Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις και το δικαίωμα της διεκδίκησης των καλλιτεχνών να αντιμετωπίζονται ισότιμα ως προς το επάγγελμα τους, μίλησα με την αγαπημένη στιχουργό των μεγάλων επιτυχιών Όλγα Βλαχοπούλου η οποία διαμένει μόνιμα στη Δράμα. Στη συζήτηση αυτή όμως δεν μείναμε μόνο σε αυτό αλλά και στη γενικότερη αντιμετώπιση των στιχουργών. Μάλιστα, μου εκμυστηρεύτηκε μια προσωπική της εμπειρία που στάθηκε λόγος να γραφτεί το τραγούδι «Δεν κατάφερα».
Κυρία Βλαχοπούλου, τις τελευταίες ημέρες επικρατεί μία αστάθεια τόσο πολιτιστική, όσο και κοινωνική. Μετά τις τελευταίες δηλώσεις του Φοίβου Δεληβοριά για την «καθολική απαγόρευση των τραγουδιών» λόγω της έλλειψης σχεδίου των πνευματικών έργων, καθώς και της Δήμητρας Γαλάνη ότι «ψάχνουμε νέο υπουργό». Ποια είναι η δική σας άποψη;
Είναι αλήθεια πως η ιστορία έχει δείξει πολλές φορές το κακό της πρόσωπο απέναντι στην τέχνη. Δεν είναι η πρώτη φορά που απαξιώνεται και υποβιβάζεται, δημιουργώντας έτσι ένα πλαίσιο που κάνει την κρίση στον πολιτισμό, ακόμα εντονότερη σε ηθικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Ενώ, στην πραγματικότητα η τέχνη και ο πολιτισμός είναι αυτά που κρατούν το ηθικό μας ψηλά σε περιόδους κρίσης. Έχω σκεφτεί και προσωπικά αρκετές φορές ως λύση για να εισακουστούμε την καθολική απαγόρευση των έργων μας η αλήθεια. Αλλά αυτό απαιτεί και καθολική συμμετοχή και ομοφωνία που δυστυχώς δεν έχουμε. Και αυτό φάνηκε και σε ζητήματα που αφορούσαν και αφορούν τον κλάδο μας, μιας και αντιμετωπίζουμε σοβαρό πρόβλημα εδώ και πέντε χρόνια από την πτώχευση της ΑΕΠΙ και την συντριπτική καταπάτηση των πνευματικών μας δικαιωμάτων, με υπουργούς μέχρι και την σημερινή οι οποίοι έλαμψαν δια της απουσίας τους! Κοινώς «ήταν στραβό το κλίμα το έφαγε και ο γάιδαρος».
Πολλοί διερωτήθηκαν κατά πόσο η τέχνη μπορεί να μετουσιωθεί σε επάγγελμα και μάλιστα έγινε ένας αγώνας με αφορμή το επίδομα των 800€. Σας βρίσκει σύμφωνη αυτό;
Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο δεν θα ακούσετε ξανά μουσική, δεν θα δείτε καμία ταινία, δεν θα πάτε στο θέατρο, δεν θα θαυμάστε κανένα πίνακα σε κάποιο μουσείο. Μπορεί η τέχνη να φαντάζει σαν κάτι άυλο και να έχει έναν τέτοιο χαρακτήρα που την διαφοροποιείται από άλλους είδους επαγγέλματα, όμως υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που ζουν από αυτήν και έχουν ίσα δικαιώματα με οποιοδήποτε άλλο εργαζόμενο και έτσι ισότιμα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται.
Μπορεί αλήθεια ένας στιχουργός να ζήσει από το επάγγελμα του; Έχω την αίσθηση ότι έχει απαξιωθεί τόσο από τους ίδιους τους στιχουργούς, όσο και από το γύρω περιβάλλον. Μια ΕΔΕΜ αρκεί;
Όσο μπορούσε να ζήσει κάθε εργαζόμενος προ κρίσης που τα πράγματα ήταν ίσως καλύτερα έτσι μπορούσε να ζήσει και ένας καταξιωμένος στιχουργός ,ο οποίος είχε ενεργή συμμετοχή στην δικογραφία. Αυτήν την στιγμή που μιλάμε το μεγαλύτερο ποσοστό των στιχουργών της χώρας είναι, αν όχι στα όρια της φτώχιας, σε πάρα πολύ δύσκολη θέση Και μιλάμε και για ονόματα που έχουν μεγαλουργήσει στο χώρο. Όλοι δυστυχώς γνωρίζουμε πως οι καλλιτέχνες που αμείβονται ικανοποιητικά είναι και αυτοί που έχουν καταφέρει με επίπονη δουλειά να αναγνωριστεί το έργο τους. Μιας και υπάρχουν πραγματικά ταλέντα εκεί έξω που είναι στην αφάνεια, άρα αυτόματα αγωνιούν και ελπίζουν σε κάτι καλύτερο. Μιλώντας, λοιπόν, για τον κλάδο που εγώ εκπροσωπώ, θα πω με λύπη πως έχω δει αυτήν την απαξίωση προς το αντικείμενο μας ακόμα και από ανθρώπους της μουσικής «βιοτεχνιας» της χώρας μας, μιας και βιομηχανία δεν είναι σίγουρα. Οπότε φανταστείτε την απαξίωση που μπορεί να έχουμε εισπράξει από τους υπόλοιπους. Πόσω μάλιστα από τον ίδιο μας τον φορέα. Με προσωπικά παραδείγματα που θα μπορούσα να παραθέσω και έχω αναφερθεί πολλάκις με δημόσιες αναρτήσεις μου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλες φορές με αγανάκτηση, άλλες με λύπη. Δυστυχώς, μια ΕΔΕΜ, όσο καλές προθέσεις και αν έχει, δεν φτάνει όταν περισσεύει η σύμπνοια.
