Λυδία Τζανουδάκη: Διεκδικούμε καλύτερους όρους για την τέχνη μας και το επάγγελμά μας
Η ηθοποιός Λυδία Τζανουδάκη είναι ένα νέο, ταλαντούχο κορίτσι που έχει καταφέρει με σκληρή δουλειά και προσεκτικά βήματα να έχει στο ενεργητικό της πολύ σημαντικές συνεργασίες. Λίγο πριν το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και την παράσταση «Η ιστορία του γάτου που έμαθε σε ένα γλάρο να πετάει» του πρόωρα χαμένου Λούις Σεπούλβεδα εκφράζει την πεποίθηση της πως η τέχνη βρίσκει πάντα τον δρόμο της.
Κυρία Τζανουδάκη, ο δεύτερος κύκλος του μιούζικαλ «Into the Woods» του Τζέιμς Λαπάιν, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μπογδάνου ήταν να ξεκινήσει μέσα Μαΐου. Τα θέατρα έκλεισαν και κατά συνέπεια οι παραγωγές αναβλήθηκαν. Περιμένατε να πάρει τέτοιες προεκτάσεις η πανδημία;
Για να είμαι ειλικρινής δεν ήξερα τι να περιμένω, και ακόμη δε γνωρίζω τι προεκτάσεις μπορεί να πάρει μια πανδημία. Θέλω να πιστεύω πως με τον καιρό η επιστημονική κοινότητα, θα έχει περισσότερα στοιχεία για την οριστική αντιμετώπιση της κατάστασης.
Υπάρχουν σκέψεις αν θα πάει το έργο του χρόνου;
Πριν από το δεύτερο κύκλο παραστάσεων Μαΐου υπήρχε η πρόθεση να συνεχίσουμε και του χρόνου, και αυτή η πρόθεση παραμένει. Ωστόσο λόγω της συνθήκης της πανδημίας είμαστε όλοι σε κατάσταση αναμονής.
Όλο και περισσότερα θέατρα προβάλουν διαδικτυακά τις παραστάσεις τους. Αυτό έχει πυροδοτήσει συζητήσεις μεταξύ καλλιτεχνών κατά πόσο είναι σωστό κι αν εξυπηρετεί την θεατρική πράξη. Εσάς ποια είναι η γνώμη σας;
Δεν είναι άσπρο ή μαύρο. Προσωπικά μου έλειψε το θέατρο αυτό το διάστημα και χαίρομαι που υπήρξε η δυνατότητα να δούμε παραστάσεις διαδικτυακά. Επίσης, βρήκα σπουδαία την ευκαιρία να δω παραστάσεις του εξωτερικού που δε θα έβλεπα διαφορετικά, ούσα στην Ελλάδα. Δε θα έλεγα όμως ότι η διαδικτυακή προβολή αυτή καθεαυτή είναι το πρόβλημα. Το θέμα είναι πώς μπορούμε να υπάρξουμε και να συνυπάρξουμε μετά από αυτή την εμπειρία, καλλιτέχνες και κοινό. Είναι πολύ σημαντικό να ανακινούνται συζητήσεις γιατί φέρνουν στην επιφάνεια την πληθώρα ζητημάτων που έχει να διαχειριστεί ο χώρος των καλλιτεχνών. Μακάρι να είναι η ευκαιρία για έναν ουσιαστικό συντονισμό εκ μέρους μας.
Θεωρείτε ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή θεατρικής πραγματικότητας με τις βιντεοσκοπημένες παραστάσεις ή είναι μια προσωρινή κατάσταση;
Θεωρώ ότι η φύση της θεατρικής πράξης απαιτεί μια «συνωμοσία» ανάμεσα σε ηθοποιούς και κοινό. Αν πρέπει να ανακαλύψουμε μία ακόμη διάσταση για να υπάρξουμε, θα το κάνουμε. Για μένα είναι σημαντικό να σκεφτούμε και να προτείνουμε πράγματα πέρα από τις βιντεοσκοπήσεις. Και φυσικά να μην το κάνουμε κατά μόνας, ούτε χωρίς την αρωγή της πολιτείας.
Ανήκετε στην γενιά των ηθοποιών που ήρθαν αντιμέτωποι με οικονομική κρίση, μνημόνια και τώρα με μια παγκόσμια πανδημία. Πόσο δύσκολο είναι για ένα νέο καλλιτέχνη να βρει δουλειά, σήμερα;
Είναι δύσκολο να θέλεις να εργαστείς και να μη βρίσκεις δουλειά, ή να εργάζεσαι και να μην πληρώνεσαι, ή να σε κοροϊδεύουν ότι υπάρχουν θέσεις εργασίας ενώ στην πραγματικότητα γίνονται οντισιόν για τα μάτια του κόσμου. Κανένας όμως δεν έζησε σε απόλυτα ευνοϊκές εποχές. Και κανένας δε θα μας σταματήσει από το να διεκδικούμε καλύτερους όρους για την τέχνη μας και το επάγγελμά μας.
