12+1 βιβλία για τον Νοέμβριο

Επιμέλεια: Λάζαρος Αντωνιάδης
ant.lazaros@gmail.com

---

Στο στήθος μέσα χάλκινη καρδιά
Συγγραφέας: Κώστας Κατσουλάρης
Εκδόσεις Μεταίχμιο

Αθήνα, Σεπτέµβριος 2013: ο 15χρονος Νάσος, ο πιο χαρισµατικός µαθητής του γυµνασίου, δεν εµφανίζεται την πρώτη µέρα στο λύκειο. Ο µόνος που δεν αποδέχεται την εξαφάνιση του παιδιού, µε το οποίο τον συνδέουν πολλά περισσότερα από το πάθος τους για την Ιλιάδα, είναι ο φιλόλογός του Αργύρης Σταυρινός.
Κι ενώ στην πόλη αθροίζονται τα θύµατα ενός ασίγαστου κοινωνικού πολέµου, ο Αργύρης θα βρεθεί µπροστά σε ένα κουβάρι από πολλαπλά νήµατα που τον οδηγούν άλλοτε σε νυχτερινές περιπλανήσεις στα στενά του Κολωνού κι άλλοτε αντιµέτωπο µε τα φαντάσµατα µιας οδυνηρής προσωπικής ήττας.
Πού όµως τελειώνει το ατοµικό τραύµα και πού αρχίζει το συλλογικό; Πόσος «ηρωικός κόσµος» χωράει στην παρωδία της ελληνικής καθηµερινότητας; Κι αν η αγάπη είναι «το κοινότερο νόµισµα», γιατί είναι τόσο δύσκολο να το αποκτήσουµε;

Ένα ατέλειωτο καλοκαίρι απλωνόταν µπροστά του, ένα καλοκαίρι, κι αυτό ήταν το χειρότερο, που θα κατέληγε σε ένα φθινόπωρο χωρίς εκείνον στην τάξη του, χωρίς το βάλσαµο της καθηµερινής τους συνύπαρξης, χωρίς το πρόσωπό του, σοβαρό, καθαρό, όµορφο, να τον αντικρίζει µόλις λίγα µέτρα µακριά του, χωρίς τη φωνή του, αυτή την αργή, µετρηµένη φωνή µε την παράξενη προφορά, που συνόψιζε για εκείνον την ανθρώπινη χάρη και τη θεία δικαιοσύνη.

Υπερδιέγερση
Τα ναρκωτικά στο Τρίτο Ράιχ
Συγγραφέας: Norman Ohler
Μετάφραση: Χρήστος Κοκκολάτος, Βασίλης Τσαλής
Εκδόσεις Μεταίχμιο

Ένα βιβλίο-φαινόµενο, που έχει µεταφραστεί σε περισσότερες από 25 γλώσσες και ανατρέπει όλα όσα γνωρίζατε για τον Β’ Παγκόσµιο πόλεµο.

Παρόλο που οι ναζί παρουσιάζονταν ως πολέμιοι του ηθικού εκφυλισμού και της κατάπτωσης της αστικής κοινωνίας και ο αρχηγός τους είχε εδραιωθεί ως εγκρατής ηγέτης που ακολουθούσε μια απολύτως υγιεινή ζωή, το Τρίτο Ράιχ ήταν βουτηγμένο στα ναρκωτικά. Κοκαΐνη, ηρωίνη, μορφίνη και, κυρίως, μεθαμφεταμίνες, χρησιμοποιούνταν τόσο από τους εργάτες και τις νοικοκυρές όσο και από το στράτευμα, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην προέλαση και νίκη των Γερμανών το 1940.

Ο Norman Ohler, έπειτα από εκτενή έρευνα σε γερμανικά και αμερικανικά αρχεία, αποκαλύπτει την ασύδοτη χρήση ναρκωτικών ακόμα και στα υψηλότερα κλιμάκια. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Χίτλερ και των συνεργατών του στους οποίους ο γιατρός Δρ Μορέλ χορηγούσε θανάσιμα κοκτέιλ ουσιών.Αν και τα ναρκωτικά από μόνα τους δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την εξέλιξη των γεγονότων στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο ή την έκβασή του, η αποκάλυψη αυτών των στοιχείων αλλάζει την αντίληψή μας γι’ αυτή τη σκοτεινή εποχή.

