Διαβάσαμε: «Τριάντα έξι συγγραφείς γράφουν για τη Σμύρνη της φαντασίας και της μνήμης»

Για τη Σμύρνη της φαντασίας και της μνήμης, για την πόλη που αποκάλεσαν «Παρίσι της Ανατολής», για μία από τις πιο πολυτραγουδισμένες και πολυπολιτισμικές πόλεις που έχει στοιχειώσει το ελληνικό συλλογικό φαντασιακό, γράφουν διηγήματα τριάντα έξι συγγραφείς στον τόμο που επιμελείται ο γνωστός συγγραφέας και κριτικός της λογοτεχνίας Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης με πλήρη τίτλο «Τριάντα έξι συγγραφείς γράφουν για τη Σμύρνη της φαντασίας και της μνήμης…»

Τριάντα γνωστοί έξι συγγραφείς, επομένως, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι απόγονοι προσφυγικών οικογενειών που επέζησαν από την Καταστροφή, καταθέτουν τη δική τους μαρτυρία για την «γκιαούρ Ιζμίρ», την άπιστη Σμύρνη, όπως την αποκάλεσαν οι Τούρκοι εξ’ αιτίας του μεγάλου χριστιανικού πληθυσμού της.

Οι διηγήσεις τους συνήθως είναι αρκετά φορτισμένες συναισθηματικά, καθώς πολλές από αυτές στηρίζονται σε μαρτυρίες και μνήμες των αυτόπτων μαρτύρων, οι οποίες έφτασαν ως τα αυτιά των συγγραφέων, μπολιάστηκαν με τη φαντασία τους, και μεταστοιχειώθηκαν σε σύντομες αυτοτελείς διηγήσεις.

Το μεγαλύτερο μέρος των διηγημάτων αυτών, όπως είναι λογικό, επικεντρώνεται στις αιματηρές μέρες του πολέμου. Υπάρχουν όμως και διηγήματα που προσφέρουν στους αναγνώστες μια επισκόπηση των πρότερων της Καταστροφής ειρηνικών χρόνων στη Σμύρνη, καθώς και των αγαστών σχέσεων που είχαν παλιά χριστιανοί και μουσουλμάνοι εκεί, πριν ξεσπάσουν οι Βαλκανικοί και ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

Άλλα διηγήματα επιμένουν περισσότερο στην αφήγηση περί των συνθηκών που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες στην κυρίως Ελλάδα, μετά την Καταστροφή και την αναγκαστική μετοικεσία τους. Κάποια άλλα καταγράφουν μαρτυρίες ανθρώπων από την Καππαδοκία, το Αϊβαλί ή και γενικότερα από τη Μικρά Ασία. Άλλα από αυτά είναι πιο γενικόλογα και άλλα επικεντρώνονται σε πιο συγκεκριμένη θεματολογία, όπως, για παράδειγμα, τον ρόλο του Αριστείδη Στεργιάδη, Ύπατου Αρμοστή Σμύρνης, τα φοβερά αμελέ ταμπουρού, τα απολυμαντήρια που υπήρχαν κάποτε στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης κ.α. πολλά.

Η αλήθεια είναι ότι τη θέση που έχει η Σμύρνη στο συλλογικό ελληνικό φαντασιακό, μπορεί να τη συναγωνιστεί μονάχα η Κωνσταντινούπολη. Με την ευκαιρία, επομένως, της συμπλήρωσης, πέρσι, των εκατό χρόνων από την Καταστροφή της Σμύρνης και τη συνακόλουθη εκδοτική έκρηξη που παρατηρήθηκε σχετικά με το θέμα αυτό, το βιβλίο αυτό, με τα τριάντα έξι διηγήματα, φιλοδοξεί να βάλει κι αυτό ένα μικρό λιθαράκι στη διάσωση και τη γραπτή καταγραφή της προφορικής ιστορίας και ως τέτοιο πρέπει, φυσικά, να διαβαστεί και να αγαπηθεί. Διότι εδώ δεν πρόκειται μονάχα για Λογοτεχνία, αλλά τα ιστορικά ντοκουμέντα συνυπάρχουν με τη γλαφυρή πένα των συγγραφέων.

Η προσωπική κατάθεση των συγγραφέων αυτών αποτελεί αδιαμφισβήτητα μία συμβολή στην Ιστορία και στην καταγραφή της ιστορικής μνήμης, η οποία συνδιαλέγεται με τη φαντασία στον παρόν τόμο σε έναν γόνιμο διάλογο που αποτελεί φόρο τιμής για μία από τις πιο τραγικές στιγμές στην ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού.

Στον συλλογικό τόμο έγραψαν οι συγγραφείς: Γρηγόρης Αζαριάδης, Έρικα Αθανασίου, Άννα Αφεντουλίδου, Δημήτρης Βαρβαρήγος, Μηνάς Βιντιάδης, Γιώργος Ι. Βοϊκλής, Γιάννης Γιαννέλης-Θεοδοσιάδης, Γιώργος Γκόζης, Βασίλης Γκουρογιάννης, Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Αλέξης Σ. Ζήρας, Κώστας Θεολόγου, Γιώργος Χ. Θεοχάρης, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Νιόβη Ιωάννου, Κατερίνα Καριζώνη, Γιώργος Α. Λεονταρίτης, Σωτηρία Μαραγκοζάκη, Ευάγγελος Μαυρουδής, Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη, Πολύνα Γ. Μπανά, Γιώργος Μπλάνας, Κωνσταντίνος Μπούρας, Τόλης Νικηφόρου, Αντώνης Νικολόπουλος (Soloúp), Γιώργος N. Παπαθανασόπουλος, Γιάννης Πατσώνης, Λιάνα Σακελλίου, Ελένη Σαραντίτη, Αντώνης Δ. Σκιαθάς, Κώστας Στοφόρος, Βασίλης Τζανακάρης, Λίτσα Τότσκα, Ιώ Τσοκώνα, Φίλιππος Φιλίππου, Άγγελος Χαριάτης.

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.