Με αφορμή την καταβολή του επιδόματος, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών διεκδίκησε παροχές. Μάλιστα, φαίνεται να υπάρχει ανταπόκριση από την πολιτεία. Πως σχολιάζετε αυτές τις πρωτοβουλίες;
Είναι σίγουρα καλοδεχούμενες πρωτοβουλίες αλλά δεν είναι πανάκεια. Ας μη γελιόμαστε, δε θα σώσουν την κατάσταση ένα ή δύο επιδόματα. Η πολιτεία οφείλει να οργανώσει ένα πλάνο για τον πολιτισμό, δεν γίνεται μονίμως να τον αντιμετωπίζει ως «παρεμπιπτόντως». Φυσικά έχουμε κι εμείς ευθύνη, όπως και το σωματείο με τη σειρά του, το οποίο χρειάζεται να μετουσιωθεί σε έναν χώρο υγιούς συζήτησης και συσπείρωσης των καλλιτεχνών, ώστε να διεκδικήσουμε επιτέλους αξιοπρεπείς όρους για την εργασία μας.
Το καλοκαίρι θα σας βρει στην Πειραιώς 260 και στο έργο «Η ιστορία του γάτου που έμαθε σε ένα γλάρο να πετάει» του Λούις Σεπούλβεδα και σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Πείτε μας δυο λόγια για το έργο
Το έργο αφορά στην αλληλεγγύη , την αγάπη και την εμπιστοσύνη που δείχνουμε ο ένας στον άλλον, παρά τις διαφορές μας. Ο σκηνοθέτης μας, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ξεκίνησε με την πρόθεση, να παιχτεί αυτή η παράσταση σε δομές αλληλεγγύης και προσφυγικούς καταυλισμούς, πέρα από το φεστιβάλ. Σε αυτό το σημείο θεωρώ σημαντικό να αναφέρω ότι ο συγγραφέας του έργου Λουίς Σεπούλβεδα, εξαιτίας αυτής της πρόθεσης, είχε δώσει δωρεάν τα δικαιώματα και δε δεχόταν να πάρει χρήματα, παρόλο που θα γινόταν στα πλαίσια ενός μεγάλου φεστιβάλ. Για μένα είναι σημαντικό αυτό το έργο, γιατί ο Σεπούλβεδα είναι μία μοναδική περίπτωση ανθρώπου και η ζωή όπως και το συνολικό έργο του είναι -θα μπορούσαμε να πούμε ποιητικά, μια εμπνευσμένη αφήγηση.
Ευχή όλων μας είναι το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου να πραγματοποιηθεί. Από τη μια οι υπεύθυνοι του Φεστιβάλ είναι αισιόδοξοι, από την άλλη εκδηλώσεις και συναυλίες ακυρώνονται. Εσείς τι πιστεύετε ότι θα γίνει;
Ειλικρινά δεν ξέρω. Ακόμη όμως κι αν ακυρωθεί το φεστιβάλ, έχει σημασία για όλους εμάς τους συντελεστές του έργου του Σεπούλβεδα, να πραγματοποιηθεί η παράσταση. Αυτό το έργο έχει ένα χαρακτήρα αλληλεγγύης , που δεν πρέπει να πάει χαμένο. Ίσως επειδή ο Σεπούλβεδα χάθηκε τόσο ξαφνικά εξαιτίας της νόσου του κορονοϊού, νιώθω πως κάνοντας αυτή την παράσταση, θα είναι εκ μέρους μας ένας φόρος τιμής προς εκείνον. Έναν άνθρωπο που κρατούσε μια ευαίσθητη και επαναστατική στάση απέναντι στη ζωή ως καλλιτέχνης αλλά κυρίως ως πολίτης.
Κλείνοντας, αν μπορούσατε να μεταφερθείτε στις σελίδες ενός βιβλίου και να γίνετε η ηρωίδα του, ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;
Η κοκκινοσκουφίτσα! Η ελευθερία κινήσεων, οι αινιγματικές συναντήσεις, η συνύπαρξη με την τρίτη ηλικία, κοινώς τη γιαγιά της κοκκινοσκουφίτσας, εν όψει καραντίνας φαντάζουν πιο γοητευτικά από ποτέ!