Κριτική: George Mead – «Χαλδαϊκοί Χρησμοί – Η μυστική διδασκαλία του Νεοπλατωνισμού» (Εκδ. Δαιδάλεος)
Ο George Mead ήταν Άγγλος συγγραφέας, φιλόλογος και μελετητής της φιλοσοφίας και των Δυτικών Εσωτερικών Παραδόσεων, όπως του Ερμητισμού, του Νεοπλατωνισμού και του Γνωστικισμού. Η επιρροή που άσκησαν τα γραπτά του στον τομέα της μελέτης του αποκρυφισμού ήταν τεράστια, αλλά στην Ελλάδα το έργο του παραμένει εν πολλοίς άγνωστο.
Το κενό αυτό έρχεται να αναπληρώσει η έξοχη ελληνική μετάφραση της Μαριάννας Γκούντα, ενός από τα βιβλία του με τίτλο «Χαλδαϊκοί Χρησμοί, Η μυστική Διδασκαλία του Νεοπλατωνισμού».
Πρόκειται για ένα πνευματικό κείμενο, προϊόν του ελληνιστικού συγκρητισμού, το οποίο απασχόλησε εκτενώς σημαντικούς εκπροσώπους του Νεοπλατωνισμού. Το αρχικό ποίημα αποδίδεται στον Ιουλιανό τον Θεουργό, έναν συγγραφέα του δεύτερου μεταχριστιανικού αιώνα, από αυτό όμως δεν έχουν σωθεί παρά ελάχιστα αποσπάσματα. Ποιοι ακριβώς, όμως, ήταν τελικά οι Χαλδαίοι, οι περίφημοι αυτοί αστρονόμοι και αποκρυφιστές της αρχαιότητας; Και τι ακριβώς είναι ο Νεοπλατωνισμός; Κυριότεροι νεοπλατωνιστές εκπρόσωποι θεωρούνται οι Πλωτίνος, Πορφύριος, Ιάμβλιχος, Πρόκλος, Δαμάσκιος, αλλά και ο κάπως μεταγενέστερος βυζαντινός λόγιος Μιχαήλ Ψελλός.
Kaldy ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες τον λαό των Βαβυλωνίων, επομένως οι όροι αυτοί πρέπει να θεωρούνται ταυτόσημοι. Όσο για τον Νεοπλατωνισμό, αυτός δεν είναι παρά η μεταφυσική, ηθική και μυστικιστική φιλοσοφία που αναπτύχθηκε περίπου από το 200-600 μ.Χ. με αφετηρία την σκέψη του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου του Πλάτωνα, κατόπιν όμως εξελίχθηκε και διαφοροποιήθηκε πολύ από αυτήν. Οι Χαλδαϊκοί Χρησμοί, επομένως, περιέχουν την αρχαία εκείνη γνώση των Χαλδαίων και της σοφίας που αναπτύχθηκε στην Ανατολή.
Οι έννοιες που περιέχει και τα θέματα που θίγει το εν λόγω πόνημα ακροβατούν μεταξύ των ρευμάτων του νεοπλατωνισμού, του γνωστικισμού, της μεσαιωνικής αλχημείας, του ορφισμού, αλλά και των διδασκαλιών της Ανατολής, όπως οι ινδικές Βέδες και η Γιόγκα.
Πώς πρέπει να ερμηνεύεται τελικά η Ανάσταση; Άραγε ο Ηνίοχος ή Ιθύνων Νους προσιδιάζει στον αρχαίο Θεό Ήλιο; Ποια ήταν η Αγία Τριάδα των Χαλδαίων; Ποια είναι η διαφορά του Νου και της Ψυχής; Τελικά πόση ομοιότητα-και πόση διαφορά- υπάρχει μεταξύ αυτών των διδασκαλιών και των παραδοσιακών διδασκαλιών του χριστιανισμού; Πώς αποδίδεται στις διδασκαλίες αυτές η έννοια της ειμαρμένης; Από τι υλικά αποτελείται το Σύμπαν;
Ο συγγραφέας παραθέτει τους Χρησμούς, τους ερμηνεύει και τους σχολιάζει ενδελεχώς. Πολλά από τα γραφόμενα πρέπει, το δίχως άλλο, να ερμηνευτούν συμβολικά. Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης θα παρατηρήσουμε τη γόνιμη σύζευξη που συνέβη μεταξύ της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας και της σοφίας της Ανατολής.
Στο τέλος του βιβλίου παρατίθενται οι Χαλδαϊκοί Χρησμοί από το πρωτότυπο καθώς και παράρτημα με τους υπόλοιπους Χρησμούς τους οποίους ο Mead δεν συμπεριλαμβάνει στο έργο του.
Οπωσδήποτε δεν πρόκειται για εύκολο ανάγνωσμα και εγώ δεν μπορώ να πω πως το κατανόησα πλήρως, αφού οι έννοιες και οι φιλοσοφικές αναλύσεις που περιέχει θα γίνουν ευκολότερα αντιληπτές από όσους ασχολούνται χρόνια με το εν λόγω αντικείμενο. Ωστόσο, η ανάγνωσή του αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της κατανόησης του αποκρυφισμού και του μυστικισμού και προσφέρεται για τα ανήσυχα πνεύματα και για όσους λατρεύουν τη φιλοσοφία. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν ο αναγνώστης δείξει υπομονή, θα αποζημιωθεί ως το τέλος και θα μπορέσει να διαβάσει ευκολότερα στο μέλλον παρόμοιας θεματολογίας πονήματα. Οπωσδήποτε πάντως, μία δεύτερη ή ακόμη και μία τρίτη, ενδεχομένως, ανάγνωση θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των νοημάτων που περικλείει το βιβλίο.
Χαλδαϊκοί Χρησμοί – Η μυστική διδασκαλία του Νεοπλατωνισμού
Μετάφραση Μαριάννα Γκούντα
Ιούνιος 2021, Εκδόσεις Δαιδάλεος
Σελίδες 236
Τιμή 12,00€
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instagram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
