Κριτική / Pessoa: Μέτοχος της αρμονίας και της μελωδικότητας

Ο Φερνάντο Πεσσόα, υπήρξε Πορτογάλος ποιητής των αρχών του 20ου αιώνα. Παρόλο τον σύντομο σχετικά βίο του (πέθανε μόλις 47 χρονών) άφησε πίσω του ένα πολύ σπουδαίο έργο. Η μοναδικότητα του ποιητή, έγκειται στην δημιουργία ξεχωριστών συγγραφικών προσωπικοτήτων: O Pessoa , δεν υπογράφει απλά και μόνο με ψευδώνυμα τα έργα του, αλλά πλάθει ολοκληρωμένες προσωπικότητες γράφοντας με διαφορετικό τρόπο και ύφος με την κάθε μία. Είκοσι επτά συγγραφικές προσωπικότητες του Pessoa, έχουν ανακαλυφθεί μέχρι τώρα: ένας αγγλόφωνος ποιητής των αποικιών, ένας φιλόλογος που αναμετράται με τους αρχαίους κλασικούς, ένας γέρος που γράφει σταλάγματα της ζωής  ζώντας σαν ερημίτης σε κάποια εξοχή, ένας μηχανικός που γράφει για τα τεχνολογικά επιτεύγματα κ.α. Πολυγραφότατος, άφησε πίσω του γύρω στις 30.000 χειρόγραφα, τα οποία μέχρι τις μέρες μας δεν έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία, η μελέτη, και η έκδοσή τους.

Ο Θανάσης Ακοκκαλίδης, εμπνεύστηκε από αυτήν την πολυσχιδή προσωπικότητα του ποιητή και αφιερώνει σε αυτόν, μια ξεχωριστής αισθητικής παράσταση, η οποία παρουσιάστηκε πέρσι για πρώτη φορά στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, με μεγάλη επιτυχία.

Η ομάδα του, βρίσκονταν σε πυρετό δημιουργίας όταν μπήκα στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, να παρακολουθήσω ένα τελευταίο «πέρασμα» πριν την πρεμιέρα του «Pessoa”, που επανέρχεται φέτος.

Γύρω από το τραπέζι, κάποιοι τύλιγαν και δίπλωναν κομμάτια από χαρτιά που αποτελούν και το σκηνικό της παράστασης, ενώ κάποιοι  άλλοι ετοίμαζαν τη σκηνή που θα τα υποδεχτεί. .

Σύντομα η σκηνή μετατράπηκε σε μια θάλασσα από τα χιλιάδες χειρόγραφα του ποιητή. Μέσα από εκεί θα αναδυθούν, οι ξεχωριστές προσωπικότητες του ποιητή. Θα μας μιλήσουν με στίχους του, θα αφουγκραστούν τη ζωή του, θα ακουμπήσουν την προσωπικότητά του.

Μέσα σε ένα φωτεινό τετράγωνο, που περικλείει όλη τη σκηνική δράση, σαν φωτεινός ορίζοντας που ατενίζει τον Πορτογαλικό ωκεανό, με αυτήν την ενατένιση, με τον ήχο από το κοντάρι κάποιας σημαίας που ανεμίζει δίνοντας το ρυθμό, θα ξεπηδήσει ολόκληρη η παράσταση.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι ηθοποιοί, θα θέσουν σώμα, λόγο και ψυχή στις προσωπικότητες του ποιητή, σε εικόνες/στιγμιότυπα που διαδέχονται η μία  την άλλη, με ρυθμό, ένταση, μέσα σε μια ξεχωριστή ποιητική ατμόσφαιρα. Η κίνησή τους, είναι αέρινη, ποτισμένη από τη θαλασσινή αύρα (το στοιχείο της θάλασσας είναι πολύ έντονο σε όλη τη διάρκεια της παράστασης), με πάθος και φλόγα.

Ο Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης ζεστός στο λόγο του, η Παυλίνα Ζάχρα με αύρα φλογερού λάτιν ξωτικού, ο Λάμπρος Παπαγεωργίου μελωδικός και σπιρτόζος), ο Αλέξανδρος Χωματιανός ευέλικτoς, γεμάτος ενέργεια.

Ακούμε όμορφη, νοσταλγική μουσική από την Πορτογαλία, κοινωνούμε τον λόγο του ποιητή («πονάει το κεφάλι μου και το σύμπαν – χρειάζομαι αλήθεια και ασπιρίνη», σταχυολόγησα), και απολαμβάνουμε την εξαιρετικά χορογραφημένη κίνηση που έχει εμφυσήσει  ο Θανάσης Ακοκκαλίδης στην ομάδα του. Η σκηνή της κορύφωσης της παράστασης, με το ανεβοκατέβασμα στη σκάλα, ένας θαυμάσιος συμβολισμός στα πάνω και κάτω  της ζωής, στην κλιμακωτή πορεία του ανθρώπου μέσα σε αυτήν, με την φυσική ακμή και παρακμή του, αποτελεί ένα μικρό εικαστικό αριστούργημα.

Γιατί αξίζει να δεις τον κατά Θανάση Ακοκκαλίδη «Pessoa»;

 Γιατί θα εντυπωσιαστείς από τον τρόπο που λέξεις, πρόσωπα, εικόνες και ήχοι ανασύρθηκαν από «τόνους» χαρτιού .

 Γιατί θα συνειδητοποιήσεις με αφορμή τον Pessoa ότι η ποίηση τελικά δεν (πρέπει να) αφορά μόνο το λόγο, αλλά την ανακαλύπτεις παντού, στην κίνηση, τη μουσική, την αισθητική, στην ίδια τη ζωή.  

Γιατί θα γίνεις μέτοχος της αρμονίας και της μελωδικότητας που εκπέμπει η παράσταση: ένας αέρας fado μιας μελαγχολικής και κάπως μοιρολάτρικής Πορτογαλίας, μια γαλήνη και ένας παφλασμός κυμάτων/ποιητικών χειρογράφων, που θα σε συνοδεύει.