6 ερωτήσεις από τον σκηνοθέτη Κώστα Γάκη στην ηθοποιό Μαρία Παπαφωτίου για την παράσταση «Από την Αντιγόνη στη Μήδεια»

Το έργο του Κώστα Γάκη, «Από την Αντιγόνη στη Μήδεια», μιλάει για τη θέση της γυναίκας σε έναν σκληρά ανδροκρατούμενο κόσμο. Είναι ένα έργο – ύμνος για τη γυναίκα το οποίο φέρνει την τραγωδία κοντά στο κοινό με ένα διαφορετικό και σύγχρονο τρόπο, απαλλάσσοντάς την από τον στόμφο που συνήθως της προσδίδεται, δημιουργώντας γέφυρες με το σήμερα. Μια παράσταση – κατάδυση στα έγκατα της γυναικείας φύσης, όπως αυτή προκύπτει μέσα από δέκα εξέχουσες γυναικείες παρουσίες της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Η χρήση βιντεοπροβολών υψηλής αισθητικής με τοπία του Αιγαίου αλλά και με μια σπαρακτική εστίαση στις λεπτομέρειες των προσώπων των γυναικών, προσδίδει μια άγρια ομορφιά αλλά και ένα επιπλέον “βάθος πεδίου” στο θέαμα. Η παράσταση “Από την Αντιγόνη στη Μήδεια” συμμετείχε δυο φορές σε μεγάλα φεστιβάλ στην Νότιο Κορέα και σε πολλές πόλεις της Ελλάδας. Επίσης παίζεται για σχολεία (γυμνάσια-λύκεια) έχοντας τη σχετική έγκριση του Υπουργείου Παιδείας. Μετά το τέλος κάθε παράστασης, στο φουαγιέ του θεάτρου Άλφα.Ιδέα, μια ποιήτρια μοιράζεται με το κοινό αποσπάσματα από το έργο της. Σ’ αυτό το μέρος της βραδιάς μπορεί να παρευρεθεί κανείς χωρίς να έχει παρακολουθήσει την παράσταση και χωρίς κόστος. 

Το έργο μας είναι ένα σκηνικό ποίημα για την γυναίκα. Στην παράσταση μας, έχω μόνο εγώ την τύχη να αναφέρω τους ποιητές που με σημάδεψαν. Εσένα, ποιος στίχος, ποιο ποίημα, ποιος ποιητής είναι αυτός έχει γράψει στην καρδιά σου;

Θα σε πάω πολύ πίσω… Είμαι 15 χρονών στη γιορτή του σχολείου μου με αφιέρωμα στο Γιώργο Σεφέρη… Θα απαγγείλουμε ποιήματα και περιμένουμε τη σειρά μας πίσω απ’ τις κουίντες. Στη σκηνή είναι το συγκρότημα. Η καθηγήτρια μουσικής με έναν μαθητή τραγουδούν σε ντουέτο τον γυρισμό του ξενιτεμένου. Αυτή είναι μια από τις πιο δυνατές και συγκινητικά φορτισμένες μνήμες της ζωής μου. Είχα τη σπάνια τύχη να τελειώσω ένα σχολείο με πλούσια καλλιτεχνική δραστηριότητα και ερεθίσματα που όχι μόνο δε στράγγιξαν τη φυσική μου κλίση αλλά την απογείωσαν. Ο Γιώργος Σεφέρης είναι ο ποιητής που άνοιξε πρώτος το κανάλι της ποιητικότητας μέσα μου κ ο στίχος από τον γυρισμό του ξενιτεμένου σε μουσική Μαρκόπουλου “Πώς θες να μπω σ’ αυτή τη στάνη? οι στέγες μου έρχονται ως τους ώμους…κ όσο μακριά και να κοιτάξω βλέπω γονατιστούς ανθρώπους…λες κάνουνε την προσευχή τους” μέχρι και σήμερα πλημμυρίζει την ψυχή μου δάκρυα. 

Στην αρχή της παράστασης, δίνουμε στους θεατές μας πολύχρωμα χαρτάκια να γράψουν και οι ίδιοι τα δικά τους ποιήματα για την γυναίκα. Από όλα αυτά τα αμέτρητα χαρτάκια που έχουμε μαζέψει ποιο αγαπάς πιο πολύ; 

Υπήρξε ένα χαρτάκι που έγραφε: προσπαθώ να είμαι η γυναίκα των ονείρων μου… αυτός ο αέναος αγώνας να επιβεβαιώσει η καθεμιά μας την ιδεατή εικόνα που έχει στο μυαλό της για το ποια πρέπει να είναι… αυτό το χαοτικό θέλω μιας ζωής φτιασιδωμένης εις βάρος της ζωής μας της αληθινής, της υπέροχης

Κάθε Σάββατο, μετά την παράσταση μας πραγματοποιείται στο φουαγέ του θεάτρου μας μία ποιητική βραδιά. Μια γυναίκα παρουσιάζει τα έργα της και τα ποιήματα της και έτσι προκύπτει μία ολόκληρη συζήτηση με τους θεατές μας που πραγματικά δεν θέλουμε να τελειώσει. Θυμάσαι να μας περιγράψεις μία έντονη στιγμή από αυτήν την συζήτηση; 

