Ο περίφημος κύριος Γκοντό, δε θα ‘ρθει ούτε κι απόψε. Δε θα έρθει ποτέ ως φαίνεται, κι αυτό δεν είναι σπόιλερ, αλλά η τρανή απόδειξη ενός ευφυούς θεατρικού έργου. Ολόκληρες μελέτες γράφτηκαν κάτω από τη δυναμική του συγγραφέα από την Ιρλανδία, για το ποιος είναι ο Γκοντό και ποιες είναι οι προεκτάσεις. Το 1953 θα γνωρίσει μεγάλη επιτυχία η παράσταση στο Παρίσι, όπου θα παίζεται για δύο χρόνια. Μια αλληγορία ως προς την αναζήτηση της ματαιότητας. Σ’ αυτές τις επικείμενες προεκτάσεις, άλλοι να τον λένε απλά Θεό από το αγγλικό (God-ot), κι άλλοι πάλι, ότι ακολούθησε μία καινούργια συνταγή ενός νεοφερμένου ρεύματος. Ο Μπέκετ δε θ’ αποκαλύψει καμία από τις πτυχές του έργου, κι οι θεατές, θεατρολόγοι, ηθοποιοί, δραματουργοί, σκηνοθέτες και μελετητές θα προσθέσουν ο καθένας τη δική του διάσταση, προσπαθώντας να εξερευνήσουν με τα προσωπικά τους ένστικτα το κέντρο βάρους.
Μέσα από τη δική μου μελέτη διαπίστωσα δύο ζητήματα και θα ήθελα να τα μοιραστώ. Το πρώτο ζήτημα που με απασχόλησε περισσότερο απ’ όλα, κρατώντας το θρησκευτικό στοιχείο, για το κατά πόσο ζωντανοί ή νεκροί είναι ο Βλαντιμίρ και ο Εστραγκόν. Διαισθάνομαι να κυκλοφορούν ανήμποροι και απαλλαγμένοι στο καθαρτήριο περιμένοντας τη δική τους κρίση σε μία διαρκή επανάληψη να επιζητούν με μανία την απόφαση ενός θεού. Μερικοί από τους διαλόγους που μπορείς να τροφοδοτήσεις τη σκέψη είναι: «Όλοι αλλάζουν, εκτός από μας», «Δεν έχουμε δικαιώματα», «Πάντα κάτι βρίσκουμε, για ν’ αποδείξουμε πως υπάρχουμε», όπως και πολλά ακόμα σημεία, όταν βλέπουν ένα απέραντο οστεοφυλάκιο.
Το δεύτερο ζήτημα που θα ήθελα, επίσης, να εκφράσω είναι η εκδοχή πως οι δύο αυτοί ρόλοι είναι τελικά ο Γκοντό. Είναι παράδοξο ότι αποκαλούνται μεταξύ τους με άλλα ονόματα, με ψευδώνυμα δηλαδή, όπως Γκογκό και Ντιντί. Αν, λοιπόν, ενώσεις τα δύο αρχικά δημιουργείς τη λέξη ΓΚΟΝΤΟ. Κι αν ο Μπέκετ, ήθελε να δημιουργήσει μια σχέση αλληλεξάρτησης των ατόμων, παρακολουθώντας προσεκτικά το έργο διαπιστώνεις την οικειότητα που έχουν μεταξύ τους, αλλά και την ασυνεννοησία στους επικείμενους διαλόγους. Ένα έργο χαρακτήρων που περιμένουν από τον άλλο, αλλά και από τον εαυτό τους την ανατροπή στην υπάρχουσα σχέση τους κι η ανατροπή είναι η κατανόηση και η συνεννόηση. Το φράγμα που χωρίζει τις ανθρώπινες σχέσεις. Δείγμα αυτής της σχέσης, όταν πέφτουν στο βάλτο για να σηκωθούν μόνο μαζί, κι όχι ο καθένας μόνος. Σημειώνοντας, στην δεύτερη πράξη, όπου και το δέντρο ακόμα έχει ανθίσει, ως μια προσπάθεια για ένα βήμα προς την εξέλιξη.
Συμπληρώνοντας και καταλήγοντας σε κάποιο συμπέρασμα, θα έλεγα πως το θρησκευτικό ζήτημα τίθεται, ώστε να αποδώσει στον άνθρωπο ένα «μανιφέστο» αθεΐας. Αλλά αυτές είναι θεωρίες.
Ας περάσουμε στο προκείμενο. Ο Στρούμπος δημιούργησε ένα περιβάλλον με συμβολικούς παραλληλισμούς και τοποθέτησε τους χαρακτήρες στη σκηνή σε σχήμα σταυρού. Οι Εστραγκόν (Κωνσταντίνος Γώγουλος) – Βλαντιμίρ (Χρήστος Κοντογεώργης), αριστερά και δεξιά αντίστοιχα ως άλλοι δύο ληστές και παράλληλα με τις ηχητικές παρεμβάσεις της Έβελυν Ασουάντ (Πότζο) που εντάχθηκε στη σκηνή κινούμενη ως δείκτης ρολογιού και της Έλλης Ιγγλίζ στο ρόλο του δούλου στήριξαν την κατεύθυνση της σκηνοθετικής γραμμής. Στοιχεία με τα οποία παίζει κι ο συγγραφέας. Ακόμα ένα στοιχείο ενταγμένο ήταν ο συμβολικός ρόλος της αρβύλας. Ο χρόνος, η ελαττωματική μνήμη, η επαναληπτικότητα, η επιβεβαίωση του ατόμου.
Εντύπωση προκάλεσε το ερωτικό παιχνίδισμα μεταξύ των Εστραγκόν – Πότζο φέρνοντας μια καινούργια διάσταση στην υπαρξιακή και συναισθηματική αναζήτηση.
Η ομάδα Σημείο Μηδέν ενέταξε στο ρεπερτόριο της ένα αριστουργηματικό έργο – ακόμα και σήμερα πειραματικής σκηνής – και κατάφερε να βγει αλώβητη από την αρένα. Παρότι, δεν έδειξε δείγματα πρωτοπορίας ή σύγχρονης διάθεσης, έθεσε ωστόσο προβληματισμούς και ερωτήματα στο κατά πόσο μπορεί να σταθεί μια τέτοιου είδους παράσταση στις μέρες μας. Μία από τις παραστάσεις που υπερτερούσαν στα 53α Δημήτρια και αξίζει να της δώσετε την προσοχή σας.
Info: Η δεύτερη παράσταση στο θέατρο Αυλαία στις 8 Οκτωβρίου, ενταγμένη στο Φεστιβάλ Δημητρίων και στο 1ο Showcase. Στην Αθήνα θα επιστρέψει για δεύτερη χρονιά στο Νέο Χώρο του Θεάτρου Άττις, όπου θα παρουσιάζεται κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή από τις 25 Οκτωβρίου 2018.