Στον κόσμο του θεάτρου, της σύγχρονης Αθήνας των τελών του 20ου και των αρχών του 21ου αιώνα – και, πιο συγκεκριμένα, της Κυψέλης-, αλλά και στον ψυχισμό του κεντρικού ήρωά του, του Τζίμη Παπιδάκη διεισδύει διεξοδικά ο μεγάλος δεξιοτέχνης του λόγου Χ.Α. Χωμενίδης με το τελευταίο του βιβλίο, το οποίο τιτλοφορείται “Ο Τζίμης στην Κυψέλη“.
Αν σκεφτούμε την ηλικία του συγγραφέα – 55 ετών σήμερα- και το γεγονός ότι και ο ίδιος είναι “παιδί “της Κυψέλης, μπαίνουμε στον πειρασμό να θεωρήσουμε ότι ένα μικρό μέρος του βιβλίου θα είναι σε κάποιον βαθμό αυτοβιογραφικό και ίσως, πράγματι να ισχύει κάτι τέτοιο.
Η Κυψέλη των δεκαετιών του ’60 και του ΄70 ήταν όντως χώρος συγκέντρωσης καλλιτεχνών, λογοτεχνών, ηθοποιών και κάθε λογής διανοουμένων, το ιδανικό, δηλαδή, σκηνικό για να γαλουχήσει τόσο έναν ανερχόμενο συγγραφέα, όπως ο Χωμενίδης, όσο και έναν καλλιτεχνικό διευθυντή και ιδιοκτήτη θεατρικής σκηνής, όπως ο Τζίμης του βιβλίου του.
Ο Τζίμης είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα προσωπικότητα και ένας λογοτεχνικός χαρακτήρας, ο οποίος θα μείνει,αναμφίβολα, χαραγμένος στη μνήμη των αναγνωστών που θα διαβάσουν το βιβλίο. Είναι ένας τύπος γεμάτος αντιφάσεις: λαϊκός, αλλά συγχρόνως και μορφωμένος, εξωστρεφής και κοινωνικός, αλλά κάπου κάπου και μελαγχολικός, λάτρης του φουστανιού, του ποδόγυρου και του ξενυχτιού μεν, αλλά συγχρόνως και βαθιά συναισθηματικός τύπος. Ένας αναλογικός άνθρωπος σε ένα ψηφιακό σύμπαν, ένας άνθρωπος που προσπαθεί να “φτάσει” την εποχή του. Εν ολίγοις, δηλαδή, πρόκειται για τον συνηθισμένο τύπο ανθρώπου, αλλά, παραδόξως, και τον πιο ασυνήθιστο μαζί. Αναντίρρητα, ένας από τους ανθρώπινους χαρακτήρες που μόνο ο Χωμενίδης ξέρει να διαπλάθει με τόση επιδεξιότητα.
Ο ίδιος μας λέει για την “τέχνη” του:
“Ένα άλλο που χρωστάω στον Πέτρο Γρύλο είναι ότι δεν επεθύμησα ποτέ να γίνω ηθοποιός, μουσικός, συγγραφέας, οτιδήποτε παρόμοιο. “Η τέχνη σε διαλέγει, δεν τη διαλέγεις!Άμα σε προσπεράσει δίχως να σε αρπάξει από τα μαλλιά, μην κάνεις τη βλακεία να την κυνηγήσεις. Να θεωρείς ίσα ίσα τον εαυτό σου τυχερό…” Τυχερός αισθάνομαι έτσι κι αλλιώς. Τυχερός εκ γενετής”.
Παρ’ όλη τη δυσκολία που έχει ο Τζίμης να προσαρμοστεί στη σύγχρονη εποχή, δεν πέφτει στην παγίδα της ακατάσχετης λατρείας των περασμένων και των παλαιών εποχών:
“Αντιπαθώ τον εξωραϊσμό του παρελθόντος. Λυπάμαι τους ανθρώπους που μηρυκάζουν τα νιάτα τους και θρηνούν χαμένες δήθεν ευκαιρίες“.
Παιδί υιοθετημένο, θα ανδρωθεί στην Κυψέλη του ’60 και του ’70 και θα κληρονομήσει τη θεατρική σκηνή “Πέτρος Γρύλος”, την οποία θα αναγκαστεί να διευθύνει και στην ταραγμένη εποχή της πανδημίας. Σε αυτό το σημείο ο συγγραφέας εντάσσει στο βιβλίο του τους σύγχρονους προβληματισμούς και την αναστάτωση που επέφερε η πανδημία στον χώρο του θεάτρου και της τέχνης γενικότερα. Ο ίδιος ο συγγραφέας έχει δηλώσει, βέβαια, ότι θαυμάζει τους ηθοποιούς, αφού μεταμορφώνονται σε διαφορετικούς ήρωες διαρκώς, όπως ακριβώς, δηλαδή, κάνει και εκείνος ως συγγραφέας- λιγότερο συχνά όμως.
Η αφήγηση στο βιβλίο βρίθει κι αυτή από εγγενείς αντιφάσεις, αφού ο συγγραφέας επιλέγει εντέχνως την εναλλαγή της τριτοπρόσωπης αφήγησης του παντεπόπτη και παντογνώστη αφηγητή, με την πρωτοπρόσωπη και, αναπόφευκτα, πιο προσωπική θεώρηση του ίδιου του Τζίμη. Η γλώσσα, αντιθέτως, είναι πιο ομοιόμορφη και κατάλληλα προσαρμοσμένη στο σύνηθες γλωσσικό ιδίωμα της εποχής.
Να ποιος είναι, λοιπόν, τελικά ο Τζίμης της Κυψέλης:
«Εσύ, Τζίμη, το διαβάζω στα μάτια σου, δεν είσαι ούτε θύτης ούτε θύμα. Δεν έβλαψες ποτέ συνειδητά κανέναν. Και όσους σε έβλαψαν δεν καταδέχτηκες να τους μισήσεις. Στέκεις υπεράνω. Αποτελείς χτυπητή παραφωνία. Ασυγχώρητη.»
Ο Χωμενίδης με τον Τζίμη στην Κυψέλη, προσφέρει μία έξοχη τοιχογραφία της παλιάς Κυψέλης, της σύγχρονης Αθήνας μέσα από ένα ελαφρύ και ευκολοδιάβαστο πόνημα και θίγει, συγχρόνως, ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα της εποχής μας: θα καταφέρουν οι “παλιοί” άνθρωποι να προσαρμοστούν στις νέες επιταγές της καλπάζουσας ψηφιακής εποχής μας; Ή θα πέσουν μαχόμενοι σαν αλλοτινοί, ρομαντικοί Δον Κιχώτες;
Ο Τζίμης στην Κυψέλη
Σεπτέμβριος 2021, Εκδόσεις Πατάκη
Αριθμός σελίδων 368
Τιμή 17,70€
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
