Κριτική: «Οιδίπους Τύραννος», σε σκηνοθεσία Θανάση Σαράντου / Διαχρονικός κι επίκαιρος
Κριτική για την παράσταση «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Θανάση Σαράντου, που παρουσιάζεται στο Από Μηχανής Θέατρο.
Ο βασιλιάς τής Θήβας, Οιδίποδας, ερχόμενος αντιμέτωπος με τρομερό λοιμό, που έχει πλήξει την πολιτεία του, αναζητά τις αιτίες τής συμφοράς και καταδιώκει τον δολοφόνο τού προκατόχου του, βασιλιά Λάιου. Για να οδηγηθεί, τελικά, στη συγκλονιστική αποκάλυψη, πως, όχι μόνο, είναι ο ίδιος ο δολοφόνος, αλλά, ταυτόχρονα, είναι πατροκτόνος και ομόκλινος της μητρός του· επιβάλλοντας στον εαυτό του, ως αυτοτιμωρία, την αυτοτύφλωση.
Το αρχαίο δράμα τού Σοφοκλή αναπτύσσει συνταρακτικά ερωτήματα, στα οποία, θα δοθούν ακόμη πιο συνταρακτικές απαντήσεις (η άγνοια, θα ήταν, σχεδόν, προτιμότερη, μπροστά στις απεχθείς αλήθειες που θα αποκαλυφθούν· καθώς, ο Οιδίποδας, καταλήγει διττά τραγικός: Και αγνοεί την αλήθεια· και, παράλληλα, είναι αποφασισμένος να την αναζητήσει, καταδικασμένος να πορευτεί αυτοβούλως προς το πικρό του τέλος· περνώντας από το απατηλό «φάος» τής αγνωσίας, στην τύφλωση και τον ζόφο της α-λήθειας).
Τα ερωτήματα πολλά: Γιατί άρχει το κακό; Ποιός το προκάλεσε; Ποιά βδελυρή πράξη έχει μιάνει την «Πόλη»; Ποιός είναι ο φονιάς τού Λάιου; Ποιά η πραγματική καταγωγή τού Οιδίποδα; Ποιός θα θεραπεύσει την αρρώστια; Μπορεί ο επηρμένος δοκησίσοφος, βασιλιάς τής Θήβας -επιτομή τού ορθολογισμού, που έλυσε, με όπλο τον νου του, το αίνιγμα της Σφίγγας-, να δώσει λύση στο αδιέξοδο; Οι απαντήσεις στα ερωτήματα: αδιανόητες και αποκρουστικές.
Στον «Οιδίπους τύραννο», του Θανάση Σαράντου (στο Από μηχανής θέατρο), το αρχαίο δράμα τού Σοφοκλή, διατηρεί όλα τα ουσιαστικά του συστατικά και, παράλληλα, επικαιροποιείται. Άτομο και συλλογικότητα βρίσκονται σε κρίση· Πολιτεία και πολίτες δοκιμάζουν μεγάλη συμφορά (σήμερα, όπως και τότε, τον 5ο αιώνα π.χ.)· καθώς, όχι μόνο, τίθεται σε αναλογία η προϊούσα πανδημία τού Covid, με τον λοιμό που ξέσπασε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, αλλά, πραγματοποιείται σύνδεση, ανάμεσα στην «άγνοια» της Θηβαϊκής βασιλικής αρχής, και την «αμεριμνησία» τής σημερινής κρατικής εξουσίας, η οποία άφησε τους πολίτες της ανυπεράσπιστους, απέναντι σε μια φυσική καταστροφή.
Ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής, Θανάσης Σαράντος υπογραμμίζει: «Δύσκολα μπορεί ν’ αμφισβητηθεί το πόσο επίκαιρη είναι η τραγωδία Οιδίπους τύραννος, για τη χώρα μας την περίοδο που βιώνουμε… Ο λαός, οργανωμένα ή ανοργάνωτα, ως σύγχρονος χορός αρχαίας τραγωδίας, επιζητά τη θεραπεία, αλλά και την αμείλικτη αλήθεια. Απαιτεί διαφάνεια και δικαιοσύνη στις αποφάσεις, σωτηρία από το μίασμα της χώρας…».
Με ενάργεια και αμεσότητα, οι σκηνοθετικοί στόχοι τής παράστασης επιτυγχάνονται, δίχως πίεση και επιτήδευση. Ο χορός (Πάρης Σκαρτσολιάς, Αλέξανδρος Τούντας, Βαγγέλης Ψωμάς, Νίκος Πολοζιάνης), πότε ως αντιπρόσωποι Θηβαίων πολιτών, πότε ως ταπεινοί βοσκοί (που φυλάττουν τα μυστικά του αινίγματος), και πότε ως καθαρή χορωδία, δεν αποτελεί ένα απλό συμπλήρωμα, αλλά, διαδραματίζει ρόλο αισθητικά και ουσιαστικά κεντρικό, αποτελώντας ζωντανό πόλο τού διαλόγου με τον Οιδίποδα, αλλά και το κοινό, ως εναρμονισμένο σύνολο σε εύρυθμη συνοχή.
Η μίξη σύγχρονης και παραδοσιακής ενδυμασίας (Σκηνικά/κοστούμια Άση Δημητρολοπούλου), εξασφαλίζει ακόμη περισσότερο τη σύνδεση του αρχαίου δράματος με το σήμερα, κάτι που επιτυγχάνεται σε όλα τα επίπεδα της παράστασης (ξεκινώντας από τη διαχρονική προσέγγιση της μετάφρασης, Μίνως Βολανάκης, τον φωτισμό –Στέβη Κουτσοθανάση-, μέχρι και τη μουσική επένδυση, Κων/νος Ευαγγελίδης).
Ο Θανάσης Σαράντος, αποδίδει εξαιρετικά τον τραγικό σοφόκλειο ήρωα, με καθαρή άρθρωση, πάθος, αλλά, και αυτοσυγκράτηση. Η Μάνια Παπαδημητρίου, πείθει απόλυτα ως Ιοκάστη, ενώ, είναι καθηλωτική ως μάντης Τειρεσίας. Και ο Χριστόδουλος Στυλιανού, απόλυτα δοσμένος στον ρόλο του, φέρει εις πέρας την αποστολή του ως Κρέοντας, σε μια παράσταση, συνολικά αξιόλογη, διαχρονική, όσο και επίκαιρή.
Info: Δευτέρα, Τρίτη στις 21:00 στο Από Μηχανής Θέατρο
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
