Ένα οδοιπορικό μνήμης υπό μυθιστορηματική μορφή καταθέτει η Ελληνίδα της ομογένειας Κορνηλία Τσέβικ-Μπαϊβερτιάν με τίτλο “Τα σπίτια της γιαγιάς μου“. Η συγγραφέας γεννήθηκε, μεγάλωσε και κατοικεί στην Κωνσταντινούπολη, ανήκει, δηλαδή, στην ελληνική μειονότητα της Πόλης, είναι, επομένως, η πλέον κατάλληλη για να μας μιλήσει για την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας της.
Στόχος της αφήγησής της, όμως, με το παρόν πόνημα, δεν είναι τα πολιτικά γεγονότα της ιστορίας του εικοστου αιώνα, ούτε τα στρατιωτικά και τα σποραδιακά πολεμικά επεισόδια μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Ο στόχος της είναι να περιγράψει γλαφυρά στον Έλληνα αναγνώστη την Πόλη στην καθημερινότητά της σε άλλες εποχής, τα σοκάκια, τις ομορφιές και την ιστορία της κατά τον εικοστό αιώνα, μέσα από τα δικά της μάτια και τη δική της προσωπική ιστορία, την οποία και μεταλλάσσει εν είδει μυθιστορήματος. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται δε στις δεκαετίες του ’70 και του ’80.
Πιάνει το νήμα της αφήγησης από τα χρόνια των προπαππούδων της, δηλαδή από τις αρχές του περασμένου αιώνα και, με όχημα τα τρία σπίτια που άλλαξε η γιαγιά της, η Μαρίνα, ανατρέχει σχεδόν έναν αιώνα ιστορίας της Πόλης, αλλά και της ίδιας της οικογένειάς της. Μαζί με τα σπίτια που η γιαγιά της κατά καιρούς άλλαζε, από μονοκατοικία σε διαμέρισμα, άλλαζε και η ίδια η Πόλη φυσιογνωμία, κάτω από τις ραγδαίες κοινωνικές μεταβολές και τις μεγάλες τεχνολογικές εξελίξεις του εικοστού αιώνα.
Ο αναγνώστης θα διαπιστώσει με έκπληξη πόσο όμοια ήταν τελικά η ζωή ανάμεσα στις δύο γείτονες χώρες, αφού οι περιγραφές της συγγραφέως θα θυμίσουν αναντίρρητα στους μεγαλύτερους από εμάς εικόνες από τη δική μας ζωή. Φυσικά, η συγγραφέας δεν παραλείπει να αναφερθεί με πικρία-μέσα από την αφήγηση της γιαγιάς Μαρίνας- και στα γεγονότα του ’55 και του ’74, γεγονότα που ρήμαξαν τον ελληνισμό της Πόλης, ενώ δίνεται έμφαση, όχι τόσο στην περιγραφή των γεγονότων, όσο στον αντίκτυπο που είχαν τα γεγονότα αυτά στη ζωή των ομογενών.
Η αφήγηση είναι γλαφυρή, με ολοζώντανους και πολλούς διαλόγους που διανθίζουν την πρωτοπρόσωπη αφήγηση της εγγονής. Η κύρια αφηγήτρια, όμως είναι η ίδια η γιαγιά Μαρίνα. Κάθε ένα από τα σπίτια της γιαγιάς ταυτίζεται με μία συγκεκριμένη φάση στην ιστορία των Ρωμιών της Πόλης και, ιδίως με τα μεταπολεμικά βιώματα από την Πόλη των τελών του εικοστού αιώνα.
Ο αναγνώστης θα πάρει μία πολύ καλή γεύση από σκηνές της καθημερινής ζωής εκεί, από το πως είναι, δηλαδή, να βρίσκεται κανείς την περίοδο του Πάσχα στην Πόλη, από τα παλιά χαμάμ της, τα γραφικά σοκάκια του Πέρα και την αγορά του Τζιχανγκίρι με τα λαχταριστά σιροπιαστά και τα λουκούμια. Κάποια στιγμή η δράση θα μεταφερθεί στην ελληνική Θράκη και η συγγραφέας δεν θα παραλείψει να μεταφερθεί και στο ζήτημα της μετανάστευσης των ομογενών της Πόλης στη Μητέρα Πατρίδα, την Ελλάδα, και στο πως βλέπει η μειονότητα της Πόλης το όλο ζήτημα.
Τελικά, αυτό που μένει με την ανάγνωση του εν λόγω βιβλίου και καταφέρνει η Τσέβικ-Μπαϊβερτιάν να περάσει στον αναγνώστη, είναι το πόσο πολύ δεμένοι είναι οι Ρωμιοί της Πόλης με τον τόπο τους, τον οποίο θεωρούν πατρίδα τους και γη των προγόνων τους.
Αναμφίβολα, λοιπόν, πρόκειται για ένα βιβλίο μνήμης, το οποίο απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες αναγνώστες, είτε έχουν επισκεφθεί την περίφημη Πόλη κατά το παρελθόν, είτε όχι, καθώς και για μία συμβολή στη διατήρηση της μνήμης του ελληνισμού της Πόλης, τόσο πολύτιμη στις μέρες αυτές που η κοινότητά τους συρρικνώνεται διαρκώς.
Βαθμολογία: 3/5*
Info: Εκδόσεις Τσουκάτου, 2021, Τιμή: 16.96 Σελίδες: 502. Βρείτε το βιβλίο εδώ.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