Η δική σας προσφορά στο ελληνικό τραγούδι εκτός από αριθμούς σημειώνεται από έντονα συναισθήματα. Συνεργασίες με Αντώνη Βαρδή, Γιώργο Θεοφάνους, Φίλιππο Πλιάτσικα, Αντώνη Ρέμο, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Ελεωνόρα Ζουγανέλη. Από το πρώτο σας τραγούδι «Μοναξιά μου όλα» μέχρι τώρα, τι έχει αλλάξει;
Τους αριθμούς τους παραβλέπω, πάντα αυτό έκανα. Δεν έχω και την καλύτερη σχέση με τα μαθηματικά. Για συναισθήματα όμως μπορώ ναυ μιλάω για ώρες. Αυτό αντιπροσωπεύω γι’ αυτό γράφω αυτό αφουγκράζομαι. Τι έχει αλλάξει; Προφανώς εγώ έχω αλλάξει, οι εξωτερικές συνθήκες έχουν αλλάξει, η ζωή αλλάζει καθημερινά. Το συναίσθημα μένει πάντα κοινός παρονομαστής και αυτό κρατάει τις ισορροπίες.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μια εμπειρία σας που έγινε αφορμή να γραφτεί ένα τραγούδι;
Τον Ιανουάριο του 2010 ταξιδεύω με το τρένο για Αθήνα για μια παρουσίαση του βιβλίου μου. Την περίοδο εκείνη γράφαμε με τον μοναδικό Αντώνη Βαρδή και είχα στο mp3 μια μελωδία στην οποία έπρεπε να βάλω λόγια. Απέναντι μου κάθεται ένα νεαρό ζευγάρι. Νιώθω μια ένταση μεταξύ τους και κατεβάζω διακριτικά το ακουστικό για να τους παρακολουθήσω από επαγγελματική διαστροφή, μιας η πηγή της εμπνεύσεις μου είναι οι άνθρωποι γύρω μου και αυτά που αισθάνονται. Μάλωναν. Κράτησα μια φράση της κοπέλας λίγο πριν τον αφήσει και έγραψα το «Δεν κατάφερα» που αργότερα ερμήνευσε ο Αντώνης Ρέμος . Ήταν μια στιγμή που θα θυμάμαι για χρόνια.
Τι σας οδήγησε να παραμείνετε μακριά από την πρωτεύουσα; Αν και η Δράμα ομολογώ πως προσφέρει μια ήμερη και «υγιή» ζωή.
Η ίδια η πρωτεύουσα. Γνώριζα πολύ καλά πως το κέντρο όλων ήταν σαφέστατα ήταν εκεί και φεύγοντας θα χάσω πράγματα. Όμως μένοντας στην επαρχία κέρδισα άλλα. Και αν πολλές φορές με προβλημάτιζε το γεγονός αυτό στο τέλος διαπίστωνα πως κάνοντας μια επιλογή παίρνεις και ένα ρίσκο. Έτσι κι αλλιώς το να γράφεις δεν έχει σύνορα και συγκεκριμένες τοποθεσίες. Αν θες να τα καταφέρεις υπάρχει πάντα τρόπος ανεξαρτήτως συνθηκών και περιοχών.
Συνάδελφοι σας κατά περιόδους απασχολούνται με σεμινάρια στιχουργικής. Και το μέγα ερώτημα είναι αν ένας στιχουργός είναι έμφυτο ταλέντο ή μπορεί εν δυνάμει να εκπαιδευτεί. Τι θα απαντούσατε σ’ έναν νέο/α στιχουργό;
Το ταλέντο δεν διδάσκεται. Γεννιέσαι με αυτό. Είναι το άγγιγμα του Θεού. Όμως μπορείς κάλλιστα να το εξελίξεις είτε αυτό είναι με σεμινάρια με διάβασμα ή οποιοδήποτε άλλο μέσο. Δεν πρέπει να επαναπαύεσαι όντας ταλαντούχος. Θέλει δουλειά κόπο και ευθύνη το ταλέντο. Δεν σου χαρίζεται τίποτα αν δεν προσπαθήσεις και ο ίδιος.
Τα επόμενα σας σχέδια ποια είναι;
Δεν κάνω σχέδια. Τα φοβάμαι λιγάκι τα σχέδια. Με αποπροσανατολίζουν. Όχι πως αφήνω τα πράγματα στην τύχη τους ,αλλά έχω έναν άλλο τρόπο δικό μου να προχωράω και να οραματίζομαι διάφορα που θέλω να κάνω. Όπως να γράψω ένα ακόμα βιβλίο.
Κλείνοντας, αν δεν ήταν στίχος τι άλλο θα ήταν;
Θα ήταν χορός!