Κριτική / «Μαμά®» στο Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου: Αφαιρώντας τα εισαγωγικά από τις σχέσεις

Εκείνη δεν κατάφερε να γίνει μαμά ποτέ. Η άλλη, δε γνώρισε ποτέ μαμά. Δυο γυναίκες, που η λέξη μητρότητα δεν τις ακούμπησε ποτέ, αποφασίζουν να συνάψουν ένα ιδιότυπο συμβόλαιο, μια εμπορική συμφωνία: έναντι αμοιβής, και με πολύ συγκεκριμένους όρους, η Εσπεράνσα θα γίνει η μαμά της Αμπάρ. Τα πράγματα θα γίνουν πιο περίπλοκα με την απόφαση της Αμπάρ, να υιοθετήσει ένα παιδί, επεκτείνοντας τη συμφωνία και κάνοντας έτσι την Εσπεράνσα πλέον και «γιαγιά».

Και αυτό ακριβώς είναι και το σημείο που ξεκινά το έργο, και μέσα από αναδρομές και φλας μπακ παρακολουθεί την πορεία αυτής της παράξενης «εμπορικής» σχέσης, και την εξέλιξή της τελικά  σε μια πραγματική σχέση μάνας-κόρης, μιας και οι δυο γυναίκες έρχονται κοντά καλύπτοντας τα κενά της ύπαρξής τους. Η αγάπη, η έγνοια, η φροντίδα είναι αυτά που τελικά τις κυριεύουν.

Η Marta Bracelo, ακουμπά με ιδιαίτερη ευαισθησία αυτά τα καυτά θέματα των οικογενειακών σχέσεων: τα παιδιά χωρίς οικογένεια, οι οικογένειες χωρίς παιδιά, το μεγάλο ερώτημα αν μάνα θεωρείται αυτή που γεννάει ή μεγαλώνει τα παιδιά, η ουσία και το περιεχόμενο της οικογένειας και αν όλοι οι άνθρωποι είναι ταγμένοι ή μπορούν να δημιουργήσουν μια οικογένεια αλλά και άλλα παράλληλα, πιο προσωπικά θέματα, όπως το αίσθημα της ασφάλειας και της σιγουριάς, η ανάγκη να αγαπήσεις και να αγαπηθείς, η αναγκαιότητα να ανήκεις κάπου, η αίσθηση πως υπάρχει κάποιος να ακουμπήσεις. Η μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, έξυπνη και προσαρμοσμένη στη δική μας  πραγματικότητα, συντελεί στη ροή του κειμένου και την οικειοποίηση των ηρωίδων.

Ο Γιώργος Σουλεϊμάν, μετά την εξαίρετη «Ουρανία» του, μετέφερε όλη αυτήν την ευαισθησία του κειμένου στη σκηνή, με καθοριστικούς συμβολισμούς του περιεχόμενου του: οριοθέτησε την οικογενειακή ζωή και τον «κλειστό» χαρακτήρα της μέσα στο τετράγωνο σκηνικό πλαίσιο, φώτισε χαμηλά και «από μέσα» τις κρυφές σκέψεις, τα προσωπικά συναισθήματα και τις ανομολόγητες παραδοχές  των ηρωίδων του έξω από το κοινωνικό πλαίσιο, έλαμψε τους τρεις σκηνικούς τόπους συνάντησής τους, απογύμνωσε ευφάνταστα και σταδιακά από σκηνικά αντικείμενα  τη σκηνή και τις ψυχές τους. Η μια σκηνή προετοιμάζει την άλλη, έτσι ώστε η εναλλαγή σκηνικού περιβάλλοντος να αποκτά οντότητα και λόγο ύπαρξης μέσα στην ίδια την παράσταση και να γίνεται μέρος της, προσδίδοντας της ρυθμό και αμεσότητα.

Η Ελένη Καστάνη και η Ευγενία Σαμαρά, στους ρόλους «μάνας»-«κόρης», αναπτύσσουν μια ιδιαίτερη σκηνική χημεία μεταξύ τους, διαμορφώνοντας ένα  δίπολο του ίδιου μαγνήτη: είναι η στιβαρότητα της σπουδαίας Ελένης Καστάνη με τη δροσιά της Ευγενίας Σαμαρά που συναντώνται και αλληλοσυμπληρώνονται, συγκεντρώνοντας και αναδεικνύοντας όλα αυτά τα στοιχεία που θα βγάλουν βήμα-βήμα τα εισαγωγικά από την σχέση τους. Η ερμηνεία τους, αποπνέει φυσικότητα και ειλικρίνεια, δημιουργώντας ατμόσφαιρα γλυκιάς μελαγχολίας. Είναι πραγματικά σαρωτικός ο  τρόπος, που η Ελένη Καστάνη διαχέει στην ατμόσφαιρα αυτήν την αδιόρατη πίκρα της Εσπεράνσας με κωμικές απολήξεις και με πυροτεχνικά κωμικά ξεσπάσματα εδώ κι εκεί. Και είναι εξίσου εντυπωσιακή η επιδεξιότητα της Ευγενίας Σαμαρά , να σταθεί άξια δίπλα της και να συνδημιουργήσει αυτήν την πικρή ατμόσφαιρα, με τη νεανική ορμητικότητά της που δεν είναι ούτε ψεύτικη, ούτε επιτηδευμένη.  Η μεγάλη αλήθεια είναι, πως αυτή η υποκριτική χημεία μεταξύ των δύο, είναι αυτή που έκανε την παράσταση να ξεπεράσει και να υπερβεί τους σκοπέλους του μελοδραματισμού και της συναισθηματικής εκβίασης που ελλοχεύουν στο κείμενο.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εξαιρετικά τα φώτα της  Ζωής Μολυβδά Φαμέλη, διατηρώ τις ενστάσεις μου σε κάποιες σκηνικές και ενδυματολογικές λεπτομέρειες της Ηλένιας Δουλαδίρη (πχ το μικρό ψυγείο στην κουζίνα της μαμάς ή το επιβαλλόμενα παλιομοδίτικο, άχαρο φόρεμα της).

Μια πολύ όμορφη παράσταση, μια πολύ τρυφερή παράσταση, μια παράσταση που θα ταυτιστούν μάνες και κόρες. Μια παράσταση που στέκεται ευθύβολα και παίρνει θέση, στη διαμόρφωση των νέων δομών της οικογένειας, του κυττάρου της κοινωνίας. Και όπως σχολίασα και πριν, μια παράσταση που  ξεκινά με «εισαγωγικά» στις σχέσεις , για να τα πετάξει μετά στα σκουπίδια, σαν τις ανόρεχτες μελιτζάνες. Γιατί πλέον έχει ανακαλύψει τη συνταγή για τα πολύ νόστιμα κανελόνια…

Πληροφορίες για την παράσταση ΕΔΩ.