Με αφορμή το θέμα που προέκυψε αυτές τις ημέρες, όσο αφορά την διάθεση της ταινίας «Ευτυχία» του Άγγελου Φραντζή στο διαδίκτυο και χωρίς την άδεια της εταιρείας παραγωγής (Tanweer Productions) σκέφτηκα κατά πόσο είναι σωστό αυτό που όλοι μας λίγο ή πολύ έχουμε κάνει, να κατεβάζουμε, δηλαδή, ταινίες από το internet.
Τις προηγούμενες ημέρες κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η συγκεκριμένη ταινία «έχει ανέβει». Μια ταινία που έκανε τρομερή επιτυχία και όχι άδικα, αφού τόσο η σκηνοθεσία και το σενάριο όσο και οι ερμηνείες της είναι εξαιρετικές.
Είναι λογικό ο κόσμος να θέλει να την δει αν αναλογιστούμε και τις παρούσες συνθήκες, τότε τίποτα δεν μοιάζει λάθος. Κι όμως, κατά πόσο είναι νόμιμο να κατεβάζουμε ταινίες και το σημαντικότερο κατά πόσο είναι σωστό;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο κύκλος μιας ταινίας ακολουθεί μια διαδρομή. Η εταιρεία παραγωγής συνεργάζεται με μια εταιρεία διανομής, κάποιες φορές μπορεί να είναι και η ίδια, και έτσι, έχουμε την προβολής της στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Μετά την ολοκλήρωση των προβολών της δημιουργούνται κάποια ψηφιακά αντίτυπα (DVD) τα οποία προμηθεύονται, έναντι αμοιβής, τα καταστήματα ενοικίασης ταινιών (videoclub) και υπάρχουν και επιλεγμένα σημεία πώλησης όπου ο θεατής μπορεί να τα αγοράσει.
Σε όλη αυτή την διαδρομή, εκτός των βασικών συντελεστών μια ταινίας, μερίδιο στην πίτα από τα έσοδα βγαίνει και για εργαζόμενους που ούτε περνάει από το μυαλό μας ότι μπορεί να επηρεάζονται. Μια αλυσίδα ανθρώπων από τον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς μέχρι τον υπάλληλο στα ταμεία των κινηματογράφων ή του videoclub.
Σκεφτείτε, τώρα, όλος αυτός ο κύκλος να διακόπτεται, γιατί πολύ απλά δεν πάω σινεμά να δω μια ταινία, αλλά περιμένω να ανέβει για να την κατεβάσω. Ούτε, βέβαια, κάθομαι να την νοικιάσω. Για πιο λόγο; θα περιμένω να την δω «πειρατικά».
Όσο δελεαστικό κι αν ακούγεται αυτό αναρωτιέμαι συχνά αν ο λόγος που συμβαίνει είναι ότι πραγματικά θέλω να δω μια ταινία, αλλά αδυνατώ να καταβάλω το αντίτιμο.
Συν το γεγονός ότι μπορεί και να νιώθω συμπάθεια για όλους αυτούς τους ανθρώπους που κάθονται και ανεβάζουν ταινίες στο internet. Είναι δηλαδή μια πράξη επαναστατική;
Εδώ να πούμε πως οι άνθρωποι που ασχολούνται με την αντιγραφή και την παράνομη διάθεση ταινιών μόνο… Ρομπέν Δασών της 7ης τέχνης δεν τους λες. Έχουν έσοδα και μάλιστα πολλά.
Στοιχεία που έχει καταγράψει στο παρελθόν η Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος μαζί με την Εταιρία Προστασίας Οπτικοακουστικών Έργων κατατάσσουν την Ελλάδα δεύτερη στην παράνομη διακίνηση στην Ευρώπη και τρίτη σε όλο τον κόσμο.
Κάποια στιγμή είχαν πραγματοποιηθεί και ποινικές κυρώσεις σε μέλη ιστοσελίδας που προωθούσε το παράνομο downloading και μέχρι να ολοκληρωθεί η ερεύνα εντόπισαν κέρδη πολλών χιλιάδων ευρώ. Υπάρχει και κάτι άλλο όμως, που πρέπει να σκεφτούμε.
Οι δημιουργοί, είτε έχει να κάνει με κινηματογράφο είτε με μουσική ή οποιοδήποτε άλλο είδος τέχνης καταθέτουν χρόνο, κόπο, τον ίδιο τους τον εαυτό. Το να μην αμείβονται για το έργο τους είναι μια πράξη αήθης και επικίνδυνη. Ο λόγος είναι ότι εκτός των εσόδων που χάνονται και δημιουργείτε ένα επισφαλές εργασιακό πλαίσιο, η νοοτροπία της νωθρής λογικής «γιατί, να το πληρώσω αφού το έχω τζάμπα» κρύβει μια στάση που τείνει να συμπυκνώσει μια ολόκληρη στάση ζωής.
Μιας υποκουλτούρας που απαξιώνει τόσο τους καλλιτέχνες όσο και το έργο τους. Και κατά συνέπεια δημιουργεί μια νέα τάση που συνιστά εκτός από παράνομη δραστηριότητα, αλλά και μια ιδιαίτερα ανασφαλή πραγματικότητα γύρω από την τέχνη.
Το να πάμε στον κινηματογράφο ή στο θέατρο και να πληρώσουμε εισιτήριο, να αγοράσουμε ένα CD ή ένα βιβλίο είναι μια συμπεριφορά βαθιά πολιτική, έχει να κάνει με τον τρόπο που επιλέγουμε να βλέπουμε τις καταστάσεις γύρω μας και, φυσικά την στάση που υιοθετούμε ως άνθρωποι απέναντι στην ίδια την ζωή.