Κριτική: “Προδοσία” του Χάρολντ Πίντερ στο θέατρο Βρετάνια

Ο Πίντερ γνωρίζει από παύσεις. Διαρκείς παύσεις. Γνωρίζει και από ελλειπτικούς διαλόγους. Γνωρίζει να περιστρέφεται από μια αφήγηση χωρίς δράση. Ένα βαρετό ερωτικό τρίγωνο που αναπτύσσεται στα πισωγυρίσματα του χρόνου. Η ιστορία είναι απλή. Δύο παντρεμένα ζευγάρια και τρία πρόσωπα. Ο Τζέρυ, ο Ρόμπερτ και η Έμμα. Όλοι κινούνται ανάμεσα στην εξαπάτηση και τη διεκδίκηση. Ποιος θα εξαπατήσει περισσότερο τον άλλον αποκαλύπτοντας πρώτος την προδοσία του. 

Από την Άνοιξη του ’77 μέχρι τον Χειμώνα του ’68. Πικάντικες αποκαλύψεις, εξομολογήσεις και ψέμματα. Το ζήτημα δεν είναι η ερωτική προδοσία. Όλοι απατούν όλους. Ο Ρόμπερτ απατά την γυναίκα του Έμμα με άλλες γυναίκες, η Έμμα απατά τον σύζυγό της με τον καλύτερο του φίλο, Τζέρυ, και η γυναίκα του Τζέρυ μάλλον με κάποιον συνάδελφο της. Κανείς δεν είναι αθώος, όμως υπάρχουν στιγμές μέσα σ’ αυτά τα χρόνια που κατανοείς. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το κείμενο του Χάρολντ Πίντερ εστιάζει στην ανδρική φιλία, στην σημερινή μοντέρνα ορολογία -ίσως- να φωτίζεται με τη λέξη bromance. Δεν είναι απλώς μια ανδρική φιλία. Είναι κάτι παραπάνω. Οι άνδρες δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς, ενίοτε και πλατωνικά ερωτικούς. Αυτή η σχέση υποννοείται, κατά κάποιο τρόπο. Ο Ρόμπερτ στον εύστοχο μονόλογο του σημειώνει, όταν η Έμμα προτείνει να τους κάνει το τραπέζι μετά το σκοούτς, ότι δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι, αλλά κάτι παραπάνω, κι ότι οι γυναίκες δεν γίνεται να είναι παρούσες. Σημαντική εξέλιξη για τη συνάντηση των δύο αντρών μέσα από ένα άθλημα.

Άλλο ένα καίριο σημείο που θα ήθελα να σταθώ, είναι πως όταν η Έμμα αποκαλύπτει την ερωτική της σχέση με τον Τζέρυ, ο Ρόμπερτ της απαντά: Πάντα μου άρεσε ο Τζέρυ, θα μπορούσα να είχα σχέση μαζί του. Η απάντηση του διεγείρει τον πανικό στα ψέματα του. Τα ψέματα που αναζωπυρώνουν κι ουσιαστικά κυκλώνουν τροφοδοτώντας τη σχέση τους όλα τα χρόνια. Το έργο δεν είναι ύμνος στην ανδρική φιλία, είναι ύμνος στην κάθε προδοσία. Η προδοσία είναι και επαγγελματική, αφού οι άντρες εκτός από φίλοι είναι και συνεργάτες.

Στην παράσταση τώρα. 

Ο Αιμίλιος Χειλάκης παρ΄όλη την προσπάθεια της σκηνοθεσίας μοιάζει να μένει αδιάβαστος στο θέατρο του παραλόγου και πόσω μάλλον στο Πιντερικό σύμπαν. Οι διάλογοι φορτισμένοι με το μεσογειακό ταπεραμέντο, ψευτοσυναισθηματισμοί, εντάσεις και εκρήξεις. Αν για κάτι ευθύνεται ο Πίντερ είναι πως μας κληροδότησε έναν κόσμο ασάφειας και αποπροσανατολισμού, εμπνεόμενος από τον τρόπο αφήγησης του Μπέκετ. Η σκηνοθετική του αδυναμία έφτανε στα όρια της αμηχανίας. Ξένος με το αγγλικό χιούμορ, την ανάπτυξη και την παλινδρόμηση. Αν μια δυσκολία παρατηρείται στο κείμενο είναι ο εναλλαγές του τόπου και του χρόνου. Ο ήρωας γνωρίζει την αρχή και ο θεατής ο τέλος. Ο ίδιος στον ρόλο του Τζέρυ κινείται σε γραμμές υπερβολής, υπερκινητικότητας και υπερπαιξίματος. Θεωρώ πως δεν ήταν μια καλή του στιγμή. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Λάκης Λαζόπουλος στον ρόλο του Ρόμπερτ κινείται μεταξύ ειρωνίας, ηρεμίας και του παίζω αλλά και δεν παίζω. Υποδύομαι τον ρόλο ή τον εαυτό μου; Κάπου χάθηκε η στιβαρότητα του ήρωα μέσα από μια εντελώς αδιάφορη εικόνα. 

Η Αθηνά Μαξίμου ως Έμμα, ίσως είναι η πιο συνεπής, σε σχέση πάντα με το σύνολο. Ο ρόλος της ταιριάζει. Δίνει κάποια από τα στοιχεία της δυναμικής ηρωίδας. Αλλά κι εκείνη πέφτει φορές στην παγίδα της σκηνοθετικής γραμμής. 

Τα σκηνικά και τα φώτα λιτά δημιούργησαν τον τέταρτο ρόλο στις σχέσεις των ηρώων, πράγμα πολύ ενθαρρυντικό. Όσο για τα κοστούμια κράτησαν το ενδιαφέρον της εποχής. 

Συμπερασματικά, το πρόβλημα της παράστασης είναι η αποχή του κειμένου στον τρόπο της παρουσίασης. Μεταφράζεται και ελληνοποιείται και πρακτικά. Αισθάνθηκα ότι είδα τρία πρόσωπα από ένα κάδρο ελληνικής κοινωνίας, κι όχι από το κάδρο του Χάρολντ Πίντερ. 

Info: Τετάρτη & Κυριακή στις 19:00, Πέμπτη & Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο (διπλή παράσταση) στις 18:00 & 21:00 στο Θέατρο Βρετάνια (Πανεπιστημίου 7, 2108938111) / Κλείσετε τα εισιτήρια σας στο ticketmaster.gr