Ο René Char (1907-1988) είναι ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους ποιητές του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε στην περιοχή της Προβηγκίας και πέθανε στο Παρίσι. Ο Maurice Blanhcot αποκάλεσε την ποίησή του «φανέρωση της ποίησης, ποίηση της ποίησης» και ο Martin Heidegger τον θεωρούσε «φιλόσοφο δια της ποίησης». Εμφανίστηκε στα γαλλικά γράμματα το 1928 και γρήγορα συνδέθηκε με τον υπερρεαλισμό. Ο Char, για την ακρίβεια, συνδύασε το ρεύμα του σουρεαλισμού, που προπολεμικά γνώριζε μεγάλη άνθιση, με όλες τις κοινωνικές αναφορές της μετέπειτα εποχής, καθώς η ζωή του σημαδεύτηκε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
To 1941, μετά την ήττα της Γαλλίας και κατά τη διάρκεια τη γερμανικής κατοχής, ο Char κρυμμένος από το καθεστώς του Vichy ξεκινά τη δημιουργία ενός αντιστασιακού δικτύου, χρησιμοποιώντας το κωδικό όνομα «Αλέξανδρος» στο ορεινό χωριό Cereste. Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου κρατά ημερολόγιο. Τον Ιούλιο του 1944 καλείται και αναχωρεί άμεσα για την Αλγερία. Τότε, κρύβει το ημερολόγιο- σημειωματάριό του σε μια τρύπα σε έναν τοίχο στο Cereste. Το βρίσκει έναν χρόνο μετά. Το ημερολόγιο αυτό αποτελείται από 237 χωρία, αποσπασματικές καταγραφές, που κατά βάση εκτείνονται σε μερικές αράδες και σπανίως φτάνουν τη μια σελίδα. Αυτό το ημερολόγιο-σημειωματάριο είναι τα «Φύλλα του Ύπνου».
Τα «Φύλλα του Ύπνου» είναι η πορεία του Char στην Αντίσταση. Η γεφύρωση της ποίησης με τη δράση. Η γεφύρωση μιας ζωής στα όρια του θανάτου και της «πνευματικής περιπέτειας» που για τον ίδιο έχει αρχίσει πριν τον πόλεμο. Στις 237 αποσπασματικές αυτές καταγραφές συναντάμε σκηνές από τη γαλλική Αντίσταση, σκέψεις για τον πόλεμο, στοχασμούς για τη ζωή και τον έρωτα, για τη χαρά και τη θλίψη, παραινέσεις και αφορισμούς. Μεσούσης μιας από τις μεγαλύτερες θηριωδίες που έχει γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα, ο René Char γράφει για τον άνθρωπο και όλες του τις πτυχές. Καταπιάνεται με τα υπαρξιακά αδιέξοδα και δουλεύει μέσα στην ποίηση. Στο απόσπασμα 19 γράφει πως «ο ποιητής δεν μπορεί να παραμένει για πολύ στη στρατόσφαιρα του Λόγου. Οφείλει να συσπειρώνεται σε νέα δάκρυα και να δίνει μεγαλύτερη ώθηση στο είδος του» και παρακάτω, στο απόσπασμα 199 σημειώνει πως «υπάρχουν δύο ηλικίες για τον ποιητή: η ηλικία κατά την οποία η ποίηση, από κάθε άποψη, τον κακομεταχειρίζεται, και η ηλικία που αυτή αφήνεται σε παράφορα αγκαλιάσματα. Καμιά όμως δεν είναι απολύτως καθορισμένη. Και η δεύτερη δεν υπερτερεί της πρώτης». Ο Char μιλά για τους συντρόφους που έχασε, για το κακό, για τη ζωή μέσα στον όλεθρο. «Λογικά όντα χάνουν μέχρι και την έννοια της πιθανής διάρκειας της ζωής τους και την καθημερινή τους ισορροπία όταν το ένστικτο αυτοσυντήρηση καταρρέει μέσα τους κάτω από τις απαιτήσεις του ενστίκτου της ιδιοκτησίας. Γίνονται εχθρικοί στις ανατριχίλες της ατμόσφαιρας και υποτάσσονται χωρίς αυτοσυγκράτηση στις πιέσεις του ψεύδους και του κακού. Η άθλια υπόστασή τους θρυμματίζεται κάτω από μια χαλαζόπτωση κακού», γράφει στο 8ο απόσπασμα.
Διαβάζοντας το ημερολόγιο, νομίζω πως ο αναγνώστης θα μείνει κυρίως σε όσα αποσπάσματα έχουν να του πουν κάτι στο τώρα. Για μένα έτσι λειτούργησαν πολλά αποσπάσματα-αποστάγματα σοφίας:
«Είμαστε διχασμένοι ανάμεσα στη δίψα να γνωρίσουμε και στην απελπισία ότι έχουμε γνωρίσει. Το κεντρί δεν αποποιείται το τσούξιμο κι εμείς την ελπίδα μας», γράφει στο 39ο απόσπασμα. «Αν ο άνθρωπος δεν έκλεινε καμιά φορά εντελώς τα μάτια, θα κατέληγε να μη βλέπει πια αυτό που αξίζει να ιδωθεί», σημειώνει στο 59ο απόσπασμα. «Εκείνο που έχει την πιο μεγάλη σημασία σε ορισμένες συνθήκες είναι να κυριαρχείς εγκαίρως την ευφορία»,
τονίζει στο 78ο απόσπασμα.
Η έκδοση του βιβλίου από τις Εκδόσεις Πόλις είναι δίγλωσση. Πράγμα που το κάνει ακόμα πιο ωραίο. Στην αριστερή σελίδα μπορεί να διαβάσει κανείς το κείμενο από το πρωτότυπο και στη δεξιά να το διαβάσει στην άρτια μετάφραση του Θανάση Χατζόπουλου, ο οποίος συνοδεύει την έκδοση και με μια διαφωτιστική εισαγωγή. Ο René Char το αφιερώνει στον Albert Camus και μέσα από αυτό το ποιητικό διάβημα καταλήγει στο ότι: «Στα σκοτάδια μας δεν υπάρχει μια θέση για την Ομορφιά. Όλος ο χώρος είναι για την Ομορφιά».