Αν έχεις διαβάσει την τετραλογία της Νάπολης της Ιταλίδας συγγραφέως Έλενας Φερράντε, και σε μάγεψε, τότε σίγουρα το σύντομο, μα ουσιώδες ταυτόχρονα μυθιστόρημα της επίσης Ιταλίδας συγγραφέως Donatella Di Piertrantonio είναι για σένα!
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα φαινομενικά απλοϊκό τόσο ως προς τα θέματα που θίγει η συγγραφέας μέσα απ’ την μυθιστορία της, όσο κι ως προς τους τεχνικούς τρόπους με τους οποίους την έχει αναπτύξει. Επηρεασμένη ως επί το πλείστον απ’ τα βιώματα της, και συγκεκριμένα απ’ τον γενέθλιο τόπο της, η Piertrantonio δημιουργεί ένα βιβλίο θα λέγαμε “πρόωρης” ενηλικίωσης, μιας και ο αναγνώστης παρακολουθεί την πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος, την Αρμινούτα,στην ιδιαίτερη ηλικιακή φάση της εφηβείας, όπου σε μία στιγμή ανατρέπεται καθολικά η μέχρι πρότινος ζωή που γνώριζε, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να επιδείξει περισσή προσαρμοστικότητα, ώστε να καταφέρει να εναρμονιστεί πλήρως στα δεδομένα της νέας της καθημερινότητας.
Συγκεκριμένα, ο αναγνώστης συναντά την Αρμινούτα, που το όνομα της σημαίνει “αυτή που την επιστρέφουν πίσω”, σε μία κρίσιμη καμπή της ζωής της, την στιγμή που ο άνδρας που πίστευε πως μέχρι σήμερα είναι ο πατέρας της, την αφήνει στο κατώφλι της βιολογικής της οικογένειας. Και τότε ξεκινά ένας πραγματικός άθλος για την ίδια, μιας κι έρχεται αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες καταστάσεις.
Έχοντας ανατραφεί μέχρι στιγμής σε ένα ιδιαίτερα καλλιεργημένο και σχετικά πλούσιο τόσο σε ερεθίσματα, όσο και υλικά περιβάλλον, η Αρμινούτα καλείται ξαφνικά να “πολεμήσει” για το φαγητό της, να μοιραστεί το δωμάτιο της με τα υπόλοιπα αδέρφια της, και φυσικά το κρεβάτι της με την μικρότερη αδερφή της, την Αντριάνα. Καλείται να προσαρμοστεί σε μία φτωχική καθημερινότητα, όπου τίποτα δεν περισσεύει ή δεν πάει χαμένο, κι όλα μπαίνουν μέσα στο τσουκάλι, μία καθημερινότητα σφραγισμένη απ’ τα χνότα και τον ιδρώτα των μελών της οικογένειας της, καθώς κι απ’ την μυρωδιά των ούρων της αδερφής της.
Παρακολουθούμε, λοιπόν, μία ηρωίδα τραγική κατά μία έννοια, ηρωίδα που βιώνει το δικό της προσωπικό δράμα. Η Αρμινούτα διαπιστώνει πως αποτελεί ένα ξένο σώμα, σώμα που παρασιτεί στον οργανισμό της βιολογικής της οικογένειας. Προσπαθεί να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες ορθώνονται μπροστά της , κυρίως λόγω διαφορετικής νοοτροπίας και αγωνίζεται με τον δικό της τρόπο για να διαμορφώσει την ταυτότητα της, να βρει τη θέση της στον κόσμο, αλλά και να χτίσει την ζωή της εκ νέου.
Η Αρμινούτα είναι μία άκρως ενδιαφέρουσα μυθιστορηματική ηρωίδα, με την οποία θεωρώ πως δύναται να ταυτιστεί κάθε αναγνώστης, κι αυτό γιατί όπως η Αρμινούτα, έτσι κι εμείς διψάμε για αγάπη, την οποία και αναζητούμε διαρκώς απ’ τα πρόσωπα που μας περιτριγυρίζουν. Είναι ένα πλάσμα τρωτό και πληγωμένο, που βιώνει την απόρριψη, την περιθωριοποίηση, και την αποξένωση και απ’ τις δύο οικογένειες της. Μοναδικός σύντροφος στη μοναξιά της, και μία ίσως νότα χαράς στη νέα της ζωή, αποτελεί η μικρότερη αδερφή της, η Αντριάνα, με την οποία λόγω καθημερινής τριβής θα δεθεί άρρηκτα.
Παρακολουθώντας καρέ-καρέ την καθημερινότητα της πρωταγωνίστριας του βιβλίου, η συγγραφέας δράττεται της ευκαιρίας και με έναν ειλικρινά κινηματογραφικό τρόπο αφήγησης, αναπαριστά με αρκετές λεπτομέρειες την σκληρή καθημερινότητα των φτωχών οικογενειών της Ιταλίας εκείνης της εποχής, καθημερινότητα όπου η βία και η πείνα συνυπάρχουν με την αμορφωσιά, την γκρίνια και την μιζέρια. Η συγγραφέας καταφέρνει με απαράμιλλη γλαφυρότητα να αναβιώσει μία περασμένη εποχή του κοντινού παρελθόντος, φέρνοντας τους αναγνώστες σε επαφή με την ιταλική κουλτούρα, τα ιταλικά ήθη κι έθιμα.
Διαβάζοντας η αλήθεια είναι το μυθιστόρημα της Piertrantonio μπορώ να πω ότι συναισθάνθηκα απόλυτα την ηρωίδα της. Έγινα σάρκα από την σάρκα της, εναρμονίστηκα πλήρως μαζί της, και βίωσα κάθε της σκέψη και συναίσθημα ως δικό μου! Κατανόησα πλήρως τους θεματικούς άξονες γύρω απ’ τους οποίους περιστρέφεται η πλοκή της συγγραφέως και οδηγήθηκα σε ένα πλήθος σκέψεων.
Ίσως το στοιχείο με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στις σελίδες αυτού του βιβλίου είναι η γλώσσα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας. Φαινομενικά απλή, δίχως να είναι ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά, στεγνή και ίσως αιχμηρή για κάποιους, καταφέρνει μέσα απ’ την αφοπλιστική ειλικρίνεια που την διέπει να δημιουργήσει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις, που θα οδηγήσουν στη γέννηση ατόφιων συναισθημάτων, και ίσως να προξενήσουν και τη συγκινησιακή φόρτιση του αναγνώστη, όπως συνέβη στην δική μου περίπτωση, χωρίς βέβαια αυτό να αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο της συγγραφέως, η οποία πετυχαίνει τελικά να δημιουργήσει ένα μυθιστόρημα πλημμυρισμένο συναισθήματα!
Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, η Αρμινούτα κάλλιστα θα μπορούσε να αποτελεί ιταλική ταινία του κλασικού κινηματογράφου, που θα άφηνε εποχή και θα παρέμενε αναλλοίωτη στην μνήμη κάθε σινεφίλ. Πρόκειται για ένα αμιγώς κοινωνικό μυθιστόρημα, εξαιρετικά μεταφρασμένο από την κυρία Δήμητρα Δότση, που ειλικρινά αξίζει να το διαβάσετε!
Μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Σελίδες: 216
Σχεδιασμός/εικονογράφηση εξωφύλλου: Χρήστος Κούρτογλου
Α’ έκδοση: Δεκέμβριος 2018
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος