Άξιζαν τα 240 λεπτά Βαρλικόφσκι στην Πειραιώς 260;
Ένα σκηνικό κέντημα, με πολλές λεπτομερείς και ποικιλίες νημάτων και χρωμάτων. Ένα κείμενο όπου σημαίνον και σημαινόμενο, μπλέκονται με μαεστρία.
Με μια απαιτητική για τον θεατή παράσταση «Elizabeth Costello / J. M. Coetzee: Επτά μαθήματα και πέντε παραβολές» του σπουδαίου Πολωνού σκηνοθέτη Κριστόφ Βαρλικόφσκι άνοιξε, την Τετάρτη (5/6) το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024, στην Πειραιώς 260.
Ένα σκηνικό κέντημα, με πολλές λεπτομερείς και ποικιλίες νημάτων και χρωμάτων. Ένα κείμενο όπου σημαίνον και σημαινόμενο, μπλέκονται με μαεστρία.
Βασισμένη στα έργα «Ελίζαμπεθ Κοστέλο, Ένας αργός άνθρωπος» και «Moral Tales» του Τζ. Μ. Κουτσί, η παράσταση του Κριστόφ Βαρλικόφσκι είναι μια σκηνική δημιουργία, που βρίθει φιλοσοφικών και υπαρξιακών νοημάτων με αναφορές στο Καφκικό σύμπαν, στη φροϋδική θεωρία, τη λογοτεχνική ευφυία του Τζέιμς Τζόους και στον ταλαιπωρημένο από τη ψυχική νόσο, Φρήντριχ Χαίλντερλιν.
Στην αίθουσα Δ, την παράσταση ανοίγει η Ann Lee, ένα προϊόν τεχνητής νοημοσύνης. Ακόμα και το όνομά της είναι ουδέτερο, διαβάζεται μ΄ όλους τους τρόπους. Κοστίζει 46.000 γεν ( yen/円). Η φωνή της δεν είναι δική της, ανήκει στη δημιουργό της, άμεσο σχόλιο για την έλλειψη πολιτικής και ορθολογικής σκέψης, που διακατέχει την εποχή μας.
Ο Κουτσί, δημιούργησε μια λογοτεχνική ηρωίδα, την Ελίζμπεθ Κοστέλο, για να γίνει ουσιαστικά η δική του φωνή. Η Κοστέλο, μοιάζει να εκπροσωπεί, πολλές φορές και τον ίδιο τον σκηνοθέτη. Δεν είναι τυχαίο ότι την έχει συμπεριλάβει και σ’ άλλη παράσταση, στην «Apollonia», πριν δεκαπέντε χρόνια. Αυτή τη φορά, όμως, της αφιερώνει ολόκληρη την τετράωρη πραγματεία του.
Ο Νοτιαφρικανός νομπελίστας, Τζον Μάξγουελ Κουτσί, κάθε φορά που χρειαζόταν να μιλήσει δημόσια ή να δώσει κάποια συνέντευξη δυσφορούσε. Έτσι στο στόμα της Κοστέλο έβαλε όλα όσα θα ήθελε να πει και πρώτα απ’ όλα την απέχθειά του για τον βασανισμό και τη σφαγή των ζώων.
Η Κοστέλο είναι μια γυναίκα μεγάλη σε ηλικία με μια παθολογική σχέση με τον μάνατζερ- γιο της. Εκείνος την χαρακτηρίζει ως «Μια γέρικη φώκια σε τσίρκο που πρέπει να βάλει τα δυνατά της για να τα καταφέρει». Η ηρωίδα, παρά την τεράστια αναγνώριση και τα βραβεία που κερδίζει, βιώνει έντονη αμφισβήτηση από πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων. Πώς αλλιώς; Όταν για να περιγράψει τη σφαγή των ζώων παρομοιάζει όλους εμάς με τους Ναζί, που ενώ ήξεραν βλέποντας τους Εβραίους πάνω στα τρένα τι θα συμβεί, σφύριζαν αδιάφορα.
Η ηλικία της ηρωίδας (που ερμηνεύει στη γηραιότερη φάση της, η καταπληκτική Jadwiga Jankowska-Cieślak, βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα και πάνω από 33 ταινίες στο ενεργητικό της) προσθέτει ένα άλλο οντολογικό βάρος. «Μας περιμένει ο άγγελος του θανάτου και πέφτουμε στη μεγάλη τρύπα..» θα πει λίγο πριν το μεγάλο φινάλε ή «Ο Θεός γινόταν όλο και πιο μικρός στο τέλος ανύπαρκτος».
Παρόν, σε πολλά μέρη της παράστασης και ο κεντρικός ήρωας του διηγήματος του Φραντς Κάφκα «Αναφορά για μια Ακαδημία», ο πίθηκος Rotpete ως μια αλληγορία για τη στάση μας απέναντι στα ζώα, σαν μια ενοχή που καταδιώκει.
Ο Βαρλικόφσκι διερεύνησε το μυστηριώδες αίνιγμα του Κούτσι και αποτύπωσε σκηνικά μια ηρωίδα που όχι μόνο κινητοποιεί συνειδήσεις αλλά και συγκινεί.
Ο σκηνοθέτης είχε στο δυναμικό μια σπουδαία ομάδα ηθοποιών (Mariusz Bonaszewski, Magdalena Cielecka, Andrzej Chyra, Ewa Dałkowska, Bartosz Gelner, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Maja Komorowska, Hiroaki Murakami, Maja Ostaszewska, Ewelina Pankowska, Jacek Poniedziałek, Magdalena Popławska) και μια κινηματογράφηση τελευταίας τεχνολογίας.
Σε συνδυασμό, με τα υψηλής αισθητικής βίντεο (Kamil Polak), τα ευρηματικά σκηνικά, τα καλόγουστα κουστούμια (Małgorzata Szczęśniak) και τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς του Felice Ross έχουμε μια σκηνική εγκατάσταση που σαγηνεύει τον θεατή.
Η δυσκολία θέασης στο συγκεκριμένο εγχείρημα έγκειται στο γεγονός, ότι όλα αυτά που λαμβάνουν χώρα επί σκηνής είναι δύσκολο να παρακολουθούνται, παράλληλα με την ανάγνωση των υπέρτιτλων.
Άξιζαν λοιπόν και με το παραπάνω οι τέσσερις ώρες θέασης. Μια εξαιρετική πρωτοβουλία του Φεστιβάλ, καθώς η παράσταση είναι συμπαραγωγή και παρουσιάζεται για πρώτη φορά , αμέσως μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της στην Πολωνία.
Μένουν ελάχιστες θέσεις για την αποψινή (07/06) παράσταση, σπεύσατε!
Περισσότερες πληροφορίες: aefestival.gr
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλα τα πολιτιστικά και τηλεοπτικά νέα.