Δεν υπάρχει «αλλά…». Είμαστε μαζί με όποιον και όποια βρίσκει το θάρρος να μιλήσει. «Τώρα;». Nαι ΤΩΡΑ. «Μα εγώ πιστεύω πως αφού δε μίλησε τότε…». ΔΕ ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ο καθένας που από την ασφάλειά του και τη σιγουριά του, κρίνει. Όποιος βίωσε κακοποίηση – κάθε είδους, όποιος μιλήσει ανοιχτά για αυτό, όποτε και να το κάνει, θα μας βρει δίπλα του. Και απέναντί του θα μας βρουν όσοι εκμεταλλεύτηκαν την εξουσία τους, όσοι διαφθείρουν τη δουλειά μας, όσοι θεωρούν πως μπορούν ανενόχλητοι να ασκούν βία σε άλλους.
Να σας πω και κάτι; Πολλοί από αυτούς τους «ανθρώπους», οι περισσότεροι από αυτούς τους «καλλιτέχνες» που για χρόνια συμπεριφέρονταν σαν να δικαιούνται να ασκούν την εξουσία τους, θεώρησαν οι ίδιοι για τους εαυτούς τους πως είναι οι καλύτεροι. Πως σαν αυτούς δεν έχει. Πως τέτοια ταλέντα δεν ξαναγεννήθηκαν – βοήθησαν όπως συμβαίνει συνήθως και οι καλές παρέες και οι πάντα πρόθυμοι αυλοκόλακες – πως είναι οι μοναδικοί. Πίστεψαν, λοιπόν, πως έχουν κάθε δίκιο να κάνουν ό,τι θέλουν, όπως το θέλουν, όποτε το θέλουν, σε όποιον θέλουν και πως το όνομά τους θα τους προστατεύει πάντα από όποιον μπορεί να αντιδράσει σε αυτούς. Επένδυσαν στο ταλέντο τους, στη δύναμη του ονόματός τους και στο φόβο των άλλων.
Ας τα πάρουμε ένα ένα. Πρώτον, σε σένα που πιστεύεις τον εαυτό σου ως «τόσο ταλαντούχο» έχω να πω, ότι όταν υπάρχει στον πλανήτη αυτόν η Meryl Streep, οι υπόλοιποι καλό είναι να σιωπούμε. Σε μια πολύ μικρή χώρα, για μερικές δεκαετίες μπορεί να έπαιξες καλά κάποιους ρόλους και να σε ξέρουν κάποιες χιλιάδες κόσμου. Ξεκαβάλα τώρα. Δεύτερον, θα έπρεπε, «εξαιρετικά ταλαντούχε μου», να έχεις μάθει ήδη από τη φύση της δουλειάς σου και από τα κείμενα που έπαιξες, πως όλα είναι εφήμερα, πράγμα που ισχύει και για τη «δύναμη του ονόματός σου». Φαντάζομαι ήδη έχεις πάρει μυρωδιά πόσο ισχύει αυτό. Τρίτον, ο φόβος μάλλον παύει σιγά σιγά να υπάρχει στο πρόσωπό μας και έρχεται σε πρόσωπα σαν το δικό σου. Αργεί μεν, αλλά έρχεται. Το τοπίο αλλάζει. Οι άνθρωποι αρχίζουν να μιλούν, να μαθαίνουν πως θα σε αντιμετωπίσουν, πως θα αποκρούσουν τη βία σου. Φόβο πρέπει να νιώθεις πια εσύ και οι όμοιοί σου. Φόβο πως θα σε βρούμε, πως σε καταλάβαμε, πως έχασες.
Εύχομαι να πάνε σπίτια τους όσοι δεν λένε να τα εμπεδώσουν όλα αυτά. Εύχομαι και νομικά να βρουν τα θύματα δικαίωση και οι θύτες την τιμωρία που τους αξίζει. Να μείνουν μόνο όσοι ξέρουν να δουλεύουν με αγάπη, με σεβασμό, με ταπεινότητα. Και στο θέατρο και σε όποια άλλη δουλειά οι άνθρωποι να έχουν το θάρρος να μιλήσουν.
*O Λάζαρος Βαρτάνης είναι ηθοποιός και σκηνοθέτης.