Mε συνταράσσει πάντα όταν μου έρχεται η έκπληξη από εκεί που δεν το περιμένω! Όταν ανοίγουν και μιλάνε άνθρωποι πιο εσωστρεφείς ή πιο απόμακροι. Όταν νιώθω πως υπάρχει στον κόσμο ελπίδα και η ζεστασιά ζει … λίγο κρυμμένη μέσα μας, αλλά ζει! Τις προάλλες ας πούμε ο Νικόλας που μας βοηθάει πολύ στο θέατρο, μας αφηγήθηκε μια ιστορία μια ανάμνησή του, τόσο γλυκιά… στο χωριό του στην Κέρκυρα λοιπόν τα μικρά παιδιά μάζευαν τις πυγολαμπίδες και φώτιζαν μ αυτόν τον μαγικό τρόπο τα σπίτια τους… έγινα για δέκα λεπτά ξανά 10 χρονών και τον ευχαριστώ! 

Ζούμε σε μία εποχή αντί-ποιητικη. Κι όμως εμείς προσπαθούμε να μιλήσουμε για τις ιδέες μας μέσα από την ομορφιά της ποίησης. Αυτό έχει επηρεάσει την καθημερινή σου ζωή και την στάση απέναντι στα πράγματα; 

Σε μια αντιποιητική εποχή δε λέω να αλλάξω το βασικό μου γνώρισμα και παραμένω πεισματάρα. Και επειδή απολαμβάνουμε πάντα και τις δυο όψεις του νομίσματος των γνωρισμάτων μας, θα σου πω ότι σε όλο αυτό το πάγωμα και την αδηφαγία απαντάω και απαντάμε παρέα πεισματικά θερμοκέφαλα και αντισυμβατικά με ποιητικότατη δικαιοσύνη, έρωτα, ζωή, φως, αντίσταση. Και αν υπάρχουν μέρες που με κατατρώνε τα σκοτάδια και οι δαίμονες σφίγγω ακόμα πιο δυνατά τα δόντια και συνεχίζω να προσπαθώ με όλο μου το αίμα να φέρω τούμπα την αγριότητα. Καμιά φορά με σκυμμένο το κεφάλι αλλά συνεχίζω… και όσο έχω τα δυο μου χέρια και τα δυο μου πόδια θα συνεχίζω. Για το θαύμα. 

Οι περισσότερες πρόβες – οι πιο καθοριστικές – δεν έγιναν στους 4 τοίχους ενός θεάτρου αλλά μέσα στην φύση, στην θάλασσα στα υπέροχα τοπία της Ικαρίας. Αυτό πώς σε έκανε να νιώσεις; 

Τίποτα σ αυτή την παράσταση δεν έγινε με τον κλασικό και ορθόδοξο τρόπο! αχαχαχαχα! Η Ικαρία, η αύρα της, ο παλμός της ήταν τα πρώτα μας υλικά και αυτά που στην ουσία μας έδωσαν την ελευθερία που χαρακτηρίζει την παράσταση, την επιστροφή στις αισθήσεις, στο φυσικό σώμα, στον άσκεφτο εαυτό. Δεθήκαμε, συνδεθήκαμε σαν ομάδα βαθιά και άρρηκτα. Είναι μεγάλη τύχη για μένα να ζω το θέατρο όπως το είχα και το έχω στα όνειρά μου …  

Παίζουμε την παράσταση μας, σε σχολεία μπροστά σε μάτια εφήβων. Πώς λειτουργεί για σένα αυτή η διαδικασία;  

Αποκαλυπτικά για τη διάνοια της νέας γενιάς, νοσταλγικά για τη δική μου χαμένη πρώτη νιότη, αναζωογονητικά για τη φλόγα και τη φρέσκια ανάσα που μας δίνουν. Η παράσταση διαφοροποιείται όσον αφορά στη δραματουργία της αλλά και στο στήσιμό της. Κάνει το μυαλό μας και το σώμα μας να εκρήγνυνται κάθε στιγμή. Αν και δεν έχω ακόμα τα δικά μου παιδιά, πάντα όταν απευθύνομαι σ’ αυτά μέσω της δουλειάς μας, έχω μεγάλη ανάγκη να είμαι καθαρή να είμαι εκεί με το καλύτερο των δυνατοτήτων μου, να μπορέσουν μέσα από τον κόσμο του θεάτρου να ανοίξουν, να ψάξουν, να διεκδικήσουν μια ζωή ελευθερίας και τόλμης. Να μη φοβηθούν.

Info: Παραστάσεις μέχρι 14 Απριλίου 2019 Σάββατο (21:15) και Κυριακή (19:00) στο θέατρο Άλφα.Ιδέα (Πατησίων 37 και Στουρνάρα 51, Αθήνα / Τηλ. 2105238742, 2105221444). Περισσότερα ΕΔΩ.

Δείτε επίσης