Η τριακονταετία 1900 με 1930 υπήρξε εξαιρετικά κρίσιμη από ιστορικής απόψεως για τη χώρα μας. Οπωσδήποτε οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουν αρκετά καλά τα ιστορικά γεγονότα αυτής της περιόδου, όπως τον Εθνικό Διχασμό, τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τη Μικρασιατική καταστροφή και την άφιξη των προσφύγων, πόσο καλά γνωρίζουμε όμως την καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων που έζησαν τότε;
Εδώ ακριβώς έγκειται η συμβολή του ιστορικού μυθιστορήματος και του ιστορικού διηγήματος, όπως αυτά τα οποία περιλαμβάνει ο παρών τόμος του Φιλολογικού Ομίλου Θεσσαλονίκης με τίτλο «Κάποτε στην Ελλάδα». Δεκαεπτά συγγραφείς γράφουν από ένα διήγημα που διαδραματίζεται στην Ελλάδα τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα και φωτίζουν πολλές από τις σημαντικότερες ιστορικές στιγμές των Ελλήνων.
Όπως αναμένει κανείς, το προσφυγικό ζήτημα, ο Εθνικός Διχασμός και η Μικρασιατική καταστροφή είναι τα ζητήματα που πρωταγωνιστούν στα περισσότερα διηγήματα και εμπνέουν τους περισσότερους από τους συγγραφείς. Δεν απουσιάζουν όμως και πιο ελάσσονα ιστορικά γεγονότα, όπως το γλωσσικό ζήτημα, η δολοφονία του Γεωργίου Α΄ και η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, αγώνες στο Παναθηναϊκό στάδιο, η δολοφονία του πρωθυπουργού και πολιτικού Θεόδωρου Δηλιγιάννη, ο σεισμός της Σπάρτης το 1826, ο διωγμός που εξαπέλυσε ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος κατά της κοντής γυναικείας φούστας και άλλα.
Καπηλειά, καφετέριες, ανέμελοι περίπατοι, οι δρόμοι της πρωτεύουσας, πολυτελή σαλόνια πλούσιων αστών, βρώμικα εργοστάσια, παραγκουπόλεις των φτωχών και σκηνές προσφυγικών καταυλισμών, όλα αυτά αποτελούν το σκηνικό των διηγημάτων. Οι ήρωες είναι όλοι ανώνυμοι, άσημοι, άνθρωποι απλοί και καθημερινοί τους οποίους η Ιστορία σάρωσε στον διάβα τους. Εργάτες, Βενιζελικοί και Αντιβενιζελικοί, δικτάτορες, βιοπαλαιστές, ταλαιπωρημένοι πρόσφυγες, αστυνόμοι και δικαστές, πλούσιοι αστοί και έμποροι, αστές δεσποινίδες, φτωχές γυναίκες, θαμώνες καπηλειών και καφενείων, Έλληνες της διασποράς όλοι αυτοί φωτίζουν τις αθέατες πλευρές της Ιστορίας σε καθοριστικές για την Ελλάδα στιγμές.
Τα πρόσωπα και οι αφηγηματικοί τρόποι ποικίλου, φυσικά, με βάση το στυλ της συγγραφής του κάθε συγγραφέα. Αυτό όμως είναι που εγγυάται συγχρόνως και τον ποικίλο χαρακτήρα του βιβλίου. Πάντοτε όμως, όπου απαιτείται ιστορική έρευνα, οι συγγραφείς δείχνουν τον προσήκοντα σεβασμό προς τη συναφή της Φιλολογίας και της Λογοτεχνίας επιστήμης, τηρώντας τα προσχήματα και συμβαδίζοντας με τις προσταγές της επιστήμης της Κλειούς. Έτσι, εκτός από τη Λογοτεχνία, οι συγγραφείς συνεισφέρουν, όπως ήδη προειπώθηκε, και στη γνώση του παρελθόντος, ιδίως σε ό,τι αφορά την ιστορία της καθημερινότητας.
Ο Φιλολογικός Όμιλος Θεσσαλονίκης με τα υπερδραστήρια μέλη του και οι εκδόσεις Γράφημα με την έκδοση του παρόντος τόμου αποδεικνύουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν τα μέγιστα στην πνευματική ζωή της χώρας μας. Αναμένουμε, επομένως, από αυτούς και άλλες τέτοιες εκδοτικές προσπάθειες.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
