«Ο Θείος Βάνιας» από την Μαρία Μαγκανάρη στο ΚΕΤ: Στη μουσικότητα και ποιητική του Τσέχωφ!
Μια πραγματικά «μουσική» παράσταση επιφύλαξε η Μαρία Μαγκανάρη για το εμβληματικό έργο του Άντον Τσέχωφ «Ο Θείος Βάνιας» στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων.
Κι όταν λέω μουσική, δεν αναφέρομαι στην έτσι κι αλλιώς ταξιδιάρικη μουσική του Παναγιώτη Καλατζόπουλου που συντροφεύει τους Τσεχωφικούς ήρωες, αλλά σε μια διαφορετική, πιο ποιητική εκδοχή του έργου, σε μια αρμονία λόγου, αισθήσεων και ιδεών.
Στο μικρό χώρο του θεάτρου υπάρχουν όλα τα επιμέρους στοιχεία της ρωσικής ατμόσφαιρας (σκηνικά Διδώ Γκόγκου): σαμοβάρι, κρυστάλλινα ποτηράκια τσαγιού, κιθαρέτο, μια υδρόγειος (το τελευταίο φωτεινό σημάδι της παράστασης), πιάνο, γραφείο.
Η διάψευση, το ανεκπλήρωτο ονείρων και επιθυμιών, η δυστυχία των ηρώων, ο αγώνας τους για μια μηδαμινή έστω δικαίωση της ύπαρξής τους, ξετυλίγεται σε όλους τους χώρους του θεάτρου από σκηνή και μπαλκόνια.
Στο πάτωμα, πάνω στο χαλί, όπου όλοι με τη σειρά τους θα βρεθούν ξαπλωμένοι, εξομολογούνται τα όνειρα, τις προσδοκίες και τις ελπίδες, όλα αυτά που σαν ντόμινο ένα-ένα θα καταρρέουν μόλις σηκωθούν για να επανέλθουν στην ανυπαρξία της πραγματικότητάς τους.
Η Μαρία Μαγκανάρη, πανταχού παρούσα στην παράσταση έχοντας το ρόλο και τα λόγια της γριάς παραμάνας, διατηρώντας στο ακέραιο όμως την φυσική όψη και παρουσιαστικό της (μια εμπνευσμένη επιλογή που στην αρχή ξενίζει, για να δικαιωθεί όμως από το σύνολο της ατμόσφαιρας της παράστασης) είχε στη διάθεσή της ένα εξαιρετικό επιτελείο ηθοποιών, σε αυτόν τον αντι-ηρωισμό των ηρώων που η ίδια επένδυσε.
Ο Βάνιας του Κώστα Κουτσολέλου , ισορροπεί θαυμαστά στην τραγική γελοιότητά του ήρωα, φοράει κοντά παντελόνια δείγμα της παιδικής αφέλειας και ανωριμότητας στην οποία έχει περιέλθει από έναν έρωτα χωρίς ανταπόκριση, από μια ζωή βαλτωμένη, που τελικά σε αυτήν θα καταφύγει και πάλι. Χαμηλοί γενικά οι τόνοι του, με ειρωνικές απολήξεις στην έκφραση, καθηλώνει στη σκηνή του καυγά με τον Αλεξάντρ, αναδύοντας στην επιφάνεια την τραγικότητα του Βάνια, σαν ηφαίστειο που εκρήγνυται.
Η Σύρμω Κέκε, αυτή η σπουδαία ηθοποιός, ερμηνεύει ιδανικά τη Σόνια. Αυτή η ικανότητα της ηθοποιού να «παίζει» με τα μάτια, απέδωσε τον ψυχισμό της ερωτευμένης επίσης χωρίς ανταπόκριση ανηψιάς, που επίσης θα βρει καταφύγιο στην ίδια με το θείο της, βαλτωμένη ζωή. «Πρέπει να είσαι ευσπλαχνικός, μπαμπά», η μοναδική στεντόρεια και δυνατή ατάκα της ηρωίδας, που βγαίνει πραγματικά από τα έγκατα της ψυχής της, περικλείει όλη τη στάση ζωής της , και την απόλυτη συνειδητοποίηση της δυστυχίας. Η Σύρμω Κέκε, επαναφέρει με την ερμηνεία της τη Σόνια σε ρόλο κορυφαίο και πρωταγωνιστικό και όχι συμπληρωματικό μιας και ο συγγραφέας επέλεξε όχι τυχαία στον τίτλο του έργου να δηλώσει και την ιδιότητα του Βάνια. Ο Βάνιας είναι ο θείος που έχει μια ανηψιά. Που ζουν μαζί το ίδιο τέλμα, την ίδια διάψευση, την ίδια απόρριψη.
