«Σε μια παρέλαση στη Νέα Υόρκη, με μουσικές, με χρώματα και με πλημμυρισμένη από κόσμο την 5η Λεωφόρο, βρισκόμουν μια Κυριακή απόγευμα το φθινόπωρο του 1963, όταν συνάντησα μια γυναικούλα να περπατάει μοναχή με μιαν απελπισμένη αδιαφορία για ό,τι συνέβαινε γύρω της χωρίς κανείς να την προσέχει, χωρίς κανέναν να προσέχει, μόνη, έρημη μες στο άγνωστο πλήθος, που την σκουντούσε, την προσπερνούσε ανυποψίαστο, εχθρικό, αφήνοντάς την να πνιγεί μες στη βαθιά πλημμύρα της λεωφόρου, μέσα στη θάλασσα που ακολουθούσε, μέσα στ’ αγέρι που άρχισε να φυσά. Έμεινα στυλωμένος, ο μόνος που την πρόσεξε, κι έκαμα να την πάρω από πίσω, να την ακολουθήσω και πλησιάζοντάς την να της μιλήσω, χωρίς να ξέρω τι να της πω, μα ίσαμε ν’ αποφασίσω, την έχασα από τα μάτια μου.
Έτρεξα λίγο μπρος, ανασηκώθηκα στα πόδια μου για να την ξεχωρίσω, μα η μεγάλη μαύρη θάλασσα του κόσμου την είχε καταπιεί. Μέσα μου κάτι σκίρτησε οδυνηρά. Χωρίς να καταλάβω, είχα σταθεί έξω από το βιβλιοπωλείο του Ριτζιόλλι και στη βιτρίνα του, απέναντί μου ακριβώς, βρισκόταν ένα βιβλίο για τον Ντα Βίντσι με την Τζοκόντα στο εξώφυλλό του να μου χαμογελά, απίθανα αινιγματική, αυτόματα μεγεθυμένη, όσο η γυναίκα που χάθηκε στον δρόμο. Δεν ξέρω γιατί όλ’ αυτά μπερδεύτηκαν περίεργα μέσα μου, μαζί μ’ ένα εξαίσιο θέμα του Βιβάλντι που είχα ακούσει πριν από λίγες ημέρες και που εξακολουθούσε να επανέρχεται τυραννικά στη μνήμη μου. Τα δέκα αυτά τραγούδια γράφτηκαν μ’ ένα συγκερασμό απελπισίας και αναμνήσεων. Το θέμα είναι η γυναίκα έρημη μες στην μεγάλη πόλη. Το κάθε τραγούδι είναι κι ένας μονόλογός της κι όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της. Μια ιστορία σύγχρονη και παλιά μαζί».
Αυτή είναι η εισαγωγή, γραμμένη από τον ίδιο τον Μάνο Χατζιδάκι που συνοδεύει τον δίσκο «Το χαμόγελο της Τζοκόντα».
O δίσκος κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Αμερική το 1965 με δώδεκα τραγούδια και την ίδια χρονιά στην Ελλάδα, χωρίς τα τραγούδια Οι Αθλητές και Ο Στρατιώτης και με διαφορετικό εξώφυλλο.
Εκτιμάται πως έχουν πουληθεί πάνω από 5 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.
Το έργο ηχογραφήθηκε στη Νέα Υόρκη σε παραγωγή του θρύλου Κουίνσυ Τζόουνς.
Το Χαμόγελο της Τζοκόντα, είναι αναμφίβολα ένα από τα σημαντικότερα έργα της μουσικής δισκογραφίας.
Τα πρώτα συναισθήματα που γεννιούνται στο άκουσμα του δίσκου είναι μια αδιόρατη μελαγχολία, μια ουσία χαρμολύπης. Εικόνες από μια καθημερινότητα, λίγο συμπιεσμένη που ψάχνει τον δικό της τρόπο να ξεφύγει.
Ένας ανολοκλήρωτα ολοκληρωμένος δίσκος, μια προσευχή σαν ποίηση ορχηστρική.
Οι μελωδίες δεν είναι απλά αισθησιακές. Λειτουργούν πέρα από την πράξη. Λατρεύουν και υμνούν την φύση. Ένας ύμνος στην γυναίκα. Την μητέρα, την αδερφή, την αγαπημένη, την ερωμένη… την έκπτωτη!