Κριτική: «Κρόνος και Δίας: Μονομαχία χωρίς τέλος» σε σκηνοθεσία Πέτρου Νάκου

Aιθαλής, μακάρων τε θεῶν πάτερ ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν, ποικιλόβουλ᾽, ἀμίαντε, μεγασθενές, ἄλκιμε Τιτάν, ὃς δαπανᾶις μὲν ἅπαντα καὶ αὔξεις ἔμπαλιν αὐτός, δεσμοὺς ἀρρήκτους ὃς ἔχεις κατ᾽ ἀπείρονα κόσμον, αἰῶνος Κρόνε παγγενέτωρ, Κρόνε ποικιλόμυθε, Γαίης τε βλάστημα καὶ Οὐρανοῦ ἀστερόεντος, γέννα, φυή, μείωσι, Ῥέας πόσι, σεμνὲ Προμηθεῦ, ὃς ναίεις κατὰ πάντα μέρη κόσμοιο, γενάρχα, ἀγκυλομῆτα, φέριστε• κλύων ἱκετηρίδα φωνὴν πέμποις εὔολβον βιότου τέλος αἰὲν ἄμεμπτον.

(μτφ. Εσύ πού πάντοτε θάλλεις, καί είσαι ό πατέρας των μακαρίων θεών καί των ανθρώπων, πολυμήχανε, αμόλυντε, μεγαλοδύναμε, Ισχυρέ Τιτάν εσύ εξαντλείς τα πάντα καί αντιθέτως συ ό ίδιος τα επαυξάνεις, έχεις δεσμούς αδιάρρηκτους εις τον άπέραντον κόσμον ώ Κρόνε, πατερά του αιώνος (του χρόνου), Κρόνε με τα πολλά ονόματα, πού είσαι το βλαστάρι της γης καί του ουρανού με τα πολλά αστέρια,είσαι ή γέννησις (ή αρχή), καί ή φθορά της Φύσεως (της φυσικής καταστάσεως), σύζυγος της Ρέας, Ο σεβαστός Προμηθεύς, πού κατοικείς εις όλα τα μέρη του κόσμου, ό αρχηγός του γένους (των ανθρώπων), πού ή σκέψις σου είναι αγκαθωτή (πού αγκυλώνει), είσαι ό κράτιστος• άκουσε την ίκετευτικήν φωνήν μας, καί είθε να μας στέλλης πάντοτε άψογον τέλος βίου ευτυχισμένου). –ορφικοί ύμνοι «Κρόνου θυμίαμα στύρακα».

 ΣΥΝΟΨΗ

«Τι είναι ο χρόνος και μπορούμε άραγε ποτέ να τον δαμάσουμε;» Απ’ αυτό το ερώτημα εκκινεί η παράσταση και αναζητώντας απαντήσεις στρέφεται στον αρχέγονο ελληνικό μύθο του Κρόνου και την κοσμογονική σύγκρουσή του με τον Δία. Ο Κρόνος συμβολίζει τον αδηφάγο χρόνο, που καταβροχθίζει τα παιδιά του οδηγώντας τα στην ανυπαρξία. Την παντοδυναμία του έρχεται ν’ ανατρέψει το μοναδικό παιδί που ξέφυγε της καταστροφικής μανίας του, ο Δίας, σύμβολο και πηγή της «ζωής». Η παράσταση προσεγγίζει τον μύθο ως το διαχρονικό όνειρο εξάλειψης του χρόνου, που μας υπενθυμίζει πως ο χρόνος τελικά μπορεί να νικηθεί εκεί που η ζωή επικρατεί…

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βασισμένη στο επικό ποίημα «Θεογονία» του Ησίοδου και πλαισιωμένη από τους ορφικούς ύμνους, η μουσικοθεατρική περφόρμανς του σκηνοθέτη Πέτρου Νάκου ,«Κρόνος και Δίας: Μονομαχία χωρίς τέλος», παραλείπει μεν να αναφερθεί στην κατεξοχήν μετάβαση από την κατάσταση «ανυπαρξίας», απ’ όπου και προήλθε ο κόσμος (“ἤτοι μὲν πρώτιστα χάος γένετ”: πριν από κάθε άλλο ήταν το χάος),στην  «δημιουργία». Ρίχνει όμως δε, «βαριά την σκιά» της αέναης απειλής της (ανυπαρξίας), ξεκινώντας απευθείας από τους μυθολογικούς αγώνες και τις μονομαχίες, οι οποίες αφορούν την περίοδο, οπότε και βασίλευαν οι υπερκόσμιες δυνάμεις, με επικεφαλής τον Ουρανό και την Γαία. 

