Μαίρη Μηνά: Είχα μεγάλη άρνηση να αποδεχθώ ότι απειλούμαστε τόσο σοβαρά

Η Μαίρη Μηνά είναι μια ηθοποιός που είναι αδύνατον να την δεις πάνω στην σκηνή και να μην σου τραβήξει την προσοχή. Από το «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» που διεκόπη λόγω της πανδημίας θα την δούμε στην Επίδαυρο, στο έργο «Ιφιγένεια η εν Ταύροις». Δηλώνει συγκινημένη από την ανταπόκριση του κοινού στις διαδικτυακές παραστάσεις, τονίζει όμως, πως τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ζωντανό θέατρο.

Κυρία Μηνά, παίζατε στην παράσταση «Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι» του Τενεσί Ουίλιαμς σε σκηνοθεσία του Γιώργου Παπαγεωργίου που διακόπηκε. Όταν ξεκίνησε η πανδημία, πιστεύατε ότι θα έχει τέτοιο αντίκτυπο και στην ελληνική πραγματικότητα; 

Όχι, η αλήθεια είναι πώς δεν περίμενα καθόλου αυτό το φαινόμενο του κορονοϊού να πάρει τέτοια έκταση. Αντιστεκόμουν και είχα μεγάλη άρνηση να αποδεχθώ ότι απειλούμαστε τόσο σοβαρά. Κοιτώντας τώρα πίσω στο χρόνο δεν ξέρω αν ήμουν αφελής ή αν κάπως έτσι πάνε τελικά τα στάδια της διαχείρισης ενός τόσο μεγάλου και δύσκολου γεγονότος. Πάντως, και όσον αφορά το “Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι”, όλα ήρθαν πολύ απότομα. Δεν προλάβαμε καν να “αποχαιρετίσουμε” την παράσταση μας ούτε και ο ένας τον άλλο. Την μια μέρα παίζαμε σε γεμάτο θέατρο και την επόμενη βρεθήκαμε ο καθένας εγκλωβισμένος στα τετραγωνικά του μέτρα. 

Με δεδομένο ότι φέτος το τοπίο είναι θολό και κανείς δεν γνωρίζει πότε θα ανοίξουν τα θέατρα, υπάρχουν σκέψεις αν το έργο θα πάει για δεύτερη χρονιά;

Καταλαβαίνω και ξέρω ότι όλων η πρόθεση είναι να επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα τόσο επαγγελματικά και συλλογικά όσο και προσωπικά. Από κει και πέρα επειδή όντως το τοπίο είναι θολό και είναι χιλιάδες τα πράγματα που πρέπει να συνυπολογιστούν, δεν μπορώ παρά μόνο εικασίες να κάνω. Σίγουρα υπάρχει η πρόθεση και η επιθυμία να ξαναπάει το έργο όταν ανοίξει το πεδίο αλλά αυτό είναι κάτι που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Προσωπικά θα το ήθελα πολύ ώστε να κλείσει ομαλά ένας κύκλος που βίαια διεκόπη.

Βλέπουμε πολλές παραστάσεις να ανεβαίνουν διαδικτυακά. Μάλιστα, το Θέατρο Τέχνης έχει ορίσει μία τιμή για τις νέες παραγωγές. Ποια είναι η άποψή σας;

Προσωπικά θεωρώ αυτό το κίνημα της προσφοράς πολύ συγκινητικό. Είναι σαν να ανάβει ένα φως που υπενθυμίζει πως είμαστε εδώ. Σίγουρα τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ζωντανό θέατρο και αυτό που συντελείται κατά τη διάρκεια μιας παράστασης. Η ενέργεια που συσσωρεύεται και συνδημιουργείται από τον κοινό παλμό των θεατών και των καλλιτεχνών είναι κάτι το αναντικατάστατο. Παρ’ όλα αυτά αυτές οι βιντεοσκοπήσεις και η προσφορά τους γίνεται για να στηρίξει εργαζομένους και θεσμούς για του οποίους το κρατικό σύστημα ενδεχομένως δεν μερίμνησε ανάλογα καθώς και για να μας δώσει λίγη πνευματική τροφή αυτές τις μέρες που κυλάνε σαν γιαπωνέζικο βασανιστήριο.

Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα που έχει προκύψει, βλέπουμε ότι μία μερίδα του κοινού ανταποκρίνεται πολύ θετικά. Πιστεύετε ότι μπαίνουμε σε μία νέα εποχή όσον αφορά τη βιντεοσκόπηση των παραστάσεων;

Αυτή η θετική ανταπόκριση για μένα σημαίνει ότι ο κόσμος διψάει και δεν μπορεί να αποβάλλει την ανάγκη του για την εμπειρία που του προσφέρει το θέατρο και γενικά οι παραστάσεις. Η αλλαγή που ίσως φέρει αυτή η συνθήκη θα ήταν μια επιπλέον σκέψη και επένδυση στο πώς καταγράφεται ένα αρχειακό υλικό, πώς βιντεοσκοπείται και πώς μοντάρεται ώστε να μπορεί να αντιπροσωπεύει όσο το δυνατόν περισσότερο την ποιότητα μιας παράστασης αλλά δεν μπορώ με τίποτα να θεωρήσω ότι εξαιτίας αυτής της ειδικής περίστασης περάσαμε στην εποχή όπου το θέατρο γίνεται μια online μοναχική δραστηριότητα. Ήταν μια ευκαιρία να μοιραστούμε και να παρακολουθήσουμε παραστάσεις που πριν δεν είχαμε την δυνατότητα άλλα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι αυτό  η νέα τάξη πραγμάτων. Βέβαια θα μου πεις τίποτα δεν είναι αυτονόητο σε αυτή τη χώρα (και σε αυτή τη ζωή γενικά !), και δεν ξέρω πότε και πώς τα θέατρα θα ξαναπάρουν φόρα, σίγουρα τα πράγματα δεν είναι ευοίωνα αν κρίνει κανείς από τον αγώνα που δίνουν καθημερινά οι άνθρωποι σε αυτή τη αλλοπρόσαλλη συνθήκη που ζούμε που παλεύουν για τα αυτονόητα και τα δεδουλευμένα τους και συναντάνε τοίχο. Παρ’ όλα αυτά εγώ προσωπικά -και δεν είμαι μόνη- κουράστηκα να νιώθω τρομοκρατημένη  και ευνουχισμένη, υπάρχει σίγουρα κι άλλος δρόμος. Και μένει να φανεί.

Έχει προκύψει ένα ολόκληρο θέμα σχετικά με την καταβολή του επιδόματος των 800 ευρώ. Το Σ.Ε.Η. πήρε ξεκάθαρη θέση και προέβη σε ανάλογες κινητοποιήσεις. Σας βρίσκει σύμφωνη η γραμμή που έχει υιοθετήσει; 

Είναι πολλά τα σωματεία που ενεργοποιήθηκαν και υπήρξαν και τεράστιες ατομικές πρωτοβουλίες κινητοποίησης και αλληλεγγύης ώστε να διεκδικηθούν τα δικαιώματα του κάθε κλάδου που έχει πληγεί αλλά και για μεμονομένες παροχές βοήθειας. Αυτό αποκαλύπτει πως η ανάγκη συσπείρωσης είναι μεγαλύτερη απο ποτέ. Δεν υπάρχουν πια παρατάξεις και απαρχαιωμένοι συνδικαλισμοί. Είμαστε όλοι στην ίδια πλευρά και έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Ο διάλογος πρέπει να είναι ανοιχτός και άνευ προκαταλήψεων. Όταν με το καλό όλο αυτό τελειώσει είναι πολλά τα θέματα που πρέπει να πέσουν στο τραπέζι. Αυτή η συγκυρία ήρθε να φωτίσει πολλές ελλείψεις και αδυναμίες καθώς και το πού τελικά βρίσκεται η δύναμη. Εύχομαι να μην περασουμε εύκολα στη λήθη και στην ευκολία και να βγούμε πιο ενωμένοι από όλο αυτό.

Η ταινία «Ο Απόστρατος» του Ζαχαρία Μαυροειδή όπου συμμετέχετε έχει λάβει εξαιρετικές κριτικές και μάλιστα πήρε το βραβείο καλύτερου σεναρίου στα βραβεία Ίρις. Πως ήταν η εμπειρία σας από τα γυρίσματα;

‘Ηταν μια πολύ όμορφη εμπειρία, το κλίμα στα γυρίσματα ήταν ζεστό και ανθρώπινο όπως και η ίδια η ταινία άλλωστε. Είχε κάτι πολύ ιδιαίτερο, γλυκό και νοσταλγικό στην αφήγησή της και δεν είναι τυχαίο που πήρε βραβείο σεναρίου. Ο Ζαχαρίας είναι ένας άνθρωπος με έντονη ευαισθησία κάτι που ήταν πολύ έκδηλο και στην μεγάλη οθόνη, όλη η ταινία ήταν διαποτισμένη με αυτή την αρετή. Είμαι πραγματικά ευγνώμων και χαρούμενη που συμμετείχα σε αυτή τη δουλειά.

Σπουδές Κοινωνικής Λειτουργού, θέατρο για άτομα με ειδικές ανάγκες, μεταπτυχιακό στην δραματοθεραπεία και, φυσικά, υποκριτική. Όλα έχουν ως κέντρο τους τον άνθρωπο. Τι είναι αυτό που σας έστρεψε προς τα εκεί;

Δεν ξέρω, δεν υπεραναλύω τις επιλογές, περισσότερο προσπαθώ να αφουγκράζομαι που βρίσκομαι μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ποιά είναι η βαθύτερη ανάγκη μου. Όσο παραμένω συντονισμένη και κεντραρισμένη στον πυρήνα μου οι αποφάσεις και οι επιλογές είναι σαν να διαδέχονται η μια την άλλη σαν φυσικό επακόλουθο. Όσο κι αν μοιάζουν ασύνδετες για τη δική μου διαδρομή έχουν απόλυτη συνάφεια.

Το καλοκαίρι θα είστε στην παράσταση «Ιφιγένεια η εν Ταύροις» του Ευριπίδη στο ρόλο της κορυφαίας του χορού, σε σκηνοθεσία Γιώργου Νανούρη. Πως προέκυψε αυτή τη συνεργασία;

Με τον Γιώργο γνωριζόμαστε, μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνό μου και μου έκανε την πρόταση. Παρακολουθώ και εκτιμώ τη δουλειά του και του τρέφω και μεγάλη συμπάθεια σε ανθρώπινο επίπεδο, οπότε η χαρά μου ήταν μεγάλη. Επίσης είναι η πρώτη του απόπειρα να αναμετρηθεί σε μια μεγαλύτερη κλίμακα όπως είναι η Επίδαυρος και με τιμά βαθειά η εμπιστοσύνη που μου έδειξε προσκαλώντας με να συμμετέχω σε αυτή τη δουλειά – που είναι και για τον ίδιο ένα στοίχημα- και με μια τόσο αξιόλογη ομάδα.

Όλοι ευελπιστούμε να πραγματοποιηθεί το Φεστιβάλ Αθηνών και σε αυτό επιμένει η καλλιτεχνική του διευθύντρια, Κατερίνα Ευαγγελάτου. Από την άλλη πληθαίνουν οι φωνές που λένε ότι αυτό είναι ανέφικτο. Εσάς ποια είναι η γνώμη σας; θα γίνει το Φεστιβάλ;

Δεν έχω ιδέα. Είμαι κι εγώ μετέωρη και αναμένω για κάποια επίσημη ανακοίνωση. 

Κλείνοντας, αν μπορούσατε να μεταφερθείτε στις σελίδες ενός βιβλίου -ειδικά αυτήν την εποχή- και να γίνετε η ηρωίδα του, ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;

Τα μόνα που μου έρχονται και μου προκαλούν κάποια παρηγοριά αυτή την συγκεκριμένη εποχή είναι ο Εκκλησιαστής και η Ασκητική του Καζαντζάκη. Από ένα τέτοιο σύμπαν θα ήθελα να ξεφυτρώσω με αυτή τη δύναμη και με αυτή την απλότητα.

“Ας ενωθούμε, ας πιαστούμε σφιχτά, ας σμίξουμε τις καρδιές μας, ας δημιουργήσουμε εμείς, όσο βαστάει ακόμα η θερμοκρασία τούτη της Γης, όσο δεν έρχουνται σεισμοί, κατακλυσμοί, πάγοι, κομήτες να μας εξαφανίσουν, ας δημιουργήσουμε έναν εγκέφαλο και μιαν καρδιά στη Γης, ας δώσουμε ένα νόημα ανθρώπινο στον υπερανθρώπινον αγώνα! […]”