Βασίλης Καλφάκης στο Tetragwno.gr: «Στο έργο του Μουρσελά αντιλαμβάνομαι μία παραμόρφωση του σύγχρονου ανθρώπου»

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Βασίλης Καλφάκης, με αφορμή την επανάληψη της παράστασης «Μαχαίρι στο κόκαλο» μιλάει στο Tetragwno.gr για το κείμενο του Κώστα Μουρσελά, όσα επιδιώκει να φωτίσει και τι σημαίνει σήμερα μια sold out παράσταση.

Τι αντιλαμβάνεστε από το κείμενο του Κώστα Μουρσελά;
Αντιλαμβάνομαι μία παραμόρφωση του σύγχρονου ανθρώπου μέσα στους περίκλειστους τοίχους μιας αναπτυσσόμενης κοινωνίας. Αν μπορούμε να μιλάμε για κοινωνία υπό αυτές τι συνθήκες; Μία προδοσία στην αυθεντία της ψυχής προς όφελος του σχήματος «προσφορά και ζήτηση».

Τι επιδιώκετε μέσα από την παράσταση να φωτίσετε;
Να φωτίσουμε με τους συνεργάτες μου τον τραγέλαφο της ανθρώπινης υπόστασης. Αυτά τα φαινόμενα δεν είναι του χθες. Είναι γεννήματα του προηγούμενου αιώνα και έχουν απογειωθεί στο σήμερα του 21ου. Αν όλη αυτή η «αγοροπωλησία» του ανθρώπου φόβιζε πριν από 30 χρόνια τώρα πια έχει γίνει επίσημα κλάδος επαγγελματικής αποκατάστασης. Ο άνθρωπος ως «χαρωπή» παρουσία δεσπόζει σε κάθε μεγέθους οθόνη. Ο Μουρσελάς στο έργο του, τον βλέπει στα γεννοφάσκια της παρακμής του. Θα έλεγα πως επί σκηνής σταδιακά κατεδαφίζουμε αυτή την «χαρωπή» παρουσία. Και το γέλιο δεν απουσιάζει από όλη αυτή την διαδικασία.

Ποια προβλήματα που θέτει το έργο παραμένουν ανοιχτά και άλυτα;
Ένα θα πω: ότι όλα μεταφράζονται με βάση τον άξονα της αγοράς. Ας δούμε το σύστημα ένταξης στα πανεπιστήμια. Παιδιά τρέχουν σαν μανιασμένα άλογα κούρσας στοχεύοντας σε μία βαθμοθηρία άνευ προηγουμένου. Αλλά όχι για μία γνώση και εμπειρία μέσω διαλόγου, παρά μόνο για μία συσσώρευση από διπλώματα που καθιστά τον ίδιο τον άνθρωπο προϊόν προς πώληση. Δεν είναι τυχαίο πως η εκπαίδευση επισήμως και εδώ, παρέχεται ως προϊόν προς πώληση. Ο Μουρσελάς πενήντα χρόνια πριν στο έργο του καθιστά ως προϊόν « τον ίδιο μας τον άνθρωπο». Τον σύντροφο μας. Με πωλητές εμάς τους ίδιους. Αν αυτά είναι προβλήματα – γιατί για πολλούς μπορεί να μην είναι – καλό θα ήταν να σκύψουμε ξανά πάνω από την εξίσωση ..

Επανερχόμενος από μια επιτυχημένη θεωρητικά παράσταση, ποια συναισθήματα μεταφέρετε;
Κατά τα ψέματα γνωρίζουμε τη θέση μας μέσα στο αχανές θεατρικό τοπίο και κατ’ επέκταση τις επιλογές μας. Το να επιμένεις να εργαστείς πάνω σε ένα φάσμα δραματουργίας και να ερευνήσεις γύρω από αυτό γνωρίζοντας πολλές φορές ότι απομακρύνεσαι από τις επιταγές της αγοράς είναι μία επιλογή δύσκολη αλλά και ελπιδοφόρα. Σκοπός μας όλων και όχι μόνο των καλλιτεχνών οφείλει να είναι η ύπαρξη και η συνύπαρξη πολλών και διαφορετικών φωνών. Διαφορετικών ιστοριών. Ιστοριών παλιών ιδωμένων στο σήμερα. Μιλώντας για συναισθήματα, η μεγαλύτερη χαρά είναι να αντιλαμβάνεσαι πως η ιστορία σου έχει απίστευτες προεκτάσεις στο σήμερα μέσα από τις αντιδράσεις των θεατών. Ότι συναντάς τα μεγάλα θέματα που προεκτείνονται στο εδώ και τώρα.