Επισημαίνει έπειτα τις ανακατατάξεις που θα συμβούν, όταν εντέλει επικρατήσουν, έναντι των υπερκόσμιων, οι υπερφυσικές δυνάμεις, με κύριους εκπρόσωπους τους Τιτάνες, καθώς και την κατόπιν διολίσθηση των τελευταίων στην αλαζονεία της εξουσίας. Ο κύριος συγκεκριμένα «εκπρόσωπος» της αλαζονείας του υπερφυσικού, Κρόνος, θα βρεθεί έτσι εν συνεχεία, στο «στόχαστρο» του επαναστατημένου γιου του, Δία, και των υπόλοιπων παιδιών του, που θα γίνουν αργότερα γνωστοί ως «Ολύμπιοι Θεοί»…

Να επισημάνουμε εδώ, πως η κεντρική ιδέα της όλης σύλληψης της εν λόγω περφόρμανς ανήκει στην ηθοποιό Αγγελική Κοντού, της οποίας η σόλο ερμηνεία (“solo performance”), υπό την συνοδεία πάντα των «μαγικών» μουσικών οργάνων του Γιώργου Διαμαντόπουλου, εστιάζει στην αφήγηση των γεγονότων, στο πλαίσιο της γνωστής από την μυθολογία μας ως «Τιτανομαχίας» καθώς επίσης και της μονομαχίας που προηγείται αυτής, της «Ουρανομαχίας».

Σε συμβολικό (νοηματικό) επίπεδο, η περφόρμανς, παρουσιάζει τους καταστροφικούς αυτούς μυθολογικούς αγώνες, ως  το αλληλοφάγωμα της «θεϊκής» οικογένειας, το οποίο προωθεί όμως  τις εξελικτικές διαδικασίες της ζωής, μέχρις ότου ο άνθρωπος καταφέρει να βρεθεί στο επίκεντρο! Αυτός είναι ίσως και ο λόγος  που η ίδια αυτή οικογένεια των αθάνατων θεών, τον μύθο των οποίων πραγματεύονται οι συντελεστές της παράστασης (και του οποίου η ύπαρξη μετρά πενήντα εκατομμύρια χρόνια πριν), αν και παντοδύναμη, διαθέτει πολύ ανθρώπινα χαρακτηριστικά

Εξίσου «εξανθρωπισμένος» φαντάζει και ο σχεδιασμός των σκηνικών του Πέτρου Νάκου, με έναν μακρόστενο διάδρομο να «δεσπόζει» στην θεατρική σκηνή, οδηγώντας μας έτσι (μέσω της συγκεκριμένης πάντα  περφόρμανς) σε μια πενηνταπεντάλεπτη «κατάδυση στο παρελθόν», με τρόπο νοσταλγικό και ευχάριστο. Στο τελευταίο μάλιστα αυτό αίσθημα, συμβάλει και ο φωτισμός, με το μπλε χρώμα να δεσπόζει, συνδυάζοντας έτσι  την παρούσα υπόθεση και πλοκή, με μια καταβύθιση στο ανθρώπινο υποσυνείδητο

Σαν σε όνειρο (διαχρονικό) συνεπώς, στην μεταμοντέρνα αυτή πια παράσταση, παρακολουθούμε την κεντρική περφόρμερ (“performer)  μιας –one woman show– οπτικοακουστικής αφήγησης, η οποία προσομοιάζει κιόλας σε industrial rock συναυλία (με εμφανές ως και το tribal στοιχείο) και κατά την οποία, η μια θεϊκή γενιά διαδέχεται «καταβροχθίζοντας» την επόμενη, ενώπιον του χρόνου που κυλά αμείλικτος, ώσπου βρεθεί κάποιος  να τον σταματήσει…

Και διαθέτουμε τοιουτοτρόπως μια μουσικοθεατρική παράσταση, η οποία «βρίθει» συμβολισμών, και που αν και το θέμα από το οποίο εφορμάται φαντάζει τόσο «μακρινό», είναι τόσο «επίκαιρο» όσο και τα σημερινά ζητήματα διαδοχής της εκάστοτε εξουσίας…

Info: Κάθε Τετάρτη στις 21.00 έως 13/04, στο Θέατρο Altera Pars (Μεγ. Αλεξάνδρου 123 Κεραμεικός,  Αθήνα / Τηλ. 210 3410011). Εισιτήρια στο viva.gr και στο ταμείο του θεάτρου.

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.