Κριτική: Γκιζέλα Πέρλετ – «Χανς Κρίστιαν Άντερσεν» [Εκδ. Αλεξάνδρεια]

“Η ζωή μου είναι σαν ωραίο παραμύθι, πλούσια και ευτυχισμένη…”

Μια ζωή όχι και τόσο παραμυθένια όσο ήθελε να την παρουσιάσει ο ίδιος… Αυτή είναι η ζωή ενός από τους μεγαλύτερους παραμυθάδες όλων των εποχών, του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, την οποία μας αφηγείται με μεγάλη επιδεξιότητα η Γερμανίδα Γκιζέλα Πέρλετ, συγγραφέας ειδικευμένη στη γερμανική και τη σκανδιναβική φιλολογία.

To μικρό και εύληπτο βιβλιαράκι που έχει ως τίτλο το όνομα του διάσημου παραμυθά και λογοτέχνη, μας μιλά αναλυτικά για τη ζωή και το έργο του.

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν γεννήθηκε το 1805 στο Όδενσε της Δανίας το 1805 και πέθανε το 1875 στην Κοπεγχάγη. Η ζωή του, με τις επαναστάσεις του 1830 και του 1848, τον απόηχο των οποίων έζησε από κοντά, και με τα πολυάριθμα ταξίδια του, καθίσταται ουσιαστικά μάρτυρας σχεδόν ολόκληρου του μεταβατικού 19ου αιώνα.

Ο φτωχός επαρχιώτης, γιος ενός τσαγκάρη και μιας αλκοολικής, ενσαρκώνει στη μνήμη μας τον φτωχό που έγινε πλούσιος και ανήλθε σε πιο ψηλά σκαλοπάτια της κοινωνίας, ακριβώς όπως συμβαίνει πολλές φορές στα παραμύθια που έγραψε.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Άντερσεν ήταν αντιφατική προσωπικότητα. Το γνωστό σε όλους μας ασχημόπαπο, ένα από τα δημοφιλέστερα παραμύθια του, είναι αυτό το οποίο ενσαρκώνει στο περιεχόμενό του τα περισσότερα αυτοβιογραφικά στοιχεία από τον ίδιο τον συγγραφέα.

Σήμερα όλοι γνωρίζουμε τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν για τα υπέροχα παιδικά παραμύθια του, όπως τη Μικρή γοργόνα, τα καινούρια ρούχα του αυτοκράτορα, το μολυβένιο στρατιωτάκι κ.α., αλλά αυτός θα ήθελε να τον θυμόμαστε και για τα μυθιστορήματα και για τα θεατρικά του έργα. Τα μυθιστορήματά του είναι σε μεγάλο βαθμό βιογραφικά. Έγραψε επίσης ο ίδιος δύο αυτοβιογραφίες του και άφησε πίσω του πολλές ημερολογιακές καταγραφές. Ακόμη, άφησε πίσω του 250 περίπου σκίτσα από μελάνι, με θέματα εμπνευσμένα κυρίως από τα ταξίδια του σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη.

Στη διάρκεια της πολυτάραχης ζωής του ταξίδεψε πολύ και γνώρισε από κοντά μεγάλες προσωπικότητες, μεγάλους μουσικούς, όπως τον Ρίχαρντ Βάγκνερ και τον Φέλιξ Μέντελσον, αλλά και λογοτέχνες, όπως τον Ονορέ ντε Μπαλζάκ, τον πατέρα Αλέξανδρο Δουμά και τον Βίκτωρα Ουγκό.

Ο ίδιος ο Άντερσεν δεν ήθελε να καθιερωθεί στη συλλογική μνήμη μόνο ως παραμυθάς για παιδιά, τελικά όμως, αυτό ακριβώς συνέβη! Η επιρροή που άσκησε όμως, μέσω αυτής του της ιδιότητας στο έργο μεταγενέστερων προσωπικοτήτων είναι αδιαμφισβήτητη.

 Όσκαρ Ουάιλντ, Τόμας Μαν, Φραντς Κάφκα και Βλάντιμιρ Ναμπόκοφ είναι μονάχα μερικοί από τους λογοτέχνες οι οποίοι γνώριζαν το έργο του και επηρεάστηκαν από αυτό. 

Πολύ μεγάλοι μουσικοί επίσης, όπως ο Ιγκόρ Στρραβίνσκυ, εμπνεύστηκαν μουσικές συνθέσεις από τους ήρωες των παραμυθιών του. Τα παραμύθια του αποτέλεσαν ακόμη πηγή έμπνευσης για συνθέτες μπαλέτων και για τον κινηματογράφο, με γνωστότερες τις ελεύθερες διασκευές των παραμυθιών του από τον Ουόλτ Ντίσνεϊ.

Αυτός ο γνωστός άγνωστος, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, που με τους ήρωές των παραμυθιών του έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές παιδιών σε όλες τις γωνιές της υφηλίου, παραμένει ένας συγγραφέας για τη ζωή του οποίου, αλλά και για μεγάλο μέρος του έργου του, γνωρίζουμε πραγματικά ελάχιστα. Το βιβλίο της Γκιζέλα Πέρλετ, μας προσφέρει, λοιπόν, την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα γι’ αυτόν.

Ανάμεσα στα θετικά του βιβλίου πρέπει, τέλος, να συγκαταλεγεί η παράθεση επιλεγμένων αποσπασμάτων από το έργο του, στα οποία ο Άντερσεν μας μιλά για τα συναισθήματα, τις σκέψεις του, τις ιδέες του και τη στάση του για τη ζωή, επιτρέποντάς μας έτσι να γνωρίσουμε καλύτερα τον άνθρωπο Άντερσεν πίσω από τον συγγραφέα.