Dani Joss: «Στηρίζοντας την τοπική δημιουργία και τους νέους καλλιτέχνες»

Συνέντευξη στον Λάζαρο Αντωνιάδη (ant.lazaros@gmail.com)

κε Joss, μιλήστε μας για τις δράσεις του χώρου «Vitruvian Thing». Το Vitruvian Thing, το “σπίτι του ανήσυχου μυαλού και του ψυχισμού των πειραματικών τάσεων”, είναι ανεξάρτητος χώρος με δράση κυρίως γύρω από τις παραστατικές τέχνες, το σύγχρονο χορό, και τη ζωντανή μουσική, ενώ διοργανώνει και προβολές. Ο χώρος, που λειτουργεί κυρίως Σαββατοκύριακα, παρουσιάζει ένα πρόγραμμα επιμελημένο, με άξονες την πρωτότυπη, ποιοτική δημιουργία, τη στήριξη των τοπικών δημιουργικών δυνάμεων, την ανάδειξη λιγότερο εμπορικών και πιο θαρραλέων μορφών τέχνης, τον πειραματισμό.

Όσον αφορά το σύγχρονο χορό, εκτός από τις παραστάσεις της ομάδας Die Wolke art group της Δροσιάς Τριαντάκη, της οποίας ο χώρος αποτελεί έδρα, έχουν παρουσιάσει έργο χορογράφοι όπως η Αλεξία Σιμάτη, η Ιωάννα Μπίλη, η Βάγια Καπουσίδου, η Εύη Τζώρτζη, η ομάδα Atom Theatre από τη Σόφια, και πολλοί άλλοι. Επίσης, κάθε χρόνο διοργανώνεται η διεθνής πρωτοβουλία Unit Motives, όπου χορογράφοι και χορευτές καλούνται να δημιουργήσουν και να παρουσιάσουν ένα σόλο σύγχρονου χορού πάνω στη μουσική ενός διαφορετικού κάθε χρονιά συνθέτη του 20ου αιώνα (2016: György Ligeti, 2017: John Cage, 2018: Groupe de Recherches Musicales).

Άλλες αξιοσημείωτες παραστάσεις στο χώρο ήταν το Cascade: Point of No Return, η πρώτη παράσταση χορού στην Ελλάδα με ζωντανή μουσική σε ήχο surround, και το Stream: synergy meeting vol.1, μια συνάντηση αυτοσχεδιασμού με κίνηση, μουσική και διαδραστική τεχνολογία.

Το VItruvian Thing φιλοξενεί συναυλίες, κυρίως από το χώρο της πειραματικής μουσικής, έχοντας φιλοξενήσει σχήματα όπως Sancho 003, Modified Dog, Μάνος Μυλωνάκης, Harry Elektron, και δισκογραφικά labels όπως Thirsty Leaves Music και Granny Records. Η ιδιαιτερότητα του χώρου είναι ότι οι συναυλίες παρουσιάζονται σε “θεατρικό” στυλ, δηλαδή σε καθιστό, ήσυχο κοινό, με πολύ καλές ηχητικές συνθήκες.

Επίσης στο χώρο διοργανώνονται προβολές, όπως βραδιές με επιλογές από το φεστιβάλ TiSFF, που γίνεται φέτος ξανά στις 6 Οκτώβρη, με 5 ταινίες μικρού μήκους επιλεγμένες από τα 11 χρόνια ζωής του φεστιβάλ. Επίσης έχει διοργανώσει προβολή για το φεστιβάλ video art Delete TV του Λονδίνου, έχει αναδείξει τοπική δημιουργία με τη σειρά προβολών Locus και Shorts, ενώ φέτος φέρνει και πάλι το διεθνές videodance στη Θεσσαλονίκη, με το φεστιβάλ Thessaloniki Cinedance International.

Πως πήρατε την απόφαση να δημιουργήσετε μία κοιτίδα πολιτισμού στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σε μια εποχή που φαίνεται πως ο πολιτισμός περνάει τη δική του «κρίση». Όπως και πολλά από τα πράγματα που παρουσιάζουμε, ο χώρος ο ίδιος ήταν κάποιας μορφής πείραμα. Ξεκινήσαμε θέλοντας να φτιάξουμε ένα studio για την ομάδα μας, Die Wolke art group. Σε κάποια στιγμή προσκαλέσαμε φίλους και γνωστούς για να τους δείξουμε την ταινία χορού μικρού μήκους που γυρίσαμε, Imago Ep.I: Orientation (πλέον έχει γυριστεί και το 2ο επεισόδιο, Imago Ep.II: Symmetry). Κάποια στιγμή δοκιμάσαμε να κάνουμε μια συναυλία, και πριν το καταλάβουμε καταλήξαμε να έχουμε εβδομαδιαίο πρόγραμμα.

Όσον αφορά την εποχή: Ο πολιτισμός πάντα περνούσε κρίση κάποιας μορφής, απλά η οικονομική κρίση έκανε τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα. Για αυτόν το λόγο, το Vitruvian Thing, στις περισσότερες εκδηλώσεις του, έχει καθιερώσει το “απροσδιόριστο εισιτήριο”, όπου ο κάθε θεατής ορίζει το ύψος του, όσο θεωρεί ο ίδιος δίκαιο. Με αυτόν τον τρόπο, ανοίξαμε έναν διάλογο με το κοινό πάνω στην ισορροπία μεταξύ της πρόσβασης στην τέχνη από όλους και το βιώσιμο αντίτιμο υπέρ μιας δημιουργικής πράξης, όπως μια παράσταση η μια συναυλία. Σίγουρα η συντήρηση ενός τέτοιου χώρου είναι αρκετά δύσκολη: το εγχείρημα στηρίζεται σε τεράστιο βαθμό στον εθελοντισμό και την ανιδιοτελή βοήθεια από πολλούς φίλους και συνεργάτες της ομάδας, που εδώ και 2 χρόνια έχουν αγκαλιάσει και στηρίζουν καθημερινά την προσπάθεια.

Το ερχόμενο Σαββατοκύριακο (29&30/9) θα παρουσιάσετε το ανεξάρτητο φεστιβάλ έργων σύγχρονου χορού επί της οθόνης, TCI. Πως μπορούν να συνδυαστούν κινηματογράφος και χορός; Ο χορός στον κινηματογράφο υπάρχει από την αρχή της ιστορίας του, με τους αδερφούς Lumière να κινηματογραφούν την πρωτοπόρο του σύγχρονου χορού Loie Fuller το 1896. Από τότε ως σήμερα, ο χορός έχει χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους στην κινηματογραφική γλώσσα από σκηνοθέτες όπως ο Peter Greenaway, ενώ ο κινηματογράφος χρησιμοποιήθηκε σαν μέσο δημιουργίας έργων χορού από χορογράφους όπως η Martha Graham και ο Merce Cunningham, αλλά και καλλιτέχνες όπως η Meredith Monk. Από τη δεκαετία του 90 παρουσιάστηκαν οι συνθήκες για την ανάπτυξη του genre που έγινε γνωστό σαν screendance, cinedance, ή videodance, με έργα-σταθμούς από ομάδες όπως οι DV8, Rosas, και Ultima Vez. Σε αυτά τα έργα, ο χορός χρησιμοποιείται ως κύριο εργαλείο για την ανάπτυξη κεντρικών θεμάτων και πλοκής.

Η βασική ιδέα πίσω από μια ταινία χορού είναι η δημιουργία χορογραφίας που δεν μπορεί να υπάρξει πάνω στη σκηνή, καθώς εξαρτάται σημαντικά από την παρουσίασή της από διάφορες γωνίες και αποστάσεις. όπως και η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρουσιάζονται στο μοντάζ και γενικότερα στο post-production. Καθώς η τεχνολογία προχωράει, παρουσιάζει νέες δυνατότητες πάνω στην επεξεργασία της εικόνας, ταυτόχρονα κάνοντας τις υπάρχουσες δυνατότητες πιο εύκολα προσβάσιμες σε περισσότερους δημιουργούς. Συνεπώς, το λεξιλόγιο αυτών των έργων διαρκώς εμπλουτίζεται και βρίσκει περισσότερο κοινό έδαφος με άλλες τάσεις, όπως αυτές του πειραματικού κινηματογράφου και του video art.

Η επιλογή του TCI, με 37 ταινίες από 16 χώρες, περιλαμβάνει διάφορες προσεγγίσεις: έργα με κύριο άξονα την κίνηση και το χώρο, άλλα με αφηγηματικό υπόβαθρο, από διακριτικό ως κυρίαρχο, με ή χωρίς διάλογο, ταινίες που στηρίζονται στη σχέση κίνησης και μουσικής ή εικόνας και ήχου, καθαρά οπτικές συνθέσεις βάσει φωτός και κάδρου, αλληλεπιδράσεις με αστικές ή φυσικές τοποθεσίες, συσχετισμούς του χορού με άλλες τέχνες ή δραστηριότητες, κ.α. Θεματολογικά, τα έργα είναι τόσο αφηγηματικά όσο και αφηρημένα, εμπνευσμένα από ιστορία, μύθο, κοινωνικά ζητήματα, φαντασία, καθημερινότητα, και ανθρώπινη συμπεριφορά.

Κλείνοντας, ποιος ο στόχος σας για τη νέα σεζόν; Κατ’ αρχήν, θέλουμε να εκτελέσουμε με επιτυχία τις πρωτοβουλίες της ομάδας μας, Die Wolke art group, κάνοντας ανοίγματα για συνεργασίες με άλλες καλλιτεχνικές ομάδες. Εκτός από το TCI, που σκοπεύουμε να γίνει ένα ετήσιο ραντεβού των φίλων του χορού και του κινηματογράφου στην πόλη, κάθε τέλος Σεπτέμβρη, έχουμε προγραμματίσει τις εξής δράσεις: Την παράσταση Discrete Works III, στις 20 και 21 Οκτωβρίου, μια συνεργασία της Die Wolke με την ομάδα Atom Theatre από τη Σόφια. Θα παρουσιαστούν 4 σύντομα έργα σύγχρονου χορού, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας χορογραφίας της Δροσιάς Τριαντάκη με τίτλο Lattice 2. Συνεργασία με τον συνθέτη moody alien – Δεκέμβριος. Το φεστιβάλ Unit Motives για 3η συνεχή χρονιά, για σόλο χορογραφία πάνω στους συνθέτες του GRM (P. Schaeffer, P. Henry, B. Parmeggiani, κ.α.). Τη νέα παραγωγή της ομάδας Trajectory of an Idea, μια παράσταση χορού με διαδραστική τεχνολογία ανίχνευσης κίνησης, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.

Επίσης, θέλουμε να συνεχίσουμε να παρουσιάζουμε ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα με ζωντανή μουσική, χορό, προβολές, στηρίζοντας την τοπική δημιουργία, τους νέους καλλιτέχνες που δεν φοβούνται να πειραματιστούν, αλλά και αναπτύσσοντας συνεργασίες με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Το πρόγραμμα της προσεχούς περιόδου του Vitruvian Thing αναρτάται στην ιστοσελίδα του, https://vitruvianthing.com, από όπου το κοινό μπορεί να κάνει κρατήσεις για τις παραστάσεις ηλεκτρονικά.