Η Ανθή Ευστρατιάδου, στο ρόλο της Ελένας, της «μάγισσας» που την ερωτεύονται όλοι, κινείται νωχελικά, ηδονικά θα έλεγες ανταποκρινόμενη πλήρως στις επιταγές του ρόλου, μιλά όμως κοφτά, σίγουρα και στακάτα, βάζοντας επιδέξια εκείνη τα όρια της προσέγγισης της και κινώντας η ίδια τα νήματα, στους πόθους που ξεσηκώνει. Έτσι η Ελένα της, είναι φρέσκια, με κοσμοπολίτικο αέρα και στυλ, ένα κορμί στο οποίο κατοικεί μια επίσης διαψευσμένη ψυχή.
Ο Γιωργής Τσαμπουράκης αποδίδει έναν γοητευτικό, λαλίστατο γιατρό Αστρώβ, πλήρη από πάθος, ενθουσιασμό, ειλικρίνεια και φλόγα. Τόσο ειλικρινής που καταλήγει κυνικός, ωστόσο αυτός ο δυναμισμός σε συνδυασμό με ‘έναν ρομαντικό αλτρουισμό του είναι τα στοιχεία με τα οποία έλκει τη Σόνια φανερά και την Ελένα ενδόμυχα. Ο Αστρώβ εχει τα δικά του αδιέξοδα, αστοχίες και αυταπάτες και ο Γιωργής Τσαμπουράκης με ευελιξία «μπαινοβγαίνει» σε αυτά φανερώνοντας τον καλό και κακό εαυτό του γιατρού.
Ο Παναγιώτης Καλατζόπουλος αναλαμβάνει το ρόλο του υπερφίαλου Αλεξάντρ, ηλικιωμένου και άρρωστου καθηγητή Πανεπιστημίου, ο οποίος εν αγνοία του συγκεντρώνει στο πρόσωπό του όλα αυτά που θα μπορούσε να είναι ο Βάνιας και που δεν είναι. Είναι πλούσιος, κοινωνικά καταξιωμένος , με όμορφη νέα γυναίκα δίπλα του, και γι’ αυτό και κομπορρήμονας. Λεπτές κωμικές αποχρώσεις στην ερμηνεία του Παναγιώτη Καλατζόπουλου, ο οποίος ερμηνεύει ιδανικά αυτήν την «άγνοια» της πραγματικής ζωής, που κάνει όλους τους γύρω του έξαλλους.
Η Υβόννη Μαλτέζου, είναι απλά εξαιρετική επιλογή για το ρόλο της κοκορόμυαλης μητέρας του Βάνια, όπου με τη στόφα της εμπειρίας της στο σανίδι και με ένα θαυμάσιο τρόπο ανοίγει διάπλατα τον χαρακτήρα της ηρωίδας της, φωνάζοντας απλά και μόνο τον γιο της «Ζακ».
Ο Δημήτρης Ντάσκας, στο ρόλο του αγαθού Τελέγιν, ερμηνεύει με ηρεμία και απλότητα τον ξεπεσμένο κτηματία, που τώρα είναι υποτακτικός. Σε πλήρη συνάρτηση η παρουσία του με την Μαρίνα, την παραμάνα που υποδύεται η ίδια η σκηνοθέτης, είναι οι δύο εκπρόσωποι των κατωτέρων τάξεων που σιωπηλά σχεδόν, έχουν ήδη ανακαλύψει το νόημα της ζωής, και μάλλον κρυφογελάν με τα πάθη και τους τρόπους των αφεντικών τους.
Η παράσταση της Μαρίας Μαγγανάρη, είναι μια ζωντανή παράσταση. Είναι μια παράσταση που επιτρέπει στο κοινό της, να έρθει πολύ κοντά με τους ήρωες του Τσέχωφ, να τους ακουμπήσει σχεδόν, να ψηλαφίσει τις πληγές τους. Είναι μια παράσταση που ξεχνάς την καταγωγή της από τον προπερασμένο αιώνα, και χωρίς να χάσει τίποτα από το πνεύμα και την ατμόσφαιρα του συγγραφέα, ακουμπά στο σήμερα και στο τώρα (χάρη και στη μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη αλλά και στα συμβολικά των χαρακτήρων τους κοστούμια του Παύλου Θανόπουλου). Μέσα σε λιακάδες και σκοτάδια (φώτα από την Μαρία Γοζαδίνου) και με ευαίσθητα μουσικά ιντερλούδια μετέχεις στα αδιέξοδα των ηρώων, την προσπάθεια τους να ισορροπήσουν ανάμεσα στο τραγικό και το γελοίο, να προβάλουν την ελπίδα στην απογοήτευση, να κυνηγήσουν τον έρωτα, να αποτινάξουν το βούρκο και το τέλμα. Και θα συνειδητοποιήσεις ότι αυτή είναι τελικά η ζωή: ένα ιλαροτραγικό κυνήγι της ευτυχίας.
«Θα ζήσουμε…» λοιπον!
Info: Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, από 10/1 – 3/2/2019 , (21:00) | Διάρκεια παράστασης: 90’ | Εισιτήρια: 12€, 8€ 5€ | Διεύθυνση: Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, 11361 Κυψέλη, Αθήνα | Τηλέφωνα: 213.00.40.496 & 69.45.34.84.45