Τι σημαίνει για εσάς μια επιτυχημένη παράσταση; Τα sold out είναι τελικά επιδιωκόμενος στόχος;
Να γεμίζει η πλατεία αντίκρυ σου είναι η μεγαλύτερη χαρά που μπορεί να σου συμβεί. Αλλά ακριβώς γιατί έχεις προετοιμάσει μία ιστορία να πεις στους θεατές. Μια ιστορία που πήρε σχήμα μέσα από χρόνο και αφοσίωση. Η οποία επαληθεύεται μόνο σε παρόντα χρόνο, στο τώρα και σε σχέση με τους θεατές. Ναι αυτή η από κοινού κοινωνία μέσα στο θέατρο είναι επιδιωκόμενος στόχος.

Σκηνοθετείτε, διασκευάζετε έργα και παίζετε. Απ’ όλες τις ιδιότητες σε ποια επιθυμείτε περισσότερο να εστιάσετε και γιατί;
Να παίζω. Αν γίνονται τα άλλα δύο είναι για να φτιάξουν διόδους για το παιχνίδι. Ο Σίλερ σε μια επιστολή του έγραφε «ο άνθρωπος παίζει όπου είναι άνθρωπος με την πλήρη σημασία της λέξης, και είναι μονάχα εκεί εντελώς άνθρωπος, όπου παίζει».

Πολλοί από τους νέους καλλιτέχνες κοπιάζουν καθημερινά για ένα καλύτερο μέλλον στο θέατρο. Ποια είναι η γνώμη σας για το θέατρο σήμερα;
Έχει πολύ ενδιαφέρον το ρήμα «κοπιάζουν». Ο κόπος και η δουλειά των ηθοποιών πάνω σε ένα υλικό που γεννοβολά την φαντασία, είναι ο μόνος και μεγάλος αγώνας. Μόνο αυτός θα τροφοδοτήσει το θέατρο που στεγνώνει μες στην ευκολία. Στην ευκολία των παροχών πολλές φορές. Και μιλώντας για ευκολία εννοώ για την ασυδοσία της χρήσης τους. Ως σχήμα είναι η τρίτη φορά που το αίτημα μας για επιχορήγηση απορρίφθηκε. Δες μπορούμε να δουλέψουμε ούτε με τα αυτονόητα που σε μια χώρα της Ευρώπης θα ήταν ήδη κεκτημένα. Κατά τα ψέματα, το θέατρο δεν έχει ανάγκη εμάς. Το θέατρο έχει ανάγκη τους θεατές. Η παρουσία τους είναι η προϋπόθεση της θεατρικής πράξης.

Και εκεί οι καλλιτέχνες παίρνουν την ευθύνη των πράξεων τους. Το θέμα είναι τι ιστορίες τους λες. Για μένα παραστάσεις όπως το «Θα έχει τα μάτια σου» ή «Η Νύχτα λίγο πριν τα δάση» που δόθηκαν με απόθεμα τεράστιου ψυχικού πλούτου και χωρίς την στήριξη της πολιτείας, σε μικρές αίθουσες μες στα Εξάρχεια και την Κυψέλη, μεγαλύνουν το φαινόμενο του θεάτρου. Προσωπικά με γεμίζουν ελπίδα.

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την υποκριτική;
Αυτό δεν ξέρω αν το αποφασίζεις. Απλά γίνεται. Μέσα σου αρχικά. Και είναι ωραίο να μην επεξηγείται. Η ερώτηση θα ήταν ωραία σε σχέση με την θέση του θεάτρου στην Ελλάδα σήμερα: «Πώς αποφασίσατε να συνεχίζετε με την υποκριτική;»

Πού στοχεύετε να φτάσετε;
Ε μα πού αλλού; Στο φεγγάρι!

INFΟ Πρεμιέρα 21 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο 104. Παραστάσεις: Σάββατο 18:15 και Κυριακή 21:00 Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό: 15 ευρώ Φοιτητικό/ανέργων: 10 ευρώ. Ατέλεια ηθοποιών – σπουδαστών καλλιτεχνικών σχολών: 8 ευρώ. Διάρκεια: 70 λεπτά Εισιτήρια στο more.com

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, Χ (twitter) και instagram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.