Κριτική: Wilbur Smith, «Η κληρονομιά του πολέμου»

Ένα βιβλίο περιπέτειας, το οποίο έχει όμως ταυτόχρονα μεγάλη σχέση με την Ιστορία- κι ας μη γίνεται αυτό εμφανές αν διαβάσει κανείς την περίληψη στο οπισθόφυλλό του, – είναι “Η κληρονομιά του πολέμου“του Βρετανοαφρικανού συγγραφέα Wilbur Smith που πέθανε πρόσφατα, τον Νοέμβρη του 2021.

Ο πολυδιαβασμένος και πολυμεταφρασμένος αυτός συγγραφέας ειδικευόταν στα μυθιστορήματα περιπέτειας και παρέδωσε στο κοινό του σαράντα εννέα συνολικά τέτοια μυθιστορήματα.

Για μένα το βιβλίο αυτό ήταν μία έκπληξη, αφού δεν περίμενα ότι η υπόθεσή του θα σχετιζόταν τόσο στενά με την Ιστορία. Για την ακρίβεια λίγα βιβλία κατορθώνουν να απεικονίσουν τόσο εναργώς το μεταπολεμικό κλίμα και την αίσθηση που άφησε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος στους ανθρώπους που επέζησαν από αυτόν. Επιπροσθέτως, ο Smith συνδυάζει σε αυτό πολύ επιτυχημένα την ευρωπαϊκή ιστορία της ηπείρου μετά τον πόλεμο και συγχρόνως την κατάρρευση της αποικιοκρατίας παγκοσμίως, ένα φαινόμενο που γιγαντώθηκε μετά από το τέλος του πολέμου. Συγκεκριμένα εδώ ο Smith επιλέγει να μας αφηγηθεί τις προσπάθειες ανεξαρτησίας της Κένυας από τη βρετανική κυριαρχία.

Το κλίμα της μεταπολεμικής Ευρώπης, ο βρετανογερμανικός ανταγωνισμός και η προσπάθειας που κατέβαλαν οι άνθρωποι να ξεχάσουν τους ναζί και τα εγκλήματά τους, αποδίδεται τέλεια στο βιβλίο με την επιλογή από τον συγγραφέα ενός ιδιαίτερου ζευγαριού ως πρωταγωνιστών του βιβλίου: του Γερμανού, αλλά αντιναζιστή  Γκέρχαρτ φον Μέερμπαχ, ικανότατου πιλότου που πολέμησε στο ανατολικό μέτωπο αλλά διετέλεσε φυλακισμένος, εν συνεχεία, ως αντιφρονούν κατά του καθεστώτος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και της Σάφρον Κόρτνεϊ, μιας Βρατανοκενυάτισσας που δούλεψε ως μυστική πράκτορας κατά τη διάρκεια του πολέμου. 

Οι δυο τους θα κυνηγήσουν μέχρι τελικής πτώσεως τον ναζιστή αδελφό του Γκέρχαρτ, τον σαδιστή Κόνρατ, ο οποίος έχει καταφύγει στη Νότια Αφρική μετά από την πτώση του ναζιστικού καθεστώτος στη Γερμανία.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παράλληλα όμως, εν έτει 1951, η εξέγερση των αιμοσταγών Μάου Μάου στην Κένυα απειλεί να τερματίσει βίαια τη βρετανική κατοχή της χώρας από τους Βρετανούς και να πετάξει έξω από την αφρικανική γη μεγάλους γαιοκτήμονες όπως τον πατέρα της Κόρτνεϊ, τον Λιου.

Εδώ ακριβώς έγκειται τόσο η πρωτοτυπία όσο και η επιτυχία του βιβλίου, στο γεγονός δηλαδή ότι ο Smith καταφέρνει να συνδυάσει εξαιρετικά δύο τόσο διαφορετικά μεταξύ τους θέματα: την κατάρρευση της αποικιοκρατίας και τη φυσιογνωμία του μεταπολεμικού κόσμου, με την πληθώρα των ψυχικά τραυματισμένων που επέζησαν από τη φρίκη των στρατοπέδων, την προσπάθεια των εγκληματιών να διαφύγουν της δικαιοσύνης και τη θέληση των λαών για ανεξαρτησία.

Το ωραίο είναι ότι ο συγγραφέας δεν αφηγείται απλά τα γεγονότα, αλλά εστιάζει και στην απεικόνιση της ψυχολογίας των πρωταγωνιστών, δηλαδή τόσο των Βρετανών επικυριάρχων της Κένυας, των Κενυατών που ποθούν την ανεξαρτησία τους, των σαδιστών ναζί, των θυμάτων τους στα στρατόπεδα, αλλά και των παλαίμαχων του πολέμου, οι οποίοι, ζώντας με τις μνήμες της δράσης τους, δυσκολεύονταν να συνεχίσουν μία φυσιολογική ζωή μετά το τέλος του.

Η κληρονομιά του πολέμου” είναι ένα βιβλίο που θα μας θυμίσει εξίσου το “Πέρα από την Αφρική“, χάρη στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος της υπόθεσής του διαδραματίζεται εκεί και χάρη στα υπέροχα αφρικανικά τοπία που περιγράφει. Θα μας θυμίσει, όμως, και τις περιπέτειες του Τζέιμς Μποντ, χάρη στη γρήγορη κινηματογραφική πλοκή και την έντονη δράση, όπως και μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και τελικά, αυτό ακριβώς το εκρηκτικό κοκτέιλ των τριών αυτών διαφορετικών λογοτεχνικών ειδών, είναι εκείνο που θα καταφέρει να καθηλώσει τους αναγνώστες από την πρώτη μέχρι και την τελευταία σελίδα.

Βαθμολογία: 4

Σελίδες: 504
Ημερομηνία Έκδοσης: 12/2021
Πρωτότυπος Τίτλος: The Legacy of War
Μετάφραση: Νίκος Ιβραηνίας

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.