Κριτική: James Heneage, «Η πιο μικρή ιστορία της Ελλάδας»

Μία εξαιρετικά καλογραμμένη και διαφωτιστική για τον μέσο Έλληνα αναγνώστη προσφέρουν οι εκδόσεις Πατάκη και ο Άγγλος συγγραφέας James Heneage, συνιδρυτής της γνωστής βρετανικής αλυσίδας βιβλιοπωλείων Ottakar’s και εμπνευστής του μεγαλύτερου φεστιβάλ ιστορίας στη χώρα του.

Στο ελληνικό κοινό ο Heneage είναι γνωστός από την τριλογία του, που υπάγεται στην κατηγορία του ιστορικού μυθιστορήματος, με τίτλο «Τριλογία του Μυστρά» και περιλαμβάνει τα βιβλία «Τα τείχη του Βυζαντίου», «Ο πύργος της Σαμαρκάνδης» και «Το λιοντάρι του Μυστρά».

Η ιστορία αυτή έχει το πολύ θετικό ότι εκτείνεται σε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα: ξεκινά από την ομηρική εποχή, δηλαδή από το 1000 περίπου π.Χ. και φτάνει μέχρι και την πανδημία του κορωνοϊού, το 2020 μ.Χ. Λίγες ιστορίες καλύπτουν τόσο μεγάλη χρονική έκταση, πραγματικά. Όπως είναι φυσικό, επομένως, τα γεγονότα δεν αναλύονται διεξοδικά, αλλά ο συγγραφέας επιλέγει προσεκτικά τι θα αναφέρει και τι θα παραλείψει. Αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγει να εκφέρει κρίσεις για τα γεγονότα που αναφέρει στο κείμενο. Το θετικό όμως είναι ότι, όταν ένα γεγονός επιδέχεται πολλές ερμηνείες, τις αναφέρει όλες χωρίς να παραλείψει καμία. Αυτό, φυσικά, συνεπάγεται ότι ο συγγραφέας διατηρεί την αμεροληψία του και την αντικειμενικότητα στην αφήγησή του. Και αυτό είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να ζητήσει κανείς από ένα βιβλίο εκλαϊκευμένης ιστορίας.

Η γλώσσα δεν είναι επιστημονική, αλλά εξαιρετικά κατανοητή και προσιτή και κυλάει αβίαστα, χάρη στην έξοχη μετάφραση του Ανδρέα Παππά. Άλλο ένα θετικό σημείο του βιβλίου είναι το γεγονός ότι παραθέτει κάποιες αφηγήσεις, παρενθετικές στο κυρίως σώμα της αφήγησης, που επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα γεγονότα, άγνωστα πολλές φορές στον μέσο Έλληνα αναγνώστη, ακόμη και τον ιστορικό πολλές φορές. Έτσι ο αναγνώστης θα μάθει ότι, π.χ. πίσω από τον Βέντρις που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β των Μυκηναίων, κρύβεται η εργασία μίας άλλης ερευνήτριας, της Κόμπερ, η οποία λησμονήθηκε. Ή ότι, εκτός από τη Δίκη των Έξι μετά από τη Μικρασιατική Καταστροφή έλαβε χώρα στην Ελλάδα και μία άλλη δίκη λιγότερο γνωστή: αυτή που αφορούσε τον πρίγκιπα Ανδρέα, τον τέταρτο γιο του Γεωργίου Α΄, ο οποίος ήταν διοικητής στο Β σώμα στρατού κατά τη διάρκεια της εκστρατείας.

Ο συγγραφέας αναγνωρίζει το χρέος της Δύσης και Ευρώπης απέναντι στην Ελλάδα και αποτιμά ως εξαιρετικά σημαντική περίοδο της ελληνικής ιστορίας την περίοδο της άμεσης αθηναϊκής δημοκρατίας. Ισχυρίζεται μάλιστα ότι αυτή η δημοκρατία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο προκειμένου να την εφαρμόσουμε και στις σύγχρονες κοινωνίες μας, όπως εφαρμόζεται σήμερα σε μία περιοχή του Βελγίου, το Οστμπέλγκιεν. Για αυτήν και μόνο την προσφορά της ανά τον κόσμο, αξίζει κάποιος να διαβάσει και να εντρυφήσει στην ελληνική ιστορία σύμφωνα με τον συγγραφέα, ο οποίος αναγνωρίζει το χρέος της ανθρωπότητας προς τη χώρα μας.

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.

Δείτε επίσης