Σημειώσεις περί αυτοκτονίας
Συγγραφέας: Κρίτσλι Σάιμον 
Μετάφραση: Μυρσίνη Γκανά
Εκδόσεις Ποταμός

Η αυτοκτονία, κάποτε αποδεκτή στην αρχαιότητα, αμάρτημα στον χριστιανισμό, βασανίζει άτομα και κοινωνίες ως δυνατότητα και ως διαρκής απορία στο ερώτημα αν αξίζει να ζεις. Μια ιστορική και θεολογική επισκόπηση, μια κριτική ανάγνωση διάσημων σημειωμάτων πριν το διάβημα και μια ενδοσκόπηση γεμάτη χιούμορ είναι τα κλειδιά του Simon Critchley για να καταπιαστεί με αυτό που ο αυτόχειρας Cesare Pavese αποτύπωσε – «σε κανένα μας δεν λείπουν σπουδαίοι λόγοι για να αυτοκτονήσουμε».

«Ένα κομψό, σοφό και προκλητικό βιβλίο που μας ζητάει να στοχαστούμε πάνω στην αυτοκτονία χωρίς ηθικολογίες και πανικό». Judith Butler

Μπουγάτσα εάλω
Συγγραφέας: Γιάννης Βαλτής
Εκδόσεις Ποταμός

Επιστημονική φαντασία με ελληνικότατα, πατριωτικότατα υλικά. O Γιάννης Βαλτής με οίστρο αχαλίνωτο και συχνά βλάσφημο ανατινάσσει όλα τα εθνοπατριωτικά, θρησκευτικά στερεότυπα, τις παγιωμένες εθνικές εμμονές και προκαταλήψεις, από το Μακεδονικό ώς την Θεσσαλονίκη ερωτική πόλη. Η Θεσσαλονίκη είναι η σκηνή και τα πρόσωπα, υπαρκτά και ιστορικά οι ήρωες του. Επιστημονική φαντασία με υλικά της ιστορίας και της επικαιρότητας.

Κονγκό
Συγγραφέας: Éric Vuillard
Μετάφραση: Γιώργος Φαράκλας
Εκδόσεις Πόλις

«Το Κονγκό δεν υπάρχει». Άρα πρέπει να επινοηθεί. Το 1884, στο Συνέδριο του Βερολίνου, όταν οι μεγάλες δυνάμεις μοιράζουν μεταξύ τους την Αφρική, ιδρύουν μια εμπορική επιχείρηση: το ανεξάρτητο κράτος του Κονγκό. Ακολουθούν οι εργασίες εκχέρσωσης, η εγκατάσταση εμπορικών καταστημάτων, οι σφαγές…

Το κακό αποκτά σάρκα και οστά όταν ο Ερίκ Βυϊγιάρ ζωντανεύει τον βασιλιά Λεοπόλδο Β΄, τον ιχνηλάτη Σαρλ Λεμαίρ, τον βασανιστή Λεόν Φιεβέζ, τους διαπραγματευτές αδελφούς Γκοφφινέ. Στο Κονγκό, ιστορική αφήγηση και συνάμα πολιτική αποτίμηση του ελεύθερου εμπορίου, ο Βυϊγιάρ αναβιώνει, χωρίς να τρέφει καμία ψευδαίσθηση και χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν, την περίοδο της αποικιοκρατίας, την αφετηρία της δικής μας νεωτερικότητας.

Ξανά στη Σαλονίκη
Συγγραφέας: Λέων Α. Ναρ
Εκδόσεις Πόλις

Η επώδυνη ανασυγκρότηση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (1945-1946) και η καταγραφή των εμποδίων που συναντούσε η επανένταξη των Εβραίων στη συλλογικότητα της πόλης. Οι διαρκείς προσπάθειες για την επανάκτηση των κατασχεμένων ακινήτων και η απροθυμία του κράτους να έρθει σε αντιπαράθεση με τους μεσεγγυούχους. Η μεταπολεμική λεηλασία του κατεστραμμένου νεκροταφείου της Κοινότητας και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έδρασε η Υπηρεσία Διαχείρισης Ισραηλιτικών Περιουσιών.
Ο Λέων Α. Ναρ, αξιοποιώντας πλουσιότατο αρχειακό υλικό, αξιολογεί τις συνθήκες που επικράτησαν τα δύο πρώτα χρόνια της μεταπολεμικής ανασύστασης της Κοινότητας, η οποία, χωρίς να απομακρύνεται από τον κλονισμό που υπέστη, προσπαθεί να εξοικειωθεί σταδιακά με τη διαχείριση της νέας πραγματικότητας.

Θρυμματισμένη φρυγανιά
Συγγραφέας: Κρίτων Σαλπιγκτής
Εκδόσεις Ίκαρος

Πρόκειται για ένα συναρπαστικό βιβλίο, τοποθετημένο στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια της Κατοχής, με αναρίθμητα θύματα, ανεξιχνίαστους φόνους, συμφέροντα οικογενειών και μυστικές υπηρεσίες υπερδυνάμεων, που αλληλεπιδρούν φέρνοντας στην επιφάνεια απόκρυφα γεγονότα και μυστικά.

Δυο παλιοί γνώριμοι, από τη δεκαετία του ’50, ο Τέλης Δημητρέλης, δημοφιλής Έλληνας ποιητής, και ο Αλέξανδρος Τεφλιώνης ή Alex Teff, μεγάλης φήμης μαθηματικός με καριέρα στις ΗΠΑ και συγγραφέας ενός αστυνομικού μυθιστορήματος με διεθνή επιτυχία, συναντιούνται μετά από πολλά χρόνια στη γενέθλια πόλη τους, τη Θεσσαλονίκη.

Η συνάντηση αυτή πυροδοτεί καταλυτικές εξελίξεις, καθώς ο Δημητρέλης αναλαμβάνει ρόλο ντετέκτιβ και φέρνει στο φως μια υπόθεση που έχει τις ρίζες της στα χρόνια της Κατοχής: έναν περιβόητο θησαυρό που ο θρύλος λέει πως κλάπηκε από τους Ναζί και έχει θαφτεί κάπου στη Βόρειο Ελλάδα.

Το βιβλίο αποτελεί την πρώτη περιπέτεια με ήρωα τον ποιητή Τέλη Δημητρέλη.

Ο Συλλέκτης
Συγγραφέας: Soloúp (Αντώνης Νικολόπουλος)
Εκδόσεις Ίκαρος

Ο Συλλέκτης αποτελεί μια σύγχρονη καλειδοσκοπική ιστορία που μιλάει με άμεσο τρόπο για την αποξένωση των παιδιών από τους γονείς τους μετά από ένα διαζύγιο… Άραγε, οι γονείς παίρνουν διαζύγιο και από τα παιδιά τους; Ποιος κερδίζει όταν το παιδί αποξενώνεται από τον έναν γονιό; Πόσο συνυπεύθυνη σε αυτή την αδικία είναι η Δικαιοσύνη;

Παιδιά και γονείς. Παιδιά και χωρισμένοι γονείς. Έρωτες που κατέρρευσαν. Σιωπές και φωνές. Δικαιολογίες κι αφορμές όταν, κάποια στιγμή, τον έναν σύντροφο έπαψε να τον αφορά ό,τι απασχολεί τον άλλον. Έπειτα διαζύγια, εντάσεις, αίθουσες δικαστηρίων, απαρχαιωμένοι νόμοι, χρονοβόρες δίκες, προκάτ αποφάσεις. Παράλογος πόλεμος χαρακωμάτων εκεί που κάποτε υπήρχε αγάπη. Κάπου ανάμεσα, στα ερείπια των ερώτων, παιδιά μπερδεμένα καλούνται να διαλέξουν στρατόπεδο.

Πεταλούδες, γραμματόσημα, δαχτυλήθρες, δόντια, ταξί. Σκιές και μαύρες τρύπες. Μια παρέα στο καφενείο, ένα καναρίνι και μια διάρρηξη, δυο φίλοι, η πόρτα μιας πολυκατοικίας, η Κοκκινοσκουφίτσα. Πέντε διηγήματα κι ένα παραμύθι για τον «κακό» λύκο.

Δεν έχω πατρίδα, έχω τον τόπο μου
Συγγραφέας: Νουρντάν Τούρκερ
Μετάφραση: Νίκη Σταυρίδη
Εκδόσεις Πατάκη

Το βιβλίο αυτό κατά κύριο λόγο ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσµο των αντιλήψεων και των συναισθηµάτων των Ελλήνων και Ελληνίδων της Κωνσταντινούπολης. Διηγείται και βάζει τα πρόσωπά του να διηγηθούν τον ρόλο που παίζει το γεγονός ότι ζουν ή έζησαν στην Πόλη, αλλά και τον ρόλο της ίδιας της Πόλης στο χτίσιµο της ταυτότητάς τους. Διηγείται µε το στόµα των ανθρώπων της ελληνορθόδοξης κοινότητας πώς αναπαράγεται η ταυτότητα στον χώρο, στους µύθους, στις τελετουργίες και µέσα στη µνήµη. Η ιστορία αυτού του βιβλίου αναπόφευκτα µιλάει και για τη φθορά που υπέστη η πολίτικη ταυτότητα µε τις αλλεπάλληλες εθνικιστικές κακοποιή­σεις, µε την αγριότητα των Σεπτεµβριανών του 1955, τις εξορίες και άλλα. Ακόµη, είναι η ιστορία των αλλαγών που πέρασε και περνάει η Ισταµπούλ και η ταυτότητα της Πολίτισσας και του Πολίτη. Η Νουρντάν Τουρκέρ, αποφεύγοντας και απορρίπτοντας την παγίδα της νοσταλγίας που ελλοχεύει στην αφήγηση για τη συγκεκριµένη ταυτότητα, µας δίνει το παράδειγµα ενός ολοζώντανου και αναλυτικού βλέµµατος στο θέµα που ερευνά.

Κωνσταντίνου Πόλις
Συγγραφέας: Τζέιμς Ντ. Σίππαμ
Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης
Εκδόσεις Πατάκη

Για πάνω από χίλια χρόνια η Κωνσταντινούπολη υπήρξε το διαμάντι της Bυζαντινής Αυτοκρατορίας. Αγνοώντας τους συμβούλους του πατέρα του, ο Μωάμεθ ορκίζεται να είναι αυτός που θα αποσπάσει την Κωνσταντινούπολη από τους χριστιανούς.

Είναι αποφασισμένος να πάρει την πόλη από τον εξασθενημένο μεν, αγαπητό δε αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο – ακόμα και αν στην πορεία κινδυνεύσει να χάσει τον θρόνο και τη ζωή του.

Το «Κωνσταντίνου Πόλις», αφηγούμενο μια επική ιστορία, μια μεγάλη περιπέτεια, μια αδυσώπητη σύγκρουση, χαρτογραφεί το μέλλον δύο πολιτισμών που σφραγίζεται από μια σειρά συγκλονιστικών χαρακτήρων, με προεξάρχοντες έναν ηγέτη που προσπαθεί απεγνωσμένα να σώσει τον λαό του από την καταστροφή και έναν άλλο αποφασισμένο να οδηγήσει το έθνος του στη δόξα.

Εναντίον της Δημοκρατίας: Η πολιτική μακριά από τον παραλογισμό
Συγγραφέας: Brennan Jason
Μετάφραση: Νίκος Ρούσσος
Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Σε αυτό το οξυδερκές βιβλίο, ο Brennan υποστηρίζει ότι η δημοκρατία θα πρέπει να κρίνεται με βάση τα αποτελέσματά της – και τα αποτελέσματα δεν είναι αρκετά καλά. Όπως οι κατηγορούμενοι έχουν δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη, έτσι και οι πολίτες έχουν δικαίωμα σε μια ικανή κυβέρνηση. Η δημοκρατία, όμως, ενισχύει δυστυχώς την κυριαρχία της άγνοιας και του ανορθολογισμού, και βλέπουμε ότι συχνά η ποιότητα διακυβέρνησης που επιφέρει υπολείπεται των προσδοκιών.

Το Εναντίον της Δημοκρατίας δεν είναι απλώς μια προκλητική κριτική ανάλυση της δημοκρατίας και η πρώτη συγκροτημένη υπεράσπιση της διακυβέρνησης από τους επαΐοντες, αλλά και απαραίτητο ανάγνωσμα για μελετητές και σπουδαστές της πολιτικής από όλα τα επιστημονικά πεδία.

« […] αμφισβητεί βολικές ευλαβικές απόψεις και διαλύει γνώριμους μύθους περί πολιτικού βίου γενικά και δημοκρατικής διακυβέρνησης ειδικά. Περιμένω ότι οι περισσότεροι αναγνώστες θα βρουν πολλά με τα οποία θα διαφωνήσουν –σίγουρα εγώ βρίσκω πολλά– αλλά και ότι θα κρίνουν πως τα επιχειρήματά του Brennan είναι ανησυχητικά δύσκολο να αποκρουστούν με βεβαιότητα.» Jacob T. Levy, McGill University

Αστυγραφία: Η ζωή μου, η Αθήνα, η πολιτική
Συγγραφέας: Στρατήγης Στράτης
Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Μια ιστορία λιγότερο ειπωμένη μετά το 1945 είναι η ιστορία του Έλληνα αστού. Ο αστικός τρόπος ζωής αγαπήθηκε και μισήθηκε έντονα μέσα στα μετεμφυλιακά πάθη και τους ιλιγγιώδεις μετασχηματισμούς της ελληνικής κοινωνίας.

