάτων ή πιστεύετε ότι με μία σύντομης έκτασης νουβέλα αποτυπώνονται το ίδιο οι σκέψεις και τα μηνύματα που θέλετε να περνάτε; Μέχρι τώρα προτιμώ τις σύντομες αφηγήσεις. Η πρώτη μου δημοσίευση το 2011 στο περιοδικό ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ ήταν 250 λέξεις. Επιλέγω τα αφηγηματικά κενά γιατί μέσα σε αυτά ανασαίνω και ο αναγνώστης τα αναπληρώνει κατά βούληση.
Δικηγορία και συγγραφή. Πώς συνδυάζονται τα δύο επαγγέλματα; Η βιοτή και η συγγραφή μερικές φορές λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία. Ως δικηγόρος πρέπει να είσαι ψυχρός και ψύχραιμος για να υπερασπιστείς με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα του πελάτη. Ως συγγραφέας, αν είσαι ψυχρός και ψύχραιμος, δεν μπορείς να υπερασπιστείς τίποτα. Δικόγραφα και αφηγήσεις συναντιούνται, βέβαια, στο πληκτρολόγιο. Κάποιες φορές, η ιστορία ενός πελάτη ή ακόμα κι ένας κανόνας δικαίου μεταπηδούν μασκαρεμένοι στο ιδιωτικό μου αρχείο.
Υπάρχουν κοινά σημεία της προσωπικότητάς σας με των πρωταγωνιστών των βιβλίων σας; Όλοι ζούμε στην Αθήνα.
Με τι άλλα είδη βιβλίων θα θέλατε να ασχοληθείτε; Με ταξιδιωτικούς οδηγούς. Ας ξεκινήσω με τη Θεσσαλονίκη που επισκέπτομαι τακτικά.
Με το πέρας των χρόνων και καθώς ωριμάζει η σκέψη, επηρεάζεται ο τρόπος που γράφετε ή η θεματολογία των βιβλίων σας; Μετά από μισό αιώνα γίνεσαι ανάλαφρος, ανακαλύπτεις την τυχαιότητα της ύπαρξης, το αναπάντεχο της ζωής.