Αυτό το βιβλίο τον ζωντανεύει μέσα από τη μαρτυρία ενός από τους γνωστότερους Αθηναίους αστούς. Ο Στράτης Στρατήγης είναι με διττή έννοια αστός: και βέρος Αθηναίος και οπαδός της αστικής ταυτότητας· στη ζωή και στην πολιτική. Μόνιμος κάτοικος του κέντρου, ανάμεσα στον Λυκαβηττό και την Ακρόπολη, διακεκριμένος νομικός, πολιτικός, βασιλόφρων προοδευτικός, φίλος ή γνωστός διαφόρων και διαφορετικών προσωπικοτήτων της δικής του αθηναϊκής «γειτονιάς» και του κόσμου, ανασυνθέτει τις επιδράσεις που είχαν οι αλλεπάλληλες εσωτερικές και διεθνείς αλλαγές πάνω στο άστυ και τις αντιλήψεις των ανθρώπων του. Με κινηματογραφική μνήμη, κινεί την αφήγηση σε έξι δεκαετίες, από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, για τους οποίους χρημάτισε πρώτος πρόεδρος του «Αθήνα 2004». Σε αυτή τη διαδρομή από το ναδίρ έως το ζενίθ των δυνατοτήτων του ελληνικού κράτους στον 20ό αιώνα, η Αθήνα ξανασυστήνεται στον αναγνώστη ως πολυμορφικό σκηνικό ολοένα συνθετότερων ανθρώπινων ιστοριών, μια μικρογραφία της ιστορίας της χώρας.

Η σειρά ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, περιλαμβάνει έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων για την ελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία με διεισδυτική και αδογμάτιστη ματιά. Οι αναζητήσεις του σήμερα συνδέονται με γεγονότα, ιδέες και δυναμικές του παρελθόντος. Η σειρά αναδεικνύει την Ιστορία ως ζωντανό κομμάτι των ταυτοτήτων και των αποφάσεων που συνοδεύουν τα βήματά μας στο παρόν και στο μέλλον. Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου (Καθηγήτρια Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου)

+ κυκλοφορία σε 20 μέρες

Λιανοκέρια της μικρής πατρίδας
Συγγραφέας: Θοδωρής Παπαθεοδώρου
Εκδόσεις Ψυχογιός

«Μόι μάικα… Μάνα μου…» Της σκούπισε το ιδρωμένο μέτωπο η Αρετή, άνοιξε η μικρή τα βλέφαρά της και την κοίταξε με μάτια μουσκεμένα. «Τη μάνα σου έβλεπες, Βάσιλκα; Τη φώναζες στον ύπνο σου…» «Τη μάνα μου δεν τη θυμάμαι, δεν τη γνώρισα ποτέ, πώς να τη δω;» της αποκρίθηκε σιγαλόφωνα, ανάκατα, μισά ελληνικά, μισά βουλγάρικα. «Εσένα έβλεπα…» συνέχισε με χειλάκια τρεμάμενα. «Εσένα έβλεπα, κυρά δασκάλα…»

Στη χαραυγή του εικοστού αιώνα, αδυσώπητος μαίνεται ο αγώνας στη σκλάβα Μακεδονία. Η γη ματώνει, ο ελληνισμός ψυχορραγεί. Τούρκοι, Βούλγαροι, κομιτάτα, πυρπολήσεις, εκτελέσεις, αμέτρητες θυσίες.

Γυναίκες της μικρής πατρίδας. Δασκάλες, νοσοκόμες. Σαν την Αρετή, σαν τη Φωτεινή. Κι άγουρα βλαστάρια, με βάσανο μεγαλωμένα, με κίνδυνο αναστημένα. Σαν τη μικρούλα Βάσιλκα, που μάνα δε γνώρισε ποτέ, μια χούφτα μόνο τα χρόνια της, γιομάτα πείνα και κατατρεγμό, οχτώ χρονών παιδί και την έχουν σαρώσει τα δεινοπαθήματα όλου του κόσμου. Σαν τον Μήλιο και την Ανθή, κλωνιά απογυμνωμένα καταμεσής σε άγριο πόλεμο, με σπίτι πυρπολημένο και γονιούς χαμένους στις επιθέσεις των κομιτατζήδων. Λιανοκέρια της μικρής πατρίδας. Φλόγες που τρεμοσβήνουν στο ξεροβόρι. Φύλλα σκόρπια στο άγιο